‘Nederland moet selectiever zijn met de toelating van kennismigranten’

19 uren geleden 2

Kennismigranten die naar Nederland komen om te werken, moeten ook daadwerkelijk een bijdrage leveren aan de Nederlandse kenniseconomie. De regeling die kennismigranten van buiten de EU toegang geeft tot de Nederlandse arbeidsmarkt, moet daarom strenger. Dat schrijft demissionair minister Eddy van Hijum (Sociale Zaken, NSC) vrijdag na de ministerraad in een brief aan de Tweede Kamer.

De kennismigrantenregeling werd bedacht om gemakkelijk vakkrachten voor hooggeschoold werk naar Nederland te kunnen halen. Maar op de vraag of deze migranten ook daadwerkelijk aan dit criterium voldoen, is amper zicht. Dat signaleerde onder andere de Arbeidsinspectie. Zo bleken bedrijven via de regeling, die in 2004 van kracht werd, moeiteloos laaggeschoold personeel over te laten komen.

Het demissionaire kabinet wil de regeling daarom aanscherpen. Nederland wil een hoogwaardige kenniseconomie zijn, maar werd door de jaren heen in plaats daarvan een economie die draait op lageloonarbeid. Nederland telt nu ongeveer een miljoen arbeidsmigranten, waarvan het merendeel laagbetaald werk doet in bijvoorbeeld slachthuizen of kassen. Begin dit jaar telde Nederland ruim 107.000 kennismigranten.

De expertise van kennismigranten is op nationaal en internationaal niveau schaars. Ze werken in sectoren of bij bedrijven die cruciaal zijn voor de ontwikkeling van de economie, zoals bij chipmaker ASML. Zo dragen kennismigranten bij aan de productiviteitsgroei en innovatie. Migranten die laagbetaald werk doen, remmen juist de economische innovatie. Ook zijn de economische opbrengsten van laagbetaalde arbeidsmigratie beperkt, en de maatschappelijke kosten hoog door de druk op voorzieningen als zorg en huisvesting.

De voorwaarden om kennismigranten naar Nederland te halen zijn nu redelijk eenvoudig – de regeling staat bekend om haar makkelijke uitvoerbaarheid. Er is onder andere een looneis: migranten van boven de dertig moeten maandelijks minstens 5.000 euro bruto verdienen. En de werkgever moet controleren of de migrant een strafblad heeft, en de migrant als deze bij hem kan komen werken een arbeidscontract geven. Bedrijven die gebruik willen maken van de regeling, moeten een zogeheten ‘erkenning’ aanvragen waar geen strenge eisen voor gelden.

Het demissionair kabinet wil nu onder andere het salaris verhogen dat nodig is om als kennismigrant te worden gezien. De looneis komt een paar honderd euro hoger te liggen. Daarnaast moeten strengere eisen gaan gelden voor bedrijven die een vergunning voor kennismigranten kunnen aanvragen. Die eisen gaan nu over hoe financieel gezond, betrouwbaar en stabiel het bedrijf is. Een aanvraag kan bijvoorbeeld worden afgewezen als het bedrijf in de afgelopen vier jaar drie of meer boetes heeft gekregen voor de inzet van illegale arbeid. Straks moeten ook overtredingen van andere wetten meewegen.

Door de kennismigrantenregeling aan te scherpen, volgt Van Hijum advies op van een invloedrijke, onafhankelijke commissie onder leiding van Richard van Zwol. De commissie adviseerde het kabinet begin vorig jaar om afspraken te maken over beperking van de migratie, met meer selectie van kennismigranten voor de economie.