LIVE | Israël staat géén VN-hulp toe in Palestijnse gebieden

Israël verbiedt UNRWA, voor de oorlog de belangrijkste hulporganisatie in Gaza, te werken in Israël en de Palestijnse gebieden. Het land meent dat Hamas UNRWA heeft geïnfiltreerd en dat UNRWA-medewerkers betrokken waren bij de aanval van 7 oktober 2023 op Israël. Het ICJ stelt dat Israël niet hard heeft gemaakt dat er veel Hamasstrijders onder UNRWA-medewerkers zijn.

UNRWA speelt een centrale rol bij de hulpverlening in de Palestijnse gebieden, benadrukte voorzittend rechter Iwasawa Yuji. Hij verklaarde dat het niet mogelijk is UNRWA op korte termijn te vervangen en zonder degelijk overgangsplan. Ook wees hij erop dat UNRWA in opdracht van de VN hulp levert.

Iwasawa zei dat Israël VN-hulp niet mag hinderen, zoals eerder dit jaar gebeurde met Gaza, en binnenlandse wetten niet mag toepassen op bezette gebieden, verwijzend naar het verbod op UNRWA. Hij zei dat Israël als bezettingsmacht verplicht is ervoor te zorgen dat aan de basisbehoeften van de Palestijnse bevolking wordt voldaan. Het hof roept Israël ook op verhongering niet als oorlogsmiddel te gebruiken.

De uitspraak werd in het Vredespaleis uitgesproken in het bijzijn van onder anderen Palestijnse vertegenwoordigers. Israël is niet naar de zitting gekomen. Het land kwam in april ook niet naar het hof, toen hoorzittingen werden gehouden om tientallen landen en organisaties te horen. Israël diende toen schriftelijk zijn juridische standpunt in.

Het advies komt op verzoek van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Die vroeg in december wat de verplichtingen van Israël als "bezettingsmacht" zijn met betrekking tot de VN en VN-activiteiten en andere hulporganisaties in de Palestijnse gebieden. Aanleiding hiervoor was het Israëlische verbod op UNRWA.

De VN deden na de Israëlische beschuldigingen onderzoek naar UNRWA en oordeelde dat negen medewerkers mogelijk betrokken waren bij de aanval op 7 oktober 2023. Die zijn ontslagen. Het VN-agentschap meent dat Israël ongefundeerde beschuldigingen over de organisatie en haar medewerkers uit. Ondanks het Israëlische verbod is UNRWA nog steeds actief en leveren de 12.000 medewerkers in Gaza nog steeds hulp.

Israël zegt het advies van het Internationaal Gerechtshof over de toegang van VN-organisaties tot Gaza af te wijzen. In een bericht op X schrijft het ministerie van Buitenlandse Zaken dat de hoogste rechter van de VN probeert "politieke maatregelen" tegen Israël af te dwingen en dat het internationaal recht daarvoor wordt misbruikt.

Er moet snel overeenstemming komen over fase twee van het Amerikaanse vredesplan voor Gaza. "Deze periode moet niet te lang duren", zei demissionair minister David van Weel (Buitenlandse Zaken, VVD) na een bezoek aan een centrum in Jordanië waar Palestijnse agenten worden getraind.

In de tweede fase moet Hamas worden ontwapend. "Het moet zo snel mogelijk gebeuren." Maar hoe dat dan precies moet, weet ook Van Weel nog niet. Hamas wil zijn wapens alleen overdragen aan het bestuur van een toekomstige Palestijnse staat.

Nederland en Jordanië zijn oude vrienden. Volgend jaar vieren ze 75 jaar diplomatieke banden. Van Weel prees de rol die Jordanië op de achtergrond heeft gespeeld tijdens de Gaza-oorlog. De regering in Amman regelde voedseldroppings boven Gaza, ook met Nederlandse militaire vliegtuigen. En in Jordanië worden veel gewonde kinderen uit de Gazastrook opgenomen. 

Het hoofd van de Palestijnse missie in Nederland, Ammar Hijazi, doet een beroep op de internationale gemeenschap na de niet-bindende uitspraak van het ICJ over het toestaan van VN-hulp aan de Palestijnse gebieden. De wereld moet de "uitdaging aangaan" en ervoor zorgen dat Israël zich eraan gaat houden, aldus Hijazi tijdens een persconferentie.

Israël heeft al bekendgemaakt zich niet aan het advies te zullen houden en stelt het internationaal recht te volgen. Volgens Hijazi is het duidelijk dat Israël dat niet doet. Er zijn volgens hem "geen excuses".

De vijftien VN-medewerkers die nog werden vastgehouden in het VN-regiokantoor in de Jemenitische hoofdstad, zijn vrijgelaten. Dat melden de Verenigde Naties, die eraan toevoegen dat twaalf van hen de stad inmiddels hebben verlaten. Drie andere medewerkers staat het ook vrij om te gaan of te reizen, aldus de VN in een verklaring.

Het regiokantoor werd afgelopen zaterdag binnengevallen door Houthi-rebellen, die vervolgens het aanwezige personeel gevangennamen. Het ging om vijf Jemenieten en vijftien internationale medewerkers. Maandag werd bekend dat de in Jemen geboren medewerkers waren vrijgelaten, maar de internationale medewerkers het terrein nog niet mochten verlaten.

Het Israëlische parlement heeft in een eerste ronde ingestemd met een wet om het Israëlische recht toe te passen op de Westelijke Jordaanoever. Dat zou neerkomen op een annexatie van de Westoever.

