Voorspoed voor de stad en mogelijk zelfs de wereld? ’Het mysterie van dit bloed houdt ons allemaal in spanning’

Het was spannend voor inwoners van de stad. Zou het wonder van San Gennaro zich weer herhalen? Op donderdagavond waren er al verscheidene mensen naar de dom gekomen om voor de heilige te bidden. Ook kwam een groep in t-shirt en korte broek met fakkels naar de dom. „We hebben drie kilometer hardgelopen en zullen zo de fakkels aan de aartsbisschop van Napels overhandigen. Voor San Gennaro”, aldus renner Cosimo Nocera.

Een orkest van carabinieri speelt muziek met blaasinstrumenten. Daar tegenover staan tientallen mannen en vrouwen, gekleed in het zwart met een rode band om, keurig in het gelid. „Ik ben ridderdame van het comité van San Gennaro. Wij zijn de erewacht van de crypte van San Gennaro”, zegt een van hen, Enza Palombo, plechtig.

De volgende ochtend stroomt de dom vol. Ook de lokale hoogwaardigheidsbekleders zijn natuurlijk aanwezig, zoals de burgemeester van Napels, Gaetano Manfredi, de voorzitter van Campania en de prefect van de stad. Lang niet alle gelovigen kunnen de stampvolle dom in. Een enorme groep staat buiten.

Luid gejuich en donderend applaus barst los.

Dan begint de ceremonie en haalt de aartsbisschop kardinaal Mimmo Battaglia de reliekhouder met het bloed van San Gennaro uit een zijkapel op. Onder gezang van een koor, begeleid door orgelmuziek, schrijdt de kardinaal met een groep geestelijken naar het altaar, terwijl de reliekhouder omhoog wordt gehouden. Eenmaal op het altaar wordt direct aangekondigd dat het bloed vloeibaar is geworden. De aartsbisschop toont blij de reliekhouder.

Er klinkt gejuich en een donderend applaus barst los. De Napolitanen zijn opgelucht. Dan houdt de aartsbisschop een toespraak over het belang van het bloed van San Gennaro en spreekt ook over het bloed van de kinderen in Gaza.

„Dit is goed voor Napels, maar ook voor de wereldvrede”, zegt Giulia Canzone (70). Een andere vrouw knikt instemmend. „San Gennaro raakt ons hart. Hij brengt voorspoed voor ons en de wereld”.

San Gennaro werd tijdens de vervolgingen van christenen onder keizer Diocletianus begin vierde eeuw op 19 september bij Napels onthoofd. Zijn bloed zou toen door een vrouw zijn opgevangen en bewaard. Aanvankelijk in catacomben in Napels, later in de dom van de stad. De eerste erkende keer dat het gestolde bloed van San Gennaro tijdens een religieuze ceremonie vloeibaar werd was in 1389. Het is een teken van voorspoed voor de stad.

Sterfdag van San Gennaro feestdag voor Napels

Het gestolde bloed is opgeborgen in één van de twee ampullen in een reliekhouder. Drie keer per jaar is er een speciale ceremonie, waarin de aartsbisschop van Napels de reliekhouder omhoog houdt en wordt gekeken of het bloed vloeibaar wordt. De belangrijkste dag is op 19 september, de sterfdag van de heilige. Het is een feestdag in Napels. De scholen zijn dan gesloten.

„San Gennaro is niet zomaar een katholieke patroonheilige. Hij is een beschermende geest van de stad, met wie zowel gelovigen als niet-gelovigen zich verbonden voelen. Het mysterie van dit bloed dat al eeuwenlang vloeibaar wordt en weer stolt, houdt iedereen in spanning, omdat het voelt als een voorspelling. Men zegt namelijk dat als het bloed volledig en snel oplost, alles goed zal gaan. Anders verwacht men onheil”, aldus de cultureel antropologe Elisabetta Moro van de universiteit Suor Orsola Benincasa (S.O.B.) van Napels. In de jaren waarin het bloed niet vloeibaar werd kwamen er volgens de volkslegende in Napels altijd dramatische gebeurtenissen, zoals uitbarstingen van de Vesuvius, aardbevingen, oorlogen, bezettingen of grote ziektes in de stad.

„San Gennaro is de ware god van Napels, omdat hij alle burgers vertegenwoordigt – zowel niet-gelovigen als gelovigen – als een hemelse kampioen. Een soort Maradona van de heiligheid. Het is dan ook geen toeval dat de twee meest bezochte muurschilderingen die van Diego Maradona (voormalige Argentijnse voetballer die in de club Napoli de sterren van de hemel speelde, red.) in de wijk Quartieri Spagnoli en die van de heilige San Gennaro in de volkswijk Forcella zijn”, aldus Marino Niola, eveneens cultureel antropoloog van de universiteit S.O.B. te Napels.

Monseigneur Doriano Vincenzo De Luca, prelaat van de kapel van de schat van San Gennaro, weet alles over de gevierde patroonheilige van Napels. „Heel Napels is aan San Gennaro verbonden, zowel de kerk als het volk. De hele stad komt hier als er zijn viering is. San Gennaro wordt hier als een vriend en familielid beschouwd. Het volk bidt in dialect tot hem. Zijn bloed vertegenwoordigt het bloed van Napels. Deze stad is rijk aan bloed. In positieve zin omdat er veel hartstocht en liefde is in de stad. Maar in negatieve zin soms ook door het bloed dat er vloeit”.

De geestelijke maakt duidelijk dat de kerk niet zo zwaar als de Napolitaanse bevolking tilt aan het vloeibaar worden van het gestolde bloed van de heilige. „Als het bloed niet vloeibaar betekent dat voor de kerk geen ramp voor de stad, maar dat San Gennaro meer aandacht vraagt voor het geloof en de bekering. San Gennaro vertrok uit de stad Benevento naar Napels en wist dat hij daar de dood zou riskeren. Toch vertrok hij”, aldus monseigneur Doriano.

Daarmee werd hij een martelaar voor het christelijke geloof.