Neil Young (79) speelt Groningen plat en bewijst: hij is nog lang niet op de toppen van zijn kunnen

„Ik heb dit al honderd jaar niet gespeeld”, zegt de respectabele rockmastodont van 79 jaar als hij dinsdagavond het podium van het Groningse Stadspark op komt stiefelen, een akoestische gitaar omhangt en ‘Ambulance Blues’ inzet. „Eens kijken wat er gebeurt...”

Een gigant uit de rockgeschiedenis die zelf ook nog niet weet hoe hij tienduizenden fans gaat vermaken: dat kan alleen maar Neil Young zijn. Zijn droge introductie is een perfecte samenvatting van zijn carrière waarin nonchalance en onvoorspelbaarheid altijd hand in hand gaan.

„Eens kijken wat er gebeurt…” dat vragen zijn trouwe volgelingen zich ook al zo’n zestig jaar af. Want wie zullen ze nu weer voor zich krijgen: de zoete countryzanger, psychedelische rocker, de heupwiegende rockabilly-Elvis-look-a-like, boze protopunker, experimentele elektronicapionier of tegendraadse grunge-held?

Dinsdagavond kregen ze: een weergaloos spektakel van een achttienjarige gitaarheld verstopt in het lijf van een oude man. Twee uur lang bewees Young nog lang niet op de toppen van zijn kunnen te zijn.

Geriatrische poenschepper

Het contrast met de geriatrische poenschepper Van Morrison, die in het voorprogramma stond, kon bijna niet groter. Morrison, drie maanden jonger, zag er met zijn rieten zonnehoed, felroze tropenhemd, kakkineus neksjaaltje en blauwe spiegelbril uit alsof hij net van zijn zeiljacht was gestapt na een tochtje Saint-Tropez-Lauwersmeer. Hij dwaalde ongeïnspireerd over het podium en liet zijn achtergrondzangers het vuile werk opknappen.

Neil Young ziet eruit alsof hij net van zijn trekker is gestapt, of eerder nog: zijn huifkar. Van onder zijn bolle pet wappert lang, grijs pluishaar. Op zijn verrimpelde kaken staan twee grofborstelige bakkebaarden fier overeind. Met een verbeten blik walst hij in twee uur Groningen plat: woest, waarachtig en… op oorlogspad.

Ook al zegt hij het niet direct: het doelwit van de zogeheten ‘Love Earth Tour’ zou zomaar eens het oranje MAGA-spook kunnen zijn. Onder zijn als hoefijzer gesmede microfoonstandaard hangt een ronddraaiende megafoon waarin hij tijdens ‘Be the Rain’ met zijn schelste kraaienstem slogans schreeuwt die de planeet moeten redden („Hey Big Oil, what do you say?”). Diezelfde megafoon staat op T-shirts bij de merchandise met daarop de kreet: „TAKE AMERICA BACK”. Die strijdlust doet verwoestende toegiften ‘Throw Your Hatred Down’ en ‘Rockin’ in the Free World’ akelig actueel klinken.

Stronteigenwijze activist

Ook dat is Neil Young: de stronteigenwijze activist. Vandaar dat hij ook niet te beroerd is om na publiekslievelingen als ‘Cinnamon Girl’, ‘Hey Hey, My My (Into the Black)’ en ‘The Needle and the Damage Done’ doodleuk het tamelijk obscure ‘Sun Green’ in te zetten. In die ruim tien minuten durende drie-akkoordenshuffle met meer coupletten dan het Wilhelmus bezingt hij de avonturen van een imaginaire wereldverbeteraar en laat hij wederom opruiende slogans door zijn megafoon schallen: „There’s corruption on the highest floor! Hey Mr. Clean! You’re dirty now too!”

Maar écht pislink is Young als hij in zijn gitaar gaat hangen: dan klinkt hij pas echt alsof hij iemand op zijn smoel wil slaan. Tollend op zijn benen staat hij schouder aan schouder in een klein kringetje met gitarist Micah (zoon van Willie) Nelson en bassist Corey McCormick, onder toeziend oog van tachtigplusser en orgellegende Spooner Oldham en drummer Anthony LoGerfo.

Hengstend aan de tremolo laat Young zijn iconische Les Paul ‘Old Black’ loeien als een huilende olifant of knetteren als een instortende gletsjer. Wie hem gretig en bezeten aan de snaren ziet plukken tijdens ‘Like a Hurricane’ weet: van deze strijder is er maar één. Deze fanaat leeft in een compleet eigen universum waarin geen gitaarlessen, toonaarden, maatsoorten of andere belachelijke wetten bestaan. Wie daarvan een glimp mag opvangen kan alleen maar dankbaar dagenlang nagloeien.