Klimaatboete voor de staat? Die betalen we uit het klimaatfonds, zeggen ambtenaren

Heel veel cynischer gaat het klimaatbeleid van het demissionaire kabinet Schoof niet worden vandaag. Ambtenaren van het ministerie van Financiën stellen in interne stukken voor dat als de overheid door de rechter gedwongen wordt om hoge dwangsommen te betalen wegens het niet halen van de eigen klimaatdoelen voor 2030, die boetes best betaald kunnen worden uit het Klimaatfonds.

Dat Klimaatfonds – ooit 35 miljard euro groot, inmiddels is dat nog ongeveer de helft – is juist bedoeld om investeringen te doen die de klimaatdoelen (55 procent minder uitstoot van broeikasgassen ten opzichte van 1990) dichterbij brengen. En inderdaad, het betalen van boetes wegens het niet halen van die doelen brengen die doelen dus nog verder weg (want er blijft dan minder geld over in het fonds).

Journalisten van NPO-programma’s Argos en Wat houdt ons tegen? ontdekten deze opmerkelijke vorm van financiering tijdens een onderzoek naar mogelijke juridische problemen rondom de klimaatdoelen. Zij vroegen en kregen inzage in ambtelijke stukken hierover. De ambtenaren verwachten dat het niet halen van de klimaatdoelen voor 2030 Nederland hoge kosten en tal van juridische problemen kan opleveren. „Rechterlijke uitspraken kunnen de staat drijven tot ‘noodmaatregelen’ om razendsnel uitstoot te verminderen, tot hoge kosten ook en dwangsommen, waarvoor nu al geld gereserveerd zou moeten worden”, schrijven de journalisten.

De juridische problemen zijn niet zomaar een losse gedachte, ze zijn hoogst actueel. Dankzij het beleid van de regering-Schoof is het halen van de klimaatdoelen voor 2030 praktisch onmogelijk gemaakt, concludeerde het Planbureau voor de Leefomgeving recent. Het kabinet doet net alsof dat geen juridische consequenties zal hebben omdat het klimaatdoel voor 2030 nu een ‘streefdoel’ is en geen harde garantie, maar de ambtenaren houden wel degelijk rekening met nieuwe Urgenda-achtige rechtszaken.

Het Klimaatfonds is al eerder geplunderd voor zaken die niets met het klimaat van doen hebben. Zo deed het kabinet al een greep in de miljardenpot om de energierekening te verlagen en de accijns op brandstof naar beneden te brengen. Ook die maatregelen hadden een negatieve impact op de klimaatdoelen. In die zin past ook deze trouvaille bij het door het kabinet ingezette beleid: klimaatdoelen zijn hooguit iets om naar te streven, niet om ze daadwerkelijk te halen.

Liveblog Economieblog

Uit woede over tv-spotje breekt Trump handelsgesprekken met Canada af