Raoul Leering: Trump schiet zichzelf in de voet

Omdat Trump inmiddels begrepen heeft dat hij niet de bevoegdheid heeft om Powell zomaar te ontslaan, poogt hij op andere manieren druk op Powell uit te oefenen. Bijvoorbeeld door aan te geven dat hij nu al druk bezig met het besluit wie Powell opvolgt als zijn termijn in mei afloopt. Een voortijdige bekendmaking van de opvolger, betekent veel aandacht voor deze persoon. Dat zou Powells gezag kunnen ondergraven.

  
Financiële markten worden niet blij van politici die zich met monetair beleid bemoeien. Dat is het verleden immers vaak verkeerd afgelopen. In het slechtste geval geven ze de bankpresident de opdracht de geldkraan open te zetten om hun rekeningen te betalen. Inflatie van honderden, soms duizenden procenten is dan vaak het gevolg, zoals in de jaren twintig van de vorige eeuw in Duitsland en deze eeuw in Argentinië, Zimbabwe en Syrië.

Economie en banengroei

In minder extreme gevallen van politieke bemoeienis met het monetaire beleid zijn politici ’slechts’ uit op een lagere beleidsrente omdat dat voor lagere marktrentes kan zorgen. Dat stimuleert de economie en de banengroei. Bij lagere marktrentes wordt ook het herfinancieren van de staatsschuld goedkoper, een belangrijke reden voor Trump om voor lagere rentetarieven te pleiten.

Maar het risico is dat politici in hun gretigheid om de genoemde voordelen van een lagere rente binnen te slepen, de rente zo laag laten vaststellen dat het inflatiedoel niet meer gehaald kan worden. „Als de lagere rente tot te veel inflatie leidt, verhoog je tegen die tijd de rente toch gewoon”, zo zei Trump op de persconferentie.

Hoge inflatie

Hij beseft blijkbaar niet dat dit niet zo makkelijk gaat, omdat het zo’n twaalf tot achttien maanden duurt voordat wijzigingen van de rentes doorwerken in de economische activiteit. In de tussentijd zit je met een ongewenst hoge inflatie. Iets waar zijn kiezers niet blij van zullen worden en de marktrentes juist opdrijft.

Toch is het niet juist als politici helemaal geen invloed op monetair beleid mogen hebben. Het rentebeleid is immers een belangrijk instrument in de economische politiek en mag zich daarom - net als ander economisch beleid - niet onttrekken aan democratische controle. Het is dan ook eigenlijk logisch als democratisch gekozen regeringen en/of parlementen invloed hebben bij de keuze voor de hoogte van de inflatie die acceptabel wordt gevonden.

Democratie

Als de keuze voor een inflatiedoel eens in de zoveel tijd op vooraf gezette tijden door politici gemaakt wordt, zoals dat bijvoorbeeld in Engeland en Noorwegen gebeurt, past dat bij een democratie. Maar voor de daartussen liggende jaren moeten de centralebankbestuurders dan wel geheel de vrije hand krijgen om te bepalen welke beleidsrente nodig is om dat inflatiedoel te bereiken.

Het blijft natuurlijk ieders goed recht om te vinden dat de rente te hoog of te laag is, maar politici doen er goed aan er geen misverstand over te laten ontstaan dat alleen de centralebankbestuurders beslissen over de rente. Als ze daar twijfel over laten ontstaan, riskeren ze dat ze daarmee inflatieverwachtingen op de financiële markten opdrijven. Dat leidt juist tot hogere in plaats van lagere marktrentes! Precies wat we dit jaar gezien hebben nadat Trump zijn aanval op Powell inzette. Een schot in eigen voet!

Raoul Leering is macro-econoom en columnist. Lees hier eerdere columns van zijn hand: