LIVE | Europese leiders in gezamenlijke verklaring na ontmoeting Trump en Poetin: ’Internationale grenzen mogen niet met geweld worden gewijzigd’ 

11 uren geleden 1

EU-kopstuk Ursula von der Leyen en de Amerikaanse president Donald Trump.  © ANP / AFP

Donald Trump en Vladimir Poetin spreken van ’constructieve gesprekken’ met ’wederzijds respect’, maar een deal over Oekraïne is er nog niet. Toekomstige overleggen moeten dat wel zien te regelen. Mogelijk in Moskou, stelde de Russische president nog voor. Volg de laatste ontwikkelingen in ons liveblog.

Europese leiders in gezamenlijke verklaring na ontmoeting Trump en Poetin: 'Internationale grenzen mogen niet met geweld worden gewijzigd' 

Europese leiders hebben zaterdag in een gezamenlijke verklaring gereageerd op de ontmoeting tussen Trump en Poetin in Alaska. Onder meer EU-kopstuk Ursula von der Leyen, NAVO-chef Mark Rutte en de leiders van de belangrijkste Europese landen hebben samen met de Oekraïense president Volodimir Zelenski ruim een uur gebeld met Trump. De Amerikaanse president sprak ook nog een half uur een op een met Zelenski. 

"Leiders waren verheugd over de inspanningen van president Trump om de moordpartijen in Oekraïne te stoppen, de Russische agressieoorlog te beëindigen en een rechtvaardige en duurzame vrede te bereiken", luidt de verklaring. Zij benadrukken dat de volgende stap moet inhouden dat er ook gesprekken met Zelenski worden gevoerd. 

"We zijn ook bereiden om met president Trump en president Zelensky samen te werken aan een trilaterale top met Europese steun", vervolgt de verklaring. "Oekraïne heeft ijzersterke veiligheidsgaranties nodig om zijn soevereiniteit en territoriale integriteit effectief te verdedigen. We zijn verheugd over de verklaring van president Trump dat de VS bereid is veiligheidsgaranties te geven. De Coalitie van Bereidwilligen is bereid een actieve rol te spelen. Er mogen geen beperkingen worden opgelegd aan de Oekraïense strijdkrachten of aan de samenwerking met derde landen. Rusland kan geen vetorecht hebben tegen de toetreding van Oekraïne tot de EU en de NAVO. Het is aan Oekraïne om beslissingen te nemen over zijn grondgebied. Internationale grenzen mogen niet met geweld worden gewijzigd. "

De leiders benadrukken Oekraïne te blijven steunen. Ook zijn zij bereid meer te doen om Oekraïne sterk te houden. Ze dreigen daarbij met meer sancties jegens Rusland, indien nodig. "Oekraïne kan rekenen op onze onwrikbare solidariteit terwijl we werken aan een vrede die de vitale veiligheidsbelangen van Oekraïne en Europa beschermt."

Terrence Riepma

Topoverleg Trump en Poetin voorbij, dit moet je weten:

  • Om 21.30 uur Nederlandse tijd begonnen Donald Trump en Vladimir Poetin in Alaska aan hun topoverleg. Het gesprek duurde ruim twee uur en was 'constructief' en met 'wederzijds respect';
  • Trump meldde in een persconferentie na afloop dat er nog geen deal was over Oekraïne, maar wel hoopt hij op nog meer 'constructieve gesprekken';
  • Poetin toonde vooral dankbaarheid naar de Verenigde Staten, benadrukte de band tussen de VS en Rusland en zei de veiligheid van Oekraïne te willen waarborgen;
  • Samen met ministers, diplomaten en andere onderhandelaars voerden de staatsleiders gesprekken over de oorlog in Oekraïne en Amerikaans-Russische betrekkingen.

Luuk Smit

Hongaarse premier prijst opgelucht top Poetin en Trump

De Hongaarse premier Viktor Orbán meent dat "de wereld een veiliger plaats is dan gisteren" na de top van de presidenten van Rusland en de VS in Alaska. Hij ziet een ommekeer in de vijandige relaties tussen de twee grootmachten.

