Strafbaarstelling illegaliteit is slecht voor de samenleving

De overheid zet zich in om asielzoekers die zijn afgewezen en niet meer legaal in Nederland zijn terug te laten keren naar hun land van herkomst. Bij voorkeur vrijwillig, desnoods door ze op te sluiten en gedwongen uit te zetten. Vaak lukt dit echter niet. Soms werken asielzoekers dat tegen, soms de landen van herkomst en soms blijken mensen ten onrechte afgewezen te zijn en hebben zij alsnog recht op een verblijfsvergunning. Omdat het de overheid veelal niet lukt om een oplossing te vinden, ook niet door dwang toe te passen, belanden deze mensen op straat. Ze mogen niet werken, krijgen geen uitkering of huisvesting, kunnen zich niet verzekeren, enzovoorts. Ieder mens begrijpt dat ze wel zullen moeten eten, slapen, eventueel medicijnen nodig hebben. Hoe dan, waar dan? Dit is een uitzichtloze en ongewenste situatie voor de asielzoeker maar zeker ook voor de samenleving.

Beeld: Peter Wassing

De politie en de Vereniging Nederlandse Gemeenten wijzen daar ook op. In alle ernst: dit is een onwenselijke situatie. Vanuit openbare orde en humanitaire overwegingen is het veel slimmer om hulp te bieden bij terugkeer, bij doormigratie naar een ander land of bij het verkrijgen vaneen legale status hier als iemand daar recht op heeft. Zó los je problemen op. Uiteraard moet zo’n proces vanuit opvang worden gerealiseerd, anders wordt het vrijwel onmogelijk. Bij INLIA weten we dat als geenander: we hebben er jaren ervaring mee. Jarenlang hebben het ministerie van Justitie, diverse (grote) gemeenten en gespecialiseerde hulporganisaties zoals INLIA en anderen samengewerkt om illegale asielzoekers aan een nieuw (semi-)permanent perspectief te helpen. Het ministerie heeft de resultaten wetenschappelijk laten onderzoeken, waarbij de conclusie is getrokken dat dit project zou moeten worden voortgezet. Want dit werkt!
Deskundige collega’s en vrijwilligers zijn trots op hun inzet en de resultaten ervan. Maar wat gebeurt ons nu? Dezelfde overheid die ons jarenlang betaalde voor deze hulp – die dus wél effectief is -, wil deze asielzoekers en onze hulp nu strafbaar stellen als een misdrijf. De ene dag word je ervoor betaald om de volgende dag voor hetzelfde werk te worden vervolgd. Concreet hielp INLIA asielzoekers zonder papieren om terug te keren. Deze hulp is straks strafbaar, terwijl de samenleving hierbij juist gebaat is. Ook hielpen we mensen wiens asielverzoek eerst was afgewezen, die tóch recht bleken te hebben op verblijf hier en die nu een
steentje bijdragen aan de samenleving. Met deze wet had dat veelal niet gekund. Strafbaarstelling van illegaliteit helpt niets en niemand. De strafbaarstelling van hulpverlening is zelfs in strijd met richtlijnen van Nederland zelf en van de EU. Sterker: volgens het Hof van Justitie van de EU moet de overheid illegalen juist bed, baden brood bieden. Iedereen met verstand van zaken ziet dat strafbaarstelling niets oplost, maar juist tot grote problemen leidt.