In de eerste van de in totaal vier stemrondes kreeg de wet 25 stemmen voor en 24 tegen. Een andere wet, die specifiek refereert aan de annexatie van nederzetting Maale Adumim, kreeg 32 stemmen voor en 9 tegen. Volgens de Times of Israel lag de stemming gevoelig, omdat Amerikaanse vertegenwoordigers, die tegen de annexatie zijn, in het land zijn om te praten over het Amerikaanse vredesplan voor Gaza.

Israël ziet de in 1967 veroverde gebieden niet als bezet gebied. Volgens het Internationaal Gerechtshof zijn de nederzettingen echter illegaal. Voor een staat die een gebied bezet, gelden beperkingen. De bezetting moet tijdelijk zijn en het land moet humanitaire hulp faciliteren waar nodig. Bij een annexatie zou in plaats daarvan het Israëlische recht worden toegepast.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio brengt donderdag een bezoek aan Israël. Dat kondigt de Israëlische regering woensdag aan. Momenteel is de Amerikaanse vicepresident JD Vance al in het land. 

"Minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio is deze week terug in Israël", verklaarde een woordvoerder van het kantoor van premier Benjamin Netanyahu op een persconferentie. "Hij komt donderdag aan." Op het programma staat vrijdag onder meer een ontmoeting met Netanyahu. 

JD Vance en Steve Witkoff, de Amerikaanse gezant voor het Midden-Oosten, zijn in Israël om het vredesplan van de Amerikaanse president Donald Trump te promoten. 

Hulporganisatie CARE Nederland is blij met het Internationaal Gerechtshof (ICJ), dat oordeelt dat Israël hulp van de Verenigde Naties moet toestaan in de Palestijnse gebieden. De organisatie roept op de druk op te voeren op Israël "om ervoor te zorgen dat hulporganisaties veilig en onbelemmerd mensen kunnen bereiken. Elke dag dat hulp onvoldoende doorkomt, kost levens."

CARE Nederland benadrukt dat humanitaire hulp nooit mag worden tegengehouden. "In Gaza en op de Westelijke Jordaanoever zien onze collega's dagelijks wat er gebeurt als hulp wordt geblokkeerd", schrijft de hulporganisatie. "Ziekenhuizen zonder medicijnen, gezinnen zonder schoon water en kinderen zonder onderwijs."

Israël levert volgens de afspraken van het bestand vijftien lichamen over voor iedere overleden gijzelaar die het ontvangt van Hamas. Dinsdagavond droeg Hamas de overblijfselen van twee gijzelaars over. Nadat zij waren geïdentificeerd, droeg Israël de dertig lichamen van Palestijnse gevangenen over.

Syrië is bezig met een actie om Franse jihadisten te arresteren, meldt AFP op basis van gesprekken met jihadisten en een Brits-Syrische mensenrechtenorganisatie. Het kamp zou zijn omsingeld door veiligheidstroepen. Tegen twee van de jihadisten, die in een kamp in de regio Harem bij de Turkse grens verblijven, geldt een Frans arrestatiebevel.

Volgens de jihadisten ontstonden woensdagnacht confrontaties tussen Syrische veiligheidstroepen en de groepering, die bekendstaat als Firqat al-Ghuraba. Volgens Frankrijk telt die zo'n vijftig leden.

Syrië zegt dat leider Omar Diaby, die ook bekendstaat als Omar Omsen, een meisje ontvoerde en weigert zich over te geven. Diaby zou Franstalige jihadisten naar Syrië hebben gesmokkeld.

Steeds meer landen normaliseren de banden met de Syrische president Ahmed al-Sharaa, die aan de macht kwam namens de gewapende groepering Hayat Tahrir al-Sham. Het Verenigd Koninkrijk kondigde dinsdag aan de groep van de terreurlijst te halen.

De Amerikaanse vicepresident JD Vance heeft gebruncht met de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en hun beide echtgenotes. Ze spraken over het staakt-het-vuren in de Gazastrook en hun visies voor de toekomst van dat Palestijnse gebied, dat grotendeels in puin ligt door de Israëlische luchtaanvallen van de afgelopen twee jaar.

"We staan voor een heel lastige taak", zei Vance in het bijzijn van Netanyahu tegen de pers. "We moeten Hamas ontwapenen, Gaza heropbouwen en de levens van de mensen daar beter maken. Maar we moeten er ook voor zorgen dat Hamas geen bedreiging meer is voor Israël. Dat is niet makkelijk."

Volgens de Amerikaanse vicepresident is de wederopbouw al begonnen, nadat eerder deze maand een staakt-het-vuren inging tussen Israël en Hamas. "Als je ziet wat er al gebouwd is in de laatste zeven dagen, dan denk ik dat we een geweldige weg zijn ingeslagen."

Turkije neemt al sinds 2006 deel aan de Interim-troepenmacht van de Verenigde Naties in Libanon (UNIFIL), die grotendeels bestaat uit soldaten uit Indonesië, Italië en India. De verlenging met twee jaar gaat eind deze maand in. Turkije levert een kleine honderd militairen. UNIFIL ligt regelmatig onder vuur van Israël sinds de Libanese beweging Hezbollah in oktober 2023 in Zuid-Libanon een front tegen Israël opende.

De overdracht van de lichamen vond plaats in het kader van het op initiatief van de Amerikaanse president Donald Trump overeengekomen staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas. De Palestijnse beweging moet volgens dat bestand nog dertien lichamen overdragen. Eerder liet Hamas al de nog levende gijzelaars vrij in ruil voor 1700 Palestijnse gevangenen die Israël zonder aanklacht of proces vasthield.