"Jarenlang hebben we de twee grootste nucleaire machten hun kader voor samenwerking zien afbreken en elkaar zien bestoken met onvriendelijke boodschappen. Hier is nu een einde aan gekomen", aldus Orbán.

Orbán is een vreemde eend in de bijt van Europese leiders. Hij is een conservatieve euroscepticus en tegenstander van wapenleveranties aan Oekraïne. De Hongaarse premier is ook voorstander van goed contact met de Russische leider Vladimir Poetin wat hij als de enige weg naar een einde van de oorlog in Oekraïne beschouwt. Hij bewondert president Donald Trump, die er wat Oekraïne betreft net zo over denkt. 

Luuk Smit

Europese leiders komen met gezamenlijke reactie op ontmoeting Trump en Poetin

door onze correspondent

Europese leiders komen zaterdag met een gezamenlijke reactie op de ontmoeting tussen de Amerikaanse president Donald Trump en de Russische despoot Vladimir Poetin. 

Onder meer EU-kopstuk Ursula von der Leyen, NAVO-chef Mark Rutte en de leiders van de belangrijkste Europese landen hebben samen met de Oekraïense president Volodimir Zelenski ruim een uur gebeld met Trump. De Amerikaanse president sprak ook nog een half uur een op een met Zelenski. 

Op basis van EU-bronnen meldt de Britse krant The Telegraph dat Europa sancties tegen Rusland zou kunnen versoepelen als Poetin zich voor een bepaalde tijd houdt aan een staakt-het-vuren. 

Er gaan geruchten dat Poetin geen staakt-het-vuren zou willen en alleen wil spreken over een vredesakkoord. Voor de EU was een ‘onvoorwaardelijk staakt-het-vuren’ lang een vereiste voor onderhandelingen. 

In aanloop naar de topontmoeting tussen Trump en Poetin in Alaska werd deze eis al afgezwakt. In een verklaring schreven EU-leiders dat ‘zinvolle onderhandelingen alleen kunnen plaatsvinden in de context van een staakt-het-vuren of vermindering van de vijandelijkheden’. 

President Zelenski gaat maandag naar Washington voor een gesprek met Trump. 

Trump bevestigt komst Zelenski naar Washington

President Donald Trump heeft bevestigd dat de Oekraïense leider Volodimir Zelenski naar Washington komt om te praten over het onderhoud van Trump met president Vladimir Poetin van Rusland. Trump zei dat  Zelenski maandagmiddag in het Witte Huis wordt verwacht.  Zelenski had zelf zijn reis al aangekondigd.

"Als alles goed gaat" kunnen ze dan volgens Trump maandag ook een gezamenlijke bijeenkomst met Poetin plannen. De top van Poetin en Trump in Alaska was volgens Trump erg productief en de twee leiders waren het volgens hem over veel dingen eens. Maar er was nog geen 'deal' zei Trump, toen Poetin suggereerde dat er een overeenkomst in de steigers was gezet.

Een Oekraïense functionaris klaagde zaterdag dat er niets bekend was geworden over een eventuele wapenstilstand. Trump heeft zaterdag betoogd dat een van de punten waarover Poetin en hij het eens waren geworden, is dat "het beter is naar een vredesregeling te streven, niet eerst naar enkel een wapenstilstand". 

Oekraïners in Nederland: Poetin verstaat alleen de taal van macht

Het topoverleg tussen de Amerikaanse president Donald Trump en zijn Russische ambtgenoot Vladimir Poetin was een 'diplomatiek verlies'. Dat zegt de woordvoerder van de Oekraïners in Nederland, Oleksandr Tomashchuk. "Je kunt Poetin niet overtuigen om iets te doen door aardig tegen hem te zijn. Poetin verstaat alleen de taal van kracht en macht."

Tomashchuk wijst erop dat tijdens de gesprekken in de stad Anchorage in Alaska de beschietingen in Oekraïne gewoon doorgingen. "Het is walgelijk dat op hetzelfde moment in Oekraïne luchtaanvallen plaatsvonden."

