1 dag geleden
2
Mensen bekijken de ravage in de straten in Teheran na de Israëlische aanvallen. © Getty Images/Majid Saeedi
Iran belooft ’harde vergelding’
Teheran - De Israëlische luchtmacht heeft luchtaanvallen uitgevoerd op Iran. De aanvallen waren gericht op „militaire en nucleaire doelen”, meldt de Israëlische minister van Defensie Israel Katz. Volg de laatste ontwikkelingen in ons liveblog.
Israël is nog lang niet klaar met Iran en is al bezig met nieuwe aanvallen op het land. Dat zei een woordvoerder van de Israëlische luchtmacht, brigadegeneraal Effie Defrin, in de loop van vrijdag tijdens een persconferentie. "Op dit moment zetten de Israeli Defence Forces het aanvalsplan door om de doelen van de operatie te bereiken, naast een sterke verdediging van Israël", verklaart hij volgens The Times of Israel. "De operatie is nog maar net begonnen."
De drone-aanval van vanmorgen vanuit Teheran is 'onder controle' en afgeslagen, meldde Jeruzalem al eerder op de dag. Generaal Defrin werd gevraagd naar wat het leger nu verder verwacht van Iran als wraak voor vannacht. Bijvoorbeeld of er nog ballistische raketten of ander zwaar materiaal van stal wordt gehaald door ayatollah Ali Khamenei. Defrin kon enkel zeggen dat het leger "zich voorbereidt op een (tegen)reactie".
Volgens Israëlische media is op satellietbeelden te zien dat de schade na de aanval bij de kerncentrale in Natanz op de grond aanzienlijk is. Of dat ook daadwerkelijk de ondergrondse activiteiten van Iran dwarsboomt of raakt, is nog niet duidelijk.
In het noordwesten van Iran vond mogelijk al een nieuwe Israëlische aanval plaats. De Iraanse staatsomroep meldt dat er explosies te horen waren in de provincie Oost-Azerbeidzjan, waar eerder op de ochtend ook al tien doelen zouden zijn bestookt. Daarbij zijn volgens staatspersbureau Tasnim drie doden gevallen.
In de regio Oost-Azerbeidzjan staat een nucleaire faciliteit, in de buurt van de stad Tabriz. Israël zegt dat de aanvallen gericht zijn op dat soort faciliteiten om te voorkomen dat Iran een kernwapen kan maken.
De Amerikaanse president Donald Trump heeft Iran opgeroepen om zo snel mogelijk een deal te sluiten over het kernprogramma. "Iran moet een deal sluiten, voordat er niets meer van over is", schrijft hij op Truth Social na de grote Israëlische aanvallen van vrijdagochtend.
De Verenigde Staten proberen al enkele maanden een nieuwe overeenkomst met Iran te sluiten over het Iraanse kernprogramma en ook voor komend weekend staan er nog onderhandelingen op het programma. Maar de Israëlische premier Benjamin Netanyahu zegt dat hij nu moest ingrijpen omdat Iran al te dicht bij een kernwapen zou zijn.
"Ik heb Iran kans na kans gegeven om een deal te sluiten", stelt Trump. Hij zou de Iraniërs hebben gewaarschuwd dat het anders "veel erger" zou worden dan ze hadden verwacht en zegt ook nu dat er nog nieuwe aanvallen zullen volgen als ze niet snel instemmen met de Amerikaanse eisen. "Er is al veel dood en verderf geweest, maar er is nog tijd om een eind te maken aan deze slachting."
Het is niet duidelijk of Trump van tevoren zijn goedkeuring heeft gegeven aan de Israëlische aanval. Amerikaanse media schreven eerder dat hij daartegen was, maar Israëlische functionarissen zeggen tegen nieuwssite Axios dat de VS "duidelijk groen licht" hadden gegeven. Trump kondigde woensdag al aan personeel uit het Midden-Oosten weg te halen, omdat het "mogelijk gevaarlijk" zou worden.
Dit is wat we nu weten over de aanval van Israël op Iran
- De aanvallen waren gericht op „militaire en nucleaire doelen”, volgens de Israëlische minister van Defensie Katz en heeft de naam 'Operation Rising Lion' gekregen.
- Volgens Netanyahu heeft Israël de belangrijkste nucleaire kerninstallatie in Natanz aangevallen.
- Bij de aanval is de commandant van de Revolutionaire Garde (IRG) Generaal-majoor Hussein Salami gedood.
