Heinen omarmt idee voor oprichten van ’investeringsbank’, maar wil geen nieuw ’Graaifonds’

Den Haag - De oproep om een nationale investeringbank op te zetten om innovatie in Nederland aan te jagen, krijgt gehoor in Den Haag. Demissionair minister Eelco Heinen (Financiën) omarmt het plan om daar een instelling voor op te zetten, maar wil wel dat het beperkt blijft tot leningen. Een nieuw Nationaal Groeifonds, dat in Den Haag inmiddels tot ’Graaifonds’ is gedoopt, ziet hij niet zitten.

Heinen reageert vrijdag onder meer op een oproep in De Telegraaf van een bonte verzameling prominenten uit de politiek en het bedrijfsleven. Zij wilden dat het kabinet een investeringsbank opricht en daar 10 miljard euro instopt, om op die manier ook miljarden los te krijgen bij andere beleggers en investeerders.

Het opzetten van een investeringsbank wordt ’omarmd’ door Heinen. „Ik vind het een goed initiatief, maar het moet wel onder de juiste voorwaarden”, zegt hij tegen De Telegraaf. „We moeten het goed doen, of niet doen.” Een van zijn voorwaarden is dat er niet weer een nieuw vehikel moet worden opgericht. Als eerste stap stelt de VVD-bewindsman daarom voor om de al bestaande Invest-NL en Invest International samen te voegen.

Heinen wil ook niet zomaar 10 miljard euro uittrekken om door een bank te laten uitdelen, zoals de prominenten vragen. Over wat voor bedragen dan wel kunnen, wil hij het überhaupt nog niet hebben. Maar van subsidies voor het bedrijfsleven moet wat de VVD’er betreft geen sprake zijn. Hij denkt eerder aan leningen.

Eelco Heinen: ’Niet zelf bankiertje gaan spelen’

„We moeten voorkomen dat we zelf bankiertje gaan spelen en investeringen verdringen die uit de markt moeten komen. Maar ik probeer heel goed te bewaken dat we niet weer zaken gaan financieren die gewoon via de rijksbegroting betaald moeten worden.”, schetst Heinen zijn balanceeract. Hij denkt dat vooral investeringen in nog kleine, maar veelbelovende techbedrijven gedaan moeten worden. „We hebben heel veel initiatieven hier, maar als je wil doorgroeien en kapitaal wil hebben zie je veel partijen naar de Verenigde Staten gaan.”

Heinen hoopt dat er uiteindelijk onderaan de streep winst kan worden gemaakt door de overheidsbank, waarmee dan weer nieuwe investeringen gedaan kunnen worden. Een eerste kapitaalstorting zou wat hem betreft bijvoorbeeld kunnen komen van de opbrengsten van privatiseringen die hij nu aan het doorvoeren is, zoals het afbouwen van het staatsbelang in ABN Amro.

Op afstand van politiek

Heinen wil de investeringsbank ook op afstand van de politiek zetten om te voorkomen dat er geld uit de pot wordt gegrabbeld voor eigen wensen, zoals in het verleden met het Nationaal Groeifonds gebeurde. Ook de VVD zelf, die toen Heinen nog Kamerlid was ruim 1 miljard uit het fonds trok om een jaar de korting op brandstofaccijns in stand te houden. Het was een van de redenen dat er in Den Haag wordt gesproken van een ’Graaifonds’. Heinen erkent met een lach dat dat niet de bedoeling is: „Het moet zodanig vormgegeven zijn dat dit niet kan plaatsvinden.”