LIVE | Kim Jong-un: ’Betrekkingen met Rusland bevinden zich op historisch hoogtepunt’

De betrekkingen tussen Noord-Korea en Rusland bevinden zich op een "historisch hoogtepunt", zei de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un donderdag. Hij sprak tijdens een ceremonie voor de bouw van een nieuw museum in Pyongyang, ter nagedachtenis aan de Noord-Koreaanse soldaten die zijn omgekomen tijdens de oorlog van Rusland tegen Oekraïne.

De Russische ambassadeur in Noord-Korea en andere Russische diplomaten waren aanwezig bij de inwijding van het project. Kim zei tijdens de ceremonie dat het museum "een heilige plaats is, gewijd aan de onsterfelijkheid van ware patriotten".

In plaats van een lening op basis van bevroren Russische tegoeden, zouden lidstaten ook net zoveel kunnen afdragen aan Oekraïne als Nederland. "Dan is de financiering rond", zei premier Dick Schoof na afloop van overleg met EU-leiders.

De regeringsleiders willen verschillende opties zien van de Europese Commissie om Oekraïne financieel te ondersteunen in 2026 en 2027. Er kwam onvoldoende steun voor enkel de uitwerking van het plan om de bevroren Russische tegoeden te gebruiken als lening.

België, waar de bevroren Russische tegoeden vaststaan, wil dat de EU-landen de kosten hiervoor evenredig zullen dragen. "België kan niet alleen die garanties dragen", zei Schoof. Desondanks zijn alle EU-landen erop gericht "het plan wel te laten slagen", aldus Schoof.

Rusland ontkent dat twee gevechtsvliegtuigen het Litouwse luchtruim hebben geschonden, zoals Litouwen eerder donderdag verklaarde. Het Russische ministerie van Defensie stelt dat het ging om trainingsvluchten die "met strikte naleving van de regels" plaatsvonden boven het grondgebied van Rusland. Ze "weken niet af van hun vliegroute en schonden de grenzen van andere landen niet".

Onder EU-leiders is nog onvoldoende steun voor het plan van de Europese Commissie om de bevroren Russische tegoeden te gebruiken voor een renteloze lening van 141 miljard euro aan Oekraïne. Hiermee is niet gezegd dat dit plan helemaal van tafel is. De regeringsleiders willen verschillende opties zien om Oekraïne financieel te ondersteunen in 2026 en 2027, staat in de slotverklaring van de top van 26 EU-lidstaten.

De Commissie moet zo snel mogelijk met opties komen: het plan van bevroren tegoeden kan als een daarvan worden voorgelegd. De plannen worden op de eerstvolgende EU-top van eind december besproken. Oekraïne heeft het geld hard nodig voor de aankoop van defensiematerieel.

Tot nu toe werd door diverse EU-bronnen gezegd dat er geen alternatief voorhanden is om Oekraïne snel aan veel geld te helpen. De lidstaten kunnen vanuit hun eigen begroting geen extra geld aan Oekraïne geven, omdat verschillende EU-landen zoals België en Frankrijk er financieel slecht voor staan.

De Belgische premier Bart De Wever eist harde garanties dat alle EU-lidstaten de risico's evenredig dragen. Het bevroren tegoed staat bij de in België gevestigde financiële instelling Euroclear en De Wever vreest voor repercussies van de Russen.

In de conceptslotverklaring stond nog dat de Commissie haar plan tot een concreet voorstel mocht uitwerken. Die passage is geschrapt. 

Rusland heeft donderdag duizend lichamen teruggegeven aan Oekraïne. Volgens Moskou gaat het om de stoffelijke overschotten van gesneuvelde soldaten, aldus een Oekraïense overheidsinstantie. Moskou bevestigde de uitwisseling later en zei dat het van Oekraïne 31 lichamen van Russische soldaten heeft ontvangen.

De uitwisseling van krijgsgevangenen en de stoffelijke overschotten van gesneuvelde soldaten is een van de weinige resterende samenwerkingsgebieden tussen Kyiv en Moskou, dat Oekraïne in februari 2022 binnenviel.

Russische vliegtuigen zijn donderdag het luchtruim van Litouwen binnengevlogen. Dat meldt president Gitanas Nausėda op X. Hij spreekt van een "ernstige schending van het internationaal recht en de territoriale integriteit van Litouwen". "Dit laat opnieuw het belang zien van het versterken van de Europese luchtverdediging." Litouwen roept de Russische ambassadeur op ter verantwoording, voegt Nausėda toe.

Het zou volgens persbureau Reuters gaan om een SU-30-gevechtsvliegtuig en een IL-78-tankvliegtuig. Mogelijk waren de toestellen op trainingsmissie toen zij rond 17.00 uur Nederlandse tijd het Litouwse luchtruim betraden vanuit de Russische regio Kaliningrad. De luchtruimschending zou in totaal zo'n 18 seconden hebben geduurd, aldus het persbureau, dat zich baseert op uitspraken van het leger.