De reactie van Trump na afloop van de gesprekken, die geen akkoord opleverden, noemt de voorman van de Oekraïners in Nederland eveneens opmerkelijk. "Trump schept altijd graag op over wat hij heeft bereikt, maar nu was hij opvallend stil. En het tweede deel van de gesprekken vond niet eens plaats. De feiten spreken voor zichzelf." 

Tomashchuk verwacht dat het gesprek dat maandag plaatsvindt tussen Trump en de Oekraïense president Zelenski twee kanten op kan gaan. "Trump kan iets voorstellen dat totaal onaanvaardbaar is, en als Zelenski dat weigert de Amerikaanse steun intrekken en het verder een Europees probleem noemen. Of, en dat hoop ik natuurlijk, Trump ziet in dat Poetin helemaal geen vrede wil. Als hij dan strengere sancties oplegt en de militaire steun opschroeft, is dat de enige manier om deze oorlog te beëindigen."

Zwaardere sancties kunnen voorkomen dat Rusland zijn militaire macht steeds opnieuw kan opbouwen, denkt Tomashchuk. "Je kunt Rusland alleen tot vrede dwingen door de Russische economie te verzwakken, hoewel dat moeilijk is omdat China en India nog wel Russische olie kopen." Meer militaire steun zou Oekraïne meer slagkracht geven. "De militaire macht moet gelijkgetrokken worden. Oekraïne moet de mogelijkheid krijgen om langeafstandsraketten op doelen diep in Rusland te gebruiken." 

Leider Democraten kritisch: Trump kreeg niets terug van Poetin

Chuck Schumer, leider van de Democraten in de Senaat, heeft zich kritisch uitgelaten na de Amerikaans-Russische top. Hij stelt dat president Donald Trump de Russische leider Vladimir Poetin "legitimiteit en een wereldwijd podium" heeft gegeven en daar "niets voor terug heeft gekregen", waarmee hij verwijst naar het uitblijven van concrete resultaten.

"Vandaag rolde Donald Trump de rode loper uit voor de autoritaire schurk Vladimir Poetin. In plaats van achter Oekraïne en onze bondgenoten te staan, stond Trump schouder aan schouder met een autocraat die het Oekraïense volk en de hele wereld al jaren terroriseert", verklaart Schumer op X. De politicus zegt te vrezen dat de top "geen diplomatie was, maar slechts theater".

Poetin heeft sinds de Russische inval in Oekraïne zelden contact met westerse leiders en is internationaal geïsoleerd geraakt. 

Luuk Smit

Zelenski maandag naar Washington

De Oekraïense president Zelenski heeft gezegd dat hij maandag in Washington met zijn Amerikaanse ambtgenoot Donald Trump overlegt. Trump had vrijdag in Alaska een ontmoeting met de Russische president Vladimir Poetin en sprak daarna in het vliegtuig naar Washington telefonisch uitvoerig met Zelenski.

Zelenski zegt dat Trump hem over de voornaamste punten van diens gesprek met Poetin heeft ingelicht. Voor zover bekend heeft het gesprek in Alaska geen concrete overeenkomsten opgeleverd, maar er zou volgens Moskou sprake zijn van "een begin van vooruitgang". Trump noemde de dialoog "extreem productief" en zei dat ze het op een heleboel punten wel eens waren. 

Trump zei tegen de nieuwszender Fox dat "we aardig dicht bij een akkoord zitten, maar Oekraïne moet ermee instemmen". Hij heeft ook met andere Europese leiders en NAVO-chef Mark Rutte gesproken over zijn onderhoud met Poetin.

Het was volgens het bureau van de Franse president een gesprek van een uur van Trump met zeven regeringsleiders uit Europa. Dat waren behalve Zelenski de presidenten van Frankrijk, Finland en Polen en de premiers van Duitsland, Groot-Brittannië en Italië. 

Luuk Smit

Europese leiders hebben ruim uur gesproken met Trump


Van onze correspondent

Europese leiders hebben ruim een uur gesproken met de Amerikaanse president Donald Trump over zijn ontmoeting met de Russische despoot Vladimir Poetin.

