AEX lager geopend na Israëlische aanval; Shell profiteert van hoge olieprijs

Nadat de Amsterdamse hoofdgraadmeter donderdag al 0,5% lager is gesloten, moet de AEX ook vrijdag een stap terug doen. De weerslag van de Israëlische aanval op Iran is duidelijk zichtbaar. Alleen Shell weet er 1,9% bij te plussen vanwege de stijgende olieprijs. Voor de rest opende alle AEX-fondsen in het rood. Adyen daalt het hardst en verliest 2,9%. AkzoNobel opent 2,5% lager.
Ook de Midkap opent lager en zet een openingsverlies van 1% op de borden. Daar komen SMB Offshore en Vopak met winst uit de startblokken met plussen van respectievelijk 1,2% en 0,8%.
Ook elders in Europa heeft de Israëlische aanval op Iran de beurzen rood gekleurd met openingsverliezen van 0,6% in Londen tot 1,6% in Madrid.

De Duitse consumentenprijzen zijn in mei minder hard gestegen dan in de voorgaande maand, aldus Destatis, het Duitse bureau voor de statistiek. Op maandbasis stegen de consumentenprijzen met 0,1%, na een plus van 0,4% een maand eerder. 
De inflatie op jaarbasis bedroeg in mei 2,1%, gelijk aan de prijsstijging in april. In maart was de inflatie nog 2,2%. Exclusief de prijzen voor voeding en energie, kwam de kerninflatie in mei uit op 2,8%. Dat was in april 2,9%.  

 Facebook-moederbedrijf Meta Platforms gaat een 'aanzienlijke investering' doen in de start-up Scale AI, meldt dat laatste bedrijf op zijn website. Hoeveel met die investering gemoeid is, is niet bekendgemaakt. Volgens Scale AI zal het bedrijf daardoor gewaardeerd worden op $29 miljard.
Het in 2016 opgerichte Scale AI, dat onder andere Microsoft en ChatGPT-maker OpenAI als klanten heeft, levert diensten voor het labelen van data om bedrijven te helpen bij het trainen van AI-modellen.
Scale AI wil de investering onder meer gebruiken om innovatie te versnellen. Daarnaast zal een deel worden uitgekeerd aan aandeelhouders. Het bedrijf heeft verder bekendgemaakt dat zijn oprichter Alexandr Wang naar Meta vertrekt. Hij gaat het techconcern helpen bij zijn inspanningen op het gebied van kunstmatige intelligentie. 

Topman Kelly Ortberg van vliegtuigfabrikant Boeing gaat niet naar de luchtvaartshow in Parijs die volgende week plaatsvindt. Dat meldt Bloomberg vrijdagochtend op basis van een intern bericht dat het persbureau heeft ingezien. Ortberg heeft zijn plannen geannuleerd na een dodelijke vliegtuigcrash met een Boeing 787-8 Dreamliner in India donderdag, waarbij 241 inzittenden om het leven gekomen.
Ook Stephanie Pope, bij Boeing het hoofd van de commerciële vliegtuigdivisie, zal niet naar Parijs afreizen. Daarnaast heeft GE Aerospace zijn beleggersdag op 17 juni afgezegd. Dat is de fabrikant van de motoren van het verongelukte vliegtuig.
Boeing kreeg vorig jaar nog te maken met een reeks technische mankementen aan vliegtuigen. Daarnaast waren er in 2018 en 2019 dodelijke crashes met Boeings 737 MAX-vliegtuigen waarbij alle inzittenden omkwamen.
Het aandeel Boeing ging donderdag bijna 5% onderuit.

 De olieprijzen schoten vrijdag omhoog na de aanval van Israël op Iran in de nacht van donderdag op vrijdag. De Israëlische aanval vergroot de spanningen in het Midden-Oosten en voedt de angst voor een breder conflict in de regio, die goed is voor een derde van de wereldwijde productie van ruwe olie. De prijs van een vat Amerikaanse WTI-olie noteerde vrijdagochtend 8,6% hoger op bijna $74. Een vat Brentolie, de olie uit onder meer het Midden-Oosten en de Noordzee, werd 8,3% duurder op $75,10.
Kort na de aanvallen stegen de olieprijzen met maar liefst 13% en kenden daarmee de grootste stijging sinds maart 2022, na de Russische invasie van Oekraïne.
Goud, dat in onrustige tijden als een veilige belegging wordt gezien, werd ook duurder. De prijs van een troy ounce goud (31,1 gram) steeg ruim 1% tot ongeveer $3447. 

De Nederlandse goederenexport is in april opnieuw gestegen. De groei viel wel terug ten opzichte van de eerste drie maanden van het jaar. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek nam vooral de uitvoer van machines en voedings- en genotmiddelen toe. De groei kwam uit op 0,5%.
In maart steeg de goederenexport nog met 3,6%. In februari en januari was sprake van een groei met respectievelijk 1,7 en 2,6%. De goederenimport was in april ook 0,5% hoger dan een jaar eerder. Volgens het CBS werden er vooral meer machines, elektrotechnische machines en voedings- en genotmiddelen ingevoerd.
Het statistiekbureau meet ook iedere maand of de omstandigheden gunstig of ongunstig zijn voor de internationale handel. Volgens die zogeheten exportradar zijn de omstandigheden voor de export in juni even ongunstig als in april. In Duitsland, een belangrijke afzetmarkt voor de Nederlandse export, was het producentenvertrouwen minder negatief en was de krimp van de Duitse industriële productie kleiner. De ontwikkeling van de wisselkoersen was echter ongunstiger.