LIVE | Poetin en Erdogan dringen na telefoongesprek aan op einde conflict Israël en Iran: ’Gevaar voor stabiliteit in regio’ 

De presidenten van Rusland en Turkije hebben gebeld over het opgelaaide conflict tussen Israël en Iran en gepleit voor een einde aan de strijd. De Turkse leider Recep Tayyip Erdogan noemde het optreden van Israël in het gesprek een gevaar voor de stabiliteit van de regio, meldt zijn kantoor. Hij zei dat het Midden-Oosten geen nieuwe oorlogen kan tolereren.

De navigatiesignalen van meer dan negenhonderd schepen in de Straat van Hormuz en de Perzische Golf zijn afgelopen weekend verstoord geraakt. Daarmee lijkt het conflict tussen Israël en Iran ook gevolgen te hebben voor de scheepvaart. Sinds vrijdag hebben sommige reders hun olietankers uit voorzorg ook niet meer aangeboden voor routes in het Midden-Oosten.

Het Joint Maritime Information Center, een internationale maritieme organisatie die het gebied in de gaten houdt, waarschuwde zondag voor gevallen van "extreme jamming" van signalen vanuit de Iraanse haven Bandar Abbas. Volgens persbureau Bloomberg toonde navigatiedata schepen die onmogelijke rechte lijnen voeren, zigzagden over het water of op het vasteland leken te varen.

Intussen lijkt de scheepvaartsector terughoudend als het gaat om opdrachten in de regio. Persbureau Reuters sprak met anonieme scheepsmakelaars en bevrachters. Ze zeiden dat er maar weinig aanbiedingen komen voor transport in de Perzische Golf. 

Iran beschuldigt Israël ervan een ziekenhuis in het westen van het land te hebben aangevallen. De Iraanse regering spreekt van een "oorlogsmisdaad".

"Het Farabi-ziekenhuis in de stad Kermanshah in het westen van Iran was het doel van agressieve aanvallen van Israëls regime", zei een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken. "Het aanvallen van ziekenhuizen, naast aanvallen op woonwijken, is een ernstige schending van het internationaal recht en een oorlogsmisdaad."

Iran heeft diverse Europese landen maandag opgeroepen om de Israëlische aanvallen op Iraans grondgebied te doen stoppen. "Duitsland, Frankrijk en Engeland hadden heel duidelijk de misdaden van het zionistische regime moeten veroordelen", verklaarde de woordvoerder van de Iraanse diplomatie, Esmaïl Baghaï. "We verwachten natuurlijk dat Europese landen een einde maken aan de agressie (...) en de acties van dit regime tegen Iraanse nucleaire installaties veroordelen", voegde de woordvoerder eraan toe tijdens een persbriefing.

Iran drong er ook bij het Internationaal Atoomagentschap (IAEA) op aan om Israël te veroordelen na de aanvallen op zijn nucleaire faciliteiten. "De vreedzame nucleaire faciliteiten van een land dat onder voortdurend toezicht stond van de IAEA werden aangevallen. We verwachten dat het agentschap en zijn hoofd Rafael Grossi een krachtig standpunt zullen innemen om deze daad te veroordelen", aldus Baghaï. 

De hulpdiensten in de Gazastrook melden dat opnieuw doden zijn gevallen toen mensen stonden te wachten op hulpgoederen. Een woordvoerder van de burgerbescherming vertelde AFP dat twintig mensen omkwamen en meer dan tweehonderd personen gewond raakten. Hij stelde dat troepen van de "bezetting" het vuur openden, verwijzend naar Israël. De Israëlische krijgsmacht zegt te proberen te achterhalen wat precies is gebeurd.

Het ondergrondse gedeelte van de Iraanse nucleaire site in Natanz is niet getroffen door de Israëlische bombardementen van de afgelopen dagen. Dat blijkt uit informatie van het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA).

"Er is geen verdere schade aangericht sinds de aanvallen van vrijdag, die de bovengrondse gebouwen hebben verwoest", verklaarde Rafael Grossi, directeur-generaal van de VN-instantie, maandag bij start van een vergadering in het hoofdkwartier in de Oostenrijkse hoofdstad Wenen. 

De Israëlische minister van Defensie heeft een waarschuwing genuanceerd voor inwoners van de Iraanse hoofdstad Teheran. Bewindsman Israel Katz had gewaarschuwd dat zij de "prijs zullen betalen" voor Iraanse aanvallen op burgerdoelen in Israël. Katz benadrukte later dat hij daarmee niet bedoelde dat zijn land gericht burgerdoelen onder vuur gaat nemen.

Iran heeft sinds vrijdag ongeveer 350 ballistische raketten afgevuurd op Israël. Dat bericht nieuwssite Times of Israel, die zich baseert op cijfers van de Israëlische krijgsmacht. De meeste raketten zouden zijn onderschept voordat ze hun doel bereikten.

De krijgsmacht meldt dat Iran steeds dertig tot zestig raketten tegelijk afvuurt. Het land probeert volgens Israëlische functionarissen grotere aanvallen uit te voeren, maar zou daarin worden gehinderd door Israëlische bombardementen van lanceerlocaties.

De Israëlische krijgsmacht bombardeert ook al dagen doelen in Iran. Die aanvallen hebben het leven gekost aan zeker 224 mensen, meldde het Iraanse ministerie van Volksgezondheid eerder.

In een persconferentie zegt de woordvoerder van het Israëlische leger (IDF) dat de luchtmacht nu de 'volledige controle' heeft over het luchtruim boven de Iraanse hoofdstad Teheran.

Eerder liet het Israëlische leger al weten dat zij zowel een corridor hadden vrijgemaakt naar Iran en eveneens de controle hadden gewonnen over het westelijke deel van het Iraanse luchtruim.

Het Iraanse parlement is een voorstel aan het voorbereiden om het Non-proliferatieverdrag (NPV) te verlaten. Dat zei een woordvoerder van het Iraanse ministerie van Buitenlandse Zaken, die ook beklemtoonde dat zijn land nog steeds tegen de ontwikkeling van massavernietigingswapens is. Het verdrag is bedoeld om verspreiding van kernwapens tegen te gaan.

Iran houdt al langer vol dat het eigen nucleaire programma alleen voor vreedzame doeleinden is en daarmee in lijn met de afspraken uit het NPV. Toch kwam vorige maand uit een gelekt rapport naar voren dat het land de eigen voorraad hoogverrijkt uranium had uitgebreid. Israël, dat het kernwapenverdrag zelf niet heeft ondertekend, wil voorkomen dat Iran ook kernwapens kan ontwikkelen en voerde vorige week een verrassingsaanval uit.

De Amerikaanse ambassadeur in Israël heeft melding gemaakt van enige schade aan een ambassadepand in Tel Aviv na Iraanse raketaanvallen in de omgeving. Medewerkers bleven ongedeerd, schrijft diplomaat Mike Huckabee in een bericht op X.

Huckabee meldt dat Amerikaanse diplomatieke posten in Israël maandag uit voorzorg gesloten blijven. Hij adviseert de honderdduizenden Amerikanen in het land de website van de ambassade in de gaten te houden.

Iran heeft een Israëliër opgehangen die het van spionage voor Israël betichtte, melden staatsmedia. Esmail Fekri zat sinds 2023 vast.

Fekri was opgepakt omdat hij voor de Israëlische buitenlandse inlichtingendienst Mossad zou werken, melden staatspersbureau Fars en een nieuwssite van de Iraanse justitie. Hij werd veroordeeld en zat al enige tijd in de dodencel.