Met een leeftijdsapp wil de Europese Commissie jongeren online beter beschermen

Het is moeilijk voor te stellen dat kinderen een winkel kunnen binnenlopen om alcohol te kopen, of naar een nachtclub kunnen gaan door simpelweg te zeggen dat ze oud genoeg zijn. „Geen uitsmijter, geen identiteitscontroles, gewoon een simpel: ‘Ja, ik ben ouder dan 18’”, schetst Caroline Stage Olsen, de Deense minister voor Digitale Zaken, maandag in Brussel. En toch, gaat ze verder: „Online gaat het al jaren zo.”

Daar wil de Europese Commissie, onder de vleugels van het Deense EU-voorzitterschap, verandering in brengen. Het is tijd voor „grenzen” ten faveure van een „veilige online kindertijd”, valt Eurocommissaris en vicevoorzitter van de Europese Commissie, Henna Virkkunen, haar bij, tijdens de presentatie van een nieuwe online richtlijn voor minderjarigen.

Jongeren moeten worden beschermd tegen online risico’s als grooming (digitaal kinderlokken), schadelijke content en commerciële praktijken, problematisch en verslavend gedrag en cyberpesten. Dat is volgens Stage Olsen hard nodig. Ze zegt „verbijsterd” te zijn over de cijfers: 48 procent van de kinderen onder de tien heeft een profiel op sociale media en voor dertienjarigen is dat zelfs 94 procent.

Stap verder

De minderjarigenrichtlijn is onderdeel van de DSA, de Europese Wet inzake digitale diensten (Digital Services Act). Die wet ziet er al op toe dat grote techbedrijven illegale inhoud en desinformatie op hun platforms tegengaan. Maar de wet staat onder druk. Amerikaanse techbedrijven zoals X en Meta die door Europa ter verantwoording worden geroepen, klagen over administratieve lasten en censuur.

Met de nieuwe richtlijn gaat Brussel nog een stap verder. De EU wil dat de profielen van minderjarigen standaard op ‘privé’ komen te staan, zodat persoonlijke informatie en foto’s verborgen blijven voor mensen met wie ze geen contact hebben. Jongeren moeten daarnaast niet terecht kunnen komen in een algoritmefuik en meer controle krijgen over hun feeds. Om cyberpesten tegen te gaan moeten kinderen expliciet toestemming geven om aan groepen te worden toegevoegd. Ter voorkoming van seksuele afpersing of de verspreiding van geseksualiseerde of intieme beelden, moet het onmogelijk worden om beelden te downloaden of screenshots te maken van beelden die door minderjarigen is geplaatst. Instrumenten voor ouderlijk toezicht online moeten worden verbeterd.

Een Deense studie wees uit dat zeven op de tien kinderen online een valse, hogere leeftijd opgeeft

Maar dat is niet alles. De Commissie lanceert een prototype van een leeftijdsverificatie-app die eveneens onder de DSA komt te vallen. Daarmee moeten de „technische excuses van techbedrijven” voor de leeftijden van gebruikers definitief worden gepareerd. „Een Deense studie wees uit dat zeven op de tien kinderen online een valse, hogere leeftijd opgeeft”, aldus minister Stage Olsen.

Via de app kan de toegang tot inhoud voor volwassenen – denk aan pornografie of gokken – worden geverifieerd en geweigerd. De leeftijdslimieten kunnen worden aangepast en zullen in lijn zijn met de geldende wetgeving van de lidstaten. In Denemarken zal de app ook offline kunnen worden ingezet, legt Stage Olsen uit, bij bijvoorbeeld de verkoop van alcohol.

De leeftijdsverificatie-app zal onderdeel worden van de EU Digital Identity Wallet, die eind 2026 klaar moet zijn voor gebruik. Pilots worden binnenkort uitgevoerd in Denemarken, Griekenland, Spanje, Frankrijk en Italië.