WE MOETEN DEZE WET STOPPEN.
INLIA roept iedereen op invloed uitte oefenen. Benader je politiekepartij. Kies voor oplossingen, voorwerkbare en effectieve wetten.
Spreek je uit tegen strafbaarstel-ling. Teken de petities. Deel berichten op sociale media.
Stop de strafbaarstelling.
www.inlia.nl
www.stopdeasielwetten.nl

Anna, Marian en Darius: aanwinsten voor Nederland
Meer dan 25 jaar geleden kwam Anna met haar twee kinderen Marian (12 jaar) en Darius (6 jaar) vanuit Iran in Ter Apel aan. Jarenlang leefde zij met haar kinderen in onzekerheid; van afgewezen asielaanvragen tot wonen in de noodopvang. Het verblijf in de illegaliteit heeft weerslag op het gezin. Darius is boos op de wereld en hij verzet zich tegengezag. Zelfs een confrontatie met de politie ging hij niet uit de weg. Annalaat haar kinderen niet los, door een wijkagent die haar zoon een kans gunde kwam er een ommekeer. Want als het gezin uiteindelijk toch een verblijfsvergunning krijgt, kunnen zij verder hun leven opbouwen in
Nederland. Anna werkt als hulpverleenster en haar kinderen werken bij de politie in Amsterdam en Assen. Was illegaliteit strafbaar geweest, dan had hun toekomst er waarschijnlijk heel anders uit gezien. Nu zetten ze zich in voor onze samenleving.

Beeld: Peter Wassink 

Jeannie: van asielzoeker tot IT’er bij de overheid
Ruim tien jaar leefde Jeannie (33) ongedocumenteerd in Nederland. Haar vlucht uit Congo was levensgevaarlijk, maar wat volgde, noemt ze ‘een nieuwe nachtmerrie’: wantrouwen, afwijzing, en telkens weer moeten bewijzen wie je bent. Jeannie behoort tot de Banyamulenge, een zwaar vervolgde minderheid in Congo. Maar de IND betwijfelde jarenlang haar afkomst – ondanks een paspoort, een taalanalyse en experts die haar verhaal ondersteunden. Haar asielverzoek werd meerdere keren afgewezen. Toch gaf ze nooit op. De opleiding sociaalwerk bood haar hoop en houvast najaren van onzekerheid en psychische problemen. ‘Ik dacht: ik kan vechten voor mijn toekomst.’ Inmiddels heeft Jeannie haar verblijfsvergunning terecht alsnog toegekend gekregen en werkt ze als software engineer bij DUO, waar ze processen helpt optimaliseren. ‘Mijn werk biedt mij de kans om mezelf te ontwikkelen én iets positiefs bij te dragen aan de maatschappij,’ zegt ze. ‘Dat maakt mijn werk niet alleen leuk, maar ook echt belangrijk.’ Nader onderzoek en goede begeleiding hebben ervoor gezorgd dat ze nu voor de Nederlandse overheid kan werken.

‘Lena’ helpt iemand met het aan-en uitkleden voor het douchen. - beeld: Peter Wassing

De broers: van asielzoekers tot vakspecialisten
Na 15 jaar onzekerheid zonder rechtmatig verblijf in Nederland kregen Samuel en Joseph in 2016 op Sinterklaasavond eindelijk het verlossende nieuws: ze mogen toch blijven in Nederland. De broers vluchtten als kinderen uit Sierra Leone en groeiden op in Assen. Ze rondden hun studies succesvol af – Samuel aan de Rijksuniversiteit Groningen, Joseph aan de Hanzehogeschool –maar konden door een wirwar van regels jarenlang niet aan het werk. Een breed gedragen actie uit Assen, met 13.000 handtekeningen en steun van meerdere Tweede Kamerleden, leidde uiteindelijk tot een verblijfsvergunning op basis van schrijnende omstandigheden. Inmiddels zijn ze uitgegroeid tot waardevolle krachten in hun vakgebied. Samuel ontwikkelt software voor overheden en bedrijven; Joseph begeleidt bodemsanering op vervuilde locaties. Samuel: ‘We zijn dankbaar dat we zinvol werk kunnen verrichten en zo van betekenis kunnen zijn voor de
Nederlandse samenleving.’ Was illegaliteit strafbaar geweest, dan hadden de broers niet nu kunnen bijdragen aan de Nederlandse samenleving.

‘Joseph’ achter zijn beeldschermen - beeld: Peter Wassing