De Tweede Kamer bespreekt de begroting die het kabinet presenteerde op Prinsjesdag. © ANP
Deelnemers zien koopkracht verdampen door inflatie
De Algemene Politieke Beschouwingen hebben dit jaar ook in het teken van de verkiezingen van volgende maand gestaan. Partijleiders gingen in debat over de Miljoenennota, maar voerden tevens campagne voor de stembusgang in oktober.
Het gedecimeerde kabinet Schoof heeft ondanks alle tegenslagen alle Nederlanders in de macro-economische plannen een voordeeltje kunnen voorschotelen: volgend jaar kan iedereen op 1,3 procent extra koopkracht rekenen.
De belofte van een financieel plusje wordt door de meeste stellingdeelnemers (76 procent) echter niet geloofd. De meeste respondenten denken dat het voordeel verdwijnt door de hoge inflatie. „Kijk alleen al naar die belachelijke energiebelasting. Kunnen we straks met z’n allen weer onder een dekentje bij de tv zitten. We zijn koploper in Europa met deze heffing”, klinkt het. Ook een andere criticus ziet het ’plusje’ als sneeuw voor de zon smelten: „„Gemeenten, nutsbedrijven en zorgverzekeraars gaan nog even in de pot graaien, dus eindigen we weer in de min.”
Veel ouderen klagen dat gepensioneerden niet of nauwelijks profiteren of in de plannen voorkomen. „Voor gepensioneerden is er weer niks. Mijn pensioen is in acht jaar tijd slechts met 4 procent geïndexeerd”, stelt een pensionado. En een ander schrijft: „„Zolang als ik als pensionado er €30 per maand bij krijg en mijn huur €15 stijgt per maand, gas en stroom flink duurder worden, de dagelijkse boodschappen nog duurder worden, zorgpremie minstens €3 p.p. stijgt, dan kom ik aan die €30 vet te kort. Hoezo koopkrachtverbetering?”
Het wantrouwen over het beleid van politiek Den Haag is groot. „De Nederlandse politiek is rupsje nooit genoeg! Meer uitgaven, meer regels, meer belasting, meer, meer, meer...”, sombert een deelnemer. Eerder gedane beloftes zijn niet altijd nagekomen en dat heeft z’n sporen nagelaten. De zinsnede ’de politiek is onbetrouwbaar, dus eerst zien dan geloven’ keert regelmatig terug in de reacties.
Om de plannen te bekostigen wordt het verhogen van de btw, zoals het CDA wil voor defensie uitgaven, door de meesten afgewezen. Meer dan negen op de tien deelnemers zijn niet bereid meer belasting te betalen als dat nodig is om de overheidsfinanciën op orde te krijgen. Veel respondenten denken dat de overheid zelf flink kan besparen op het ambtenarenapparaat. Zo stelt iemand: „Om de financiën op orde te houden, moet er flink gesneden worden in het aantal ambtenaren. Er zijn veel te veel ambtenaren en nog worden er veel te dure experts ingehuurd.” Ook stippen velen de asielkwestie aan. Het indammen van de migrantenstroom kan Nederland miljoenen euro’s schelen, denken sommigen. Bovendien vinden veel stemmers dat meer werklozen aan de slag moeten, dat scheelt weer in uitkeringen.
Slechts 15 procent van de deelnemers is hoopvol over de koopkracht, maar dat komt niet zozeer door de overheid. „De Nederlander heeft het beter dan enkele jaren geleden”, meent één van hen. „Er zijn wel wat aanpassingen gedaan waardoor de werkende mens er iets op vooruit gaat. Maar we hebben de afgelopen jaren loonsverhoging gekregen waardoor velen er echt op vooruit zijn gegaan.”