Dat heeft een woordvoerder van de Europese Commissie laten weten. Er zijn geen details gedeeld over de inhoud van het gesprek. Ook Trump zelf, normaal niet vies van breedsprakigheid, heeft weinig informatie gedeeld met de buitenwereld.

Naast EU-kopstuk Ursula von der Leyen en de Oekraïense president Volodimir Zelenski namen de Franse president Emmanuel Macron, NAVO-chef Mark Rutte, de Duitse bondskanselier Friedrich Merz en Britse premier Keir Starmer deel aan het telefoongesprek. Net als de presidenten van Polen en Finland.

De EU-ambassadeurs van alle lidstaten komen zaterdagochtend in Brussel bijeen voor een extra vergadering. Ze krijgen volgens een EU-diplomaat te horen hoe de ontmoeting tussen Trump en Poetin is verlopen. 

Witte Huis bevestigt telefoongesprek Trump en Zelenski

Het Witte Huis bevestigt dat de Amerikaanse president Donald Trump zijn Oekraïense ambtgenoot Zelenski heeft gesproken na de top in Alaska. Na een "lang telefoongesprek" met Zelenski volgde een gesprek met NAVO-leiders, aldus een woordvoerder van het Witte Huis.

Trump heeft ook contact gehad met andere Europese leiders. Een woordvoerder van de Europese Commissie zegt dat Trump, Zelenski, de Britse premier Keir Starmer, de Franse president Emmanuel Macron, de Duitse bondskanselier Friedrich Merz, NAVO-topman Mark Rutte en Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen elkaar langer dan een uur hebben gesproken.

De top met de Russische president Vladimir Poetin leidde niet tot een staakt-het-vuren. "Ik denk dat we aardig dicht bij een akkoord zitten", zei Trump achteraf in een interview met Fox. Hij voegde eraan toe dat "Oekraïne ermee moet instemmen". Op de vraag wat hij Zelenski zou adviseren, antwoordde Trump: "Je moet een deal sluiten." 

Kremlin: overleg tussen Poetin, Trump en Zelenski niet besproken

Een eventuele topontmoeting van de presidenten van Oekraïne, Rusland en de VS is niet ter sprake gekomen op de top van president Vladimir Poetin en Donald Trump in Alaska. Dit heeft een medewerker van Buitenlandse Zaken van het Kremlin, Joeri Oesjakov, gezegd. Hij weet naar eigen zeggen nog niet wanneer Poetin en Trump elkaar weer ontmoeten.

De twee leiders spraken elkaar op een luchtmachtbasis in Anchorage over onder meer de oorlog in Oekraïne. Het onderhoud heeft voor zover bekend geen concrete afspraken opgeleverd. Trump zei dat "er geen deal is zolang er geen deal gesloten is". Hij zei dat nadat Poetin had gesuggereerd dat er een overeenkomst in de steigers staat. Poetin waarschuwde Europese leiders "de beginnende vooruitgang niet te torpederen". 

Trump praat Zelenski en andere Europese leiders bij

De Amerikaanse president Donald Trump informeert de Oekraïense president Volodimir Zelenski en andere Europese staatshoofden en regeringsleiders over zijn ontmoeting met de Russische president Vladimir Poetin. Het Duitse persbureau dpa meldt dat op basis van bronnen uit Duitse regeringskringen.

Eerder werd al aangekondigd dat Trump na de top Zelenski en Europese leiders zou gaan bijpraten. Zij spraken elkaar woensdag via een videoverbinding in voorbereiding op Trumps ontmoeting met de Russische president Vladimir Poetin. Er zijn nog geen reacties van Europese leiders op de top.

De eerste Europese ministers hebben al wel gereageerd. Zo stelt de Tsjechische defensieminister Jana Cernochová dat er geen sprake is van "significante vooruitgang" in het stoppen van de oorlog, maar dat de top wel heeft bevestigd dat Poetin "niet op zoek is naar vrede, maar eerder naar een kans om de westerse eenheid te verzwakken en zijn propaganda te verspreiden". 

Lees het hele artikel