- Ook twee vooraanstaande nucleaire wetenschappers, Fereydoun Abbasi en Mohammed Mehdi Tehranchi, werden gedood.
- Iran heeft het luchtruim gesloten. De luchthaven Imam Khomeini in Teheran heeft alle geplande vluchten voorlopig geannuleerd.
- De Iraanse Opperste Leider Ali Khamenei heeft gereageerd en gezegd dat Israël zwaar wordt gestraft voor de aanval op Iran.
- Iran heeft op de grote Israëlische aanval gereageerd door honderd(en) drones op Israël af te sturen. De Israëlische luchtafweer en mogelijk ook andere Arabische landen zouden bezig zijn om die te onderscheppen.
- Iran ziet de Israëlische aanvallen als een oorlogsverklaring.
Meerdere Israëlische ambassades en consulaten melden voor onbepaalde tijd hun deuren te sluiten na de nachtelijke Israëlische aanval op Iran. Onder meer de ambassades in Berlijn en Stockholm zijn gesloten en roepen op hun websites Israëlische burgers in het buitenland op voorzichtig te zijn en geen Israëlische symbolen te tonen.
De Israëlische premier Benjamin Netanyahu zei na overleg met de Duitse bondskanselier Friedrich Merz vrijdag dat Duitsland de beveiliging bij Israëlische en Joodse locaties verscherpt. In de Zweedse hoofdstad Stockholm is de beveiliging bij de belangrijkste synagoge in de stad verscherpt, meldt persbureau Reuters.
De Israëlische ambassade in Den Haag was vrijdag niet bereikbaar voor commentaar.
Israël heeft opdracht gegeven tot de tijdelijke sluiting van het grootste gasveld van het land, maakte het Israëlische ministerie van Energie bekend. De sluiting van het aardgasveld Leviathan is een veiligheidsmaatregel in de nasleep van de Israëlische aanval op Iran. Dat laatste land kondigde vergeldingsmaatregelen aan.
Het Amerikaanse energieconcern Chevron is de beheerder van het veld in de Middellandse Zee, dat Israël en buurlanden Egypte en Jordanië van gas voorziet. Door de sluiting komen gasleveringen aan Egypte naar verwachting in het gedrang, juist nu dat land meer energie nodig heeft voor voldoende koeling tijdens de zomerhitte.
Na de Israëlische aanval op Iran stegen de gasprijzen, door de vrees voor een beperkter aanbod als de spanningen in het Midden-Oosten aanhouden. De voor Europa maatgevende prijs voor aardgas steeg vrijdagmiddag bijna 6 procent.
Iran vormde 'directe bedreiging', zegt Israëlische president
De aanvallen die Israël in de nacht van donderdag op vrijdag uitvoerde op Iran waren bedoeld om een "directe en existentiële dreiging" weg te nemen, zegt de Israëlische president Isaac Herzog in een verklaring.
"De Iraanse leiders hebben geen geheim gemaakt van hun openlijk herhaalde intentie om de staat Israël weg te vagen", zegt Herzog. "Jarenlang heeft het regime zich voorbereid die droom werkelijkheid te maken."
Israël heeft volgens Herzog de plicht zichzelf te verdedigen. "We hopen oprecht dat dit voor onze regio de weg vrijmaakt naar een meer vreedzame en welvarende toekomst", besluit de president.
Bij de grootschalige Israëlische aanval op Iran van vrijdagmorgen is ook Amir Ali Hajizadeh gedood, de commandant van de luchtmacht van de Iraanse Revolutionaire Garde. Dat bevestigen Iraanse staatsmedia, nadat Israël eerder al had geclaimd dat vrijwel de gehele leiding van dat onderdeel van de Garde was "uitgeschakeld". De kopstukken zouden bij elkaar hebben gezeten in een ondergronds hoofdkwartier voor een vergadering toen Israël dat gebouw heeft beschoten.
De luchtmacht van de Garde houdt toezicht op het Iraanse luchtruim en gaat over het arsenaal aan ballistische raketten.
Iran bevestigde eerder ook al de dood van twee belangrijke legerleiders: Hussein Salami, de commandant van de Revolutionaire Garde, en Mohammed Bagheri, de stafchef van de krijgsmacht. Ook zijn zes atoomwetenschappers gedood. Ali Shamkhani, een hooggeplaatste adviseur van ayatollah Ali Khamenei, raakte gewond. Staatsmedia benadrukten al snel dat de opperste leider zelf in veiligheid was.
