Werkenden krijgen groter deel economische taart, bedrijven leveren iets in

Amsterdam - Werknemers en zelfstandigen hebben in 2024 een iets groter deel van de verdiensten van de economie gekregen. Het aandeel van de inkomsten dat in de marktsector naar werkenden gaat – de zogenoemde arbeidsinkomensquote (aiq) – steeg van 69,8 in 2023 naar 69,9 procent, zo meldt het CBS.

Dat lijkt weinig, maar het is opvallend: al sinds 1995 daalt dit aandeel structureel. Toen ging nog ruim 81 procent van het verdiende inkomen naar arbeid. Dat het tij nu even keert, komt vooral doordat het looninkomen sneller groeide dan de bedrijfswinsten.

De aiq is een belangrijke graadmeter voor hoe de verdiensten van een economie worden verdeeld: hoeveel gaat er naar werkenden, en hoeveel naar bedrijven en aandeelhouders. Een stijgende aiq betekent dat arbeid er relatief op vooruitgaat ten opzichte van kapitaal. Dat is goed nieuws voor werknemers, maar het zegt ook iets over de winstmarges van bedrijven: die zijn gemiddeld genomen iets afgenomen.

Wisselend beeld

Wel wisselt het beeld sterk per sector. In onder andere de bouw, horeca, vervoer en opslag, cultuursector en handel daalde de aiq juist. Bedrijven gingen er daar dus relatief op vooruit. Dat is met name het geval bij waterbedrijven en afvalbeheer. Daar is sprake van de scherpste daling van de aiq in de afgelopen jaren. De bedrijfswinsten stegen er flink (+4,4 miljard euro), terwijl de loonsom nauwelijks groeide.

Energiebedrijven zijn het andere uiterste: zij zagen hun winsten juist flink teruglopen door lagere energieprijzen, terwijl het arbeidsinkomen steeg. Daardoor kregen werknemers daar een relatief veel groter deel van het inkomen.