Groot Canadees onderzoek neemt alle twijfel weg: coronavaccin beschermt moeder én baby

Een coronaprik tijdens de zwangerschap verkleint de kans op vroeggeboorte en ernstige Covid-19 flink. Dat blijkt uit een van de grootste studies ooit naar het virus en zwangerschap. De boodschap is duidelijk: vaccineren werkt, zeker ook als je zwanger bent.

Zwangere vrouwen die een coronavaccin kregen, belandden veel minder vaak in het ziekenhuis en liepen een kleinere kans om hun baby te vroeg ter wereld te brengen. Dat concluderen Canadese onderzoekers onder leiding van de University of British Columbia (UBC) na analyse van bijna 20.000 zwangerschappen. Het is belangrijk bewijs om de sceptici mee om de oren te slaan in een debat dat wereldwijd nog altijd speelt.

Minder vroeggeboortes en ernstige zieken

De onderzoekers volgden zwangerschappen van april 2021 tot en met december 2022, een periode waarin verschillende coronavarianten de revue passeerden en vele slachtoffers maakten. Van Delta tot Omikron en alle subvarianten: uit de cijfers blijkt dat de coronaprik elke keer een duidelijk beschermend effect had op de zwangere vrouwen en hun ongeboren kind.

Aanstaande moeders die gevaccineerd waren op het moment dat zij besmet raakten met SARS-CoV-2, hadden ongeveer 60 procent minder kans om in het ziekenhuis te belanden. De kans op opname op de intensive care was zelfs zo’n 90 procent lager dan bij ongevaccineerde zwangeren. Ook baby’s hebben baat bij de prik. Vaccinatie is gelinkt aan minder vroeggeboortes (bevallingen voor 37 weken zwangerschap). Tijdens de Delta-golf daalde dat risico met 20 procent, tijdens Omikron zelfs met 36 procent.

“Bescherming bleef, ook toen het virus veranderde”

Volgens hoofdonderzoeker Deborah Money, hoogleraar verloskunde en gynaecologie aan UBC, laten de cijfers weinig aan de verbeelding over. “Onze resultaten leveren glashelder bewijs dat een coronavaccinatie zwangere vrouwen en hun baby’s beschermt tegen ernstige complicaties”, zegt ze. “Zelfs na mutaties van het virus, bleef de bescherming voor moeder en kind overeind.”

Het onderzoek werd uitgevoerd door het Canadese nationale CANCOVID-Preg-netwerk en geldt als een van de grootste datasets op dit gebied wereldwijd. De kracht zit niet alleen in de omvang, maar ook in de opzet: gegevens uit tien Canadese provincies zijn samengevoegd en gecorrigeerd voor factoren als leeftijd, BMI en mogelijke bestaande aandoeningen bij de zwangere vrouwen zoals hoge bloeddruk of diabetes.

Extra voordeel tijdens de zwangerschap

Een opvallende uitkomst is dat vrouwen die hun prik tijdens de zwangerschap kregen, het beter deden dan vrouwen die al voor de zwangerschap waren gevaccineerd. In de eerste groep kwamen vroeggeboorte en doodgeboorte nog minder vaak voor. “Er is eigenlijk nooit een slecht moment om je te laten vaccineren, of je nu zwanger bent of een zwangerschap plant”, zegt onderzoeker Elisabeth McClymont. “Maar we concluderen uit onze data dat vaccinatie tijdens de zwangerschap mogelijk nog extra voordeel oplevert.”

Richtlijnen en beleid

De publicatie komt precies op het goede moment. In sommige landen veranderen de adviezen rond coronavaccinatie tijdens de zwangerschap. De Verenigde Staten worden steeds sceptischer over het gebruik van vaccins en een belangrijke adviescommissie van het ministerie van Gezondheid heeft een aanbeveling voor zwangeren achterwege gelaten in het nieuwe vaccinatieschema voor volwassenen. In Canada en bij de Wereldgezondheidsorganisatie blijft dit advies wel staan: zij geven duidelijk aan dat het belangrijk is om je te laten vaccineren als je zwanger bent. Ook de Nederlandse Rijksoverheid adviseert zwangere vrouwen om de coronaprik te halen.

De nieuwe studie geeft beleidsmakers precies de onderbouwing die ze nodig hebben. “Het bewijs is overweldigend: een coronavaccinatie is veilig en effectief tijdens de zwangerschap”, zegt Money. “Ons onderzoek bevat cruciale informatie voor zwangere vrouwen en hun zorgverleners. Het laat zien dat onze beleidsmakers, die vaccinatie aanbevelen, het bij het rechte eind hebben.”

Andere vaccins

De wetenschappers maken duidelijk dat hun werk verder reikt dan alleen de coronapandemie. Zwangere vrouwen worden bij nieuwe vaccins vaak buiten de klinische onderzoeken gehouden, terwijl juist zij kwetsbaar zijn voor luchtweginfecties. “Tijdens de zwangerschap zijn moeder en kind kwetsbaar, maar er zijn mogelijkheden om ze te beschermen”, besluit McClymont. “Dit onderzoek laat zien dat vaccinatie een groot verschil kan maken voor de gezondheid van moeder en kind.”