De Iraanse gemeenschap in Nederland is geschokt door de aanval van Israël op Iran. "Dat de aanval zo groot en zo snel zou komen, hadden we niet verwacht. Het kwam als een shock", zegt Pejman Akbarzadeh, voorzitter van het Persian Dutch Network. Er is angst voor verdere escalatie in de regio.
Israël heeft bij de grote luchtaanval nucleaire installaties aangevallen en hoge militaire functionarissen gedood. Dit heeft het land naar eigen zeggen gedaan omdat Iran dicht bij de ontwikkeling van kernwapens is. Akbarzadeh zegt dat Iraniërs bang zijn dat het verder uit de hand loopt. "We weten niet wat de consequenties hiervan gaan zijn en hoe Iran hierop gaat reageren. En wat is de reactie van Israël daar weer op? Misschien breidt het zich uit naar een grotere oorlog in de regio."
Iran heeft zijn door Israël gedode topmilitairen onmiddellijk vervangen. Zowel Irans Revolutionaire Garde als de krijgsmacht heeft weer een bevelhebber.
Israël doodde in de nacht van donderdag op vrijdag de stafchef van het Iraanse leger, generaal Mohammed Bagheri, en commandant Hossein Salami van de Garde. Die laatste functioneert in de praktijk als een schaduwkrijgsmacht. Beide machtige organen hebben ook een grote rol in bijvoorbeeld de Iraanse economie.
Salami is vervangen door Mohammad Pakpour. Abdolrahim Mousavi treedt aan als opvolger van Bagheri, heeft Irans opperste leider Ali Khamenei besloten.
De secretaris-generaal van de Verenigde Naties vraagt Israël en Iran na de grote Israëlische aanvallen zich zoveel mogelijk in te houden. Beide landen moeten "wegzinken in een dieper conflict tot elke prijs vermijden", laat zijn woordvoerder weten.
Secretaris-generaal António Guterres "veroordeelt iedere militaire escalatie in het Midden-Oosten. Hij is in het bijzonder bezorgd over de Israëlische aanvallen op nucleaire installaties in Iran terwijl besprekingen tussen Iran en de Verenigde Staten over het Iraanse atoomprogramma gaande zijn".
Guterres "vraagt beide zijden om uiterste terughoudendheid" aan de dag te leggen. Verdere verheviging van de strijd is iets "dat de regio nauwelijks aankan".
Iran ziet de Israëlische aanvallen van vrijdagochtend vroeg als een oorlogsverklaring. Dat schrijft minister van Buitenlandse Zaken Abbas Araghchi in een brief aan de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. President Masoud Pezeshkian zegt op X dat hij de bevolking snel zal toespreken.
Israël heeft militaire en nucleaire faciliteiten aangevallen, naar eigen zeggen omdat Iran dicht bij de ontwikkeling van kernwapens is. Pezeshkian spreekt op X van een "criminele" aanval en zegt de regering bijeen te hebben geroepen voor een speciaal overleg.
Araghchi roept in zijn brief de Veiligheidsraad op om zo snel mogelijk in te grijpen. Israëls belangrijkste bondgenoot, de Verenigde Staten, heeft een vetorecht in dat VN-orgaan.
Israël viel vannacht met luchtaanvallen hoge Iraanse functionarissen aan, bombardeerde de nucleaire faciliteit in Natanz en ook in Teheran werden doelen geraakt. Mogelijk volgen nog meer aanvallen.
China wil helpen ontbrand conflict Iran-Israël te sussen
China biedt aan om te helpen de spanningen tussen Iran en Israël te verminderen na de grote Israëlische aanvallen. China veroordeelt de aanvallen en is "diep bezorgd over de ernstige gevolgen die zulke daden mogelijk zullen hebben", zegt het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken. Ook Rusland is bezorgd en hekelt de Israëlische actie.
China, Irans belangrijkste handelspartner, heeft nauwe banden met het regime in Teheran. De Aziatische grootmacht is "gekant tegen schendingen van Irans soevereiniteit, veiligheid en territoriale integriteit", liet Buitenlandse Zaken vrijdag weten. "De Chinese kant is bereid een constructieve rol te spelen in het verlichten van de situatie."
Ook Rusland, dat sinds de oorlog in Oekraïne steeds nauwer met Iran optrekt, "maakt zich zorgen en veroordeelt de scherpe escalatie van de spanningen". Russen in Israël krijgen het dringende advies om het land zo mogelijk te verlaten. Reizen naar Israël wordt "krachtig afgeraden".
English (US) ·