Als de wachttijden bij de IND niet zo lang waren geweest, liep Khaled nu geen risico om teruggestuurd te worden naar Syrië

1 dag geleden 1

Syriërs in het asielzoekerscentrum in Den Haag waar Khaled (45) verblijft, zijn „geschokt en verdrietig”, vertelt hij woensdag aan de telefoon. Een dag eerder schreef demissionair minister van Justitie David van Weel (VVD) in een brief aan de Kamer dat er een nieuw landenbeleid is: Syrië is niet meer zo onveilig, en daarom mogen asielaanvragen uit dat land weer worden beoordeeld door de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) – óók als beoordeling afwijzing betekent.

Lees ook

Demissionair kabinet scherpt asielbeleid voor Syriërs aan

Minister van Justitie en Veiligheid David van Weel voorafgaand aan de wekelijkse ministerraad in het Catshuis.

Een half jaar geleden, toen het regime van dictator Bashar al-Assad viel, schortte de Nederlandse regering de behandeling van asielverzoeken van Syriërs op. Sindsdien zaten Syriërs van wie de asielprocedure nog liep, in onzekerheid. Nu zet Van Weel die procedures weer in gang – met zijn oordeel over de veiligheidssituatie in Syrië als kader bij de beoordelingen.

De IND gaat „per direct” weer met beoordelen beginnen, zo schrijft de organisatie woensdag. Door de beslissing van Van Weel kunnen „16.870 lopende én nieuwe aanvragen” worden gewogen. Fijn dat er snel duidelijkheid komt voor asielzoekers die een half jaar in onzekerheid hebben geleefd, zegt een woordvoerder van de IND. En dat de IND „aan de slag kan” met de stapel aanvragen die er al een tijd lagen. Toch zal het ook weer niet zó snel gaan, zegt de woordvoerder: de gemiddelde wachttijd voor asielaanvragen is nu 81 weken.

De afwegingen van de IND zullen vooral worden gebaseerd op het meest recente ambtsbericht over Syrië – een rapport over de veiligheid in het land. Dat bericht werd eind mei gepubliceerd en laat een „redelijke verbetering” zien ten opzichte van het ambtsbericht ervoor, schrijft Van Weel aan de Kamer. Na de val van Assad is de situatie „ten goede gekeerd”.

‘Voorbarig’

Khaled, die niet met zijn achternaam in de krant wil omdat hij bang is dat het zijn asielaanvraag in gevaar zal brengen, is teleurgesteld. Hij vindt het besluit van Van Weel oneerlijk. „Mijn land is nog niet veilig genoeg”, zegt hij. „Van vrienden hoor ik dat er ontvoeringen zijn, arrestaties en verzonnen aanklachten.” Met name gericht tegen de alawieten, zegt hij – een uit de sjiitische islam voortkomende religieuze minderheid waartoe ook Assad en zijn familie behoren. Hoewel Khaled zelf geen alawiet meer is, is zijn familie dat wel.

Khaled weet niet waar hij in Syrië naar zou moeten terugkeren. „Mijn huis in Idlib is verwoest.”

Als de IND niet zo langzaam was met beslissen, hadden die mensen al een status gekregen

Hij is nu achttien maanden in Nederland. Die maanden bracht hij wachtend door in het asielzoekerscentrum waar hij woont. Ook dat vindt hij oneerlijk: als de wachttijden bij de IND niet zo lang waren geweest, liep hij nu geen risico om teruggestuurd te worden. Vóór de val van het Assad-regime in december had hij zeker een verblijfsvergunning gekregen, denkt hij.

Dat laatste is ook waar asieladvocaat Lou van Leer zich boos over maakt: „Een deel van de aanvragen ligt al maanden op de stapel. Als de IND niet zo langzaam was met beslissen, hadden die mensen al een status gekregen.”

Samen met haar collega’s vergeleek Van Leer woensdag het nieuwe ambtsbericht met de eerdere versies en zag dat er „echt niet zo veel verschillen zijn”. „De situatie is allesbehalve veilig, er zijn nog veel brandhaarden en 90 procent van de bevolking leeft onder de armoedegrens, een groot deel van de infrastructuur is verwoest.” Dat zegt ook Stichting VluchtelingenWerk, die de beslissing „voorbarig” noemt. De brief van Van Weel „kan ertoe leiden dat mensen worden teruggestuurd naar onveilig gebied, alleen maar omdat VVD, BBB en NSC willen laten zien dat ze niet onderdoen voor de PVV”, zegt Van Leer.

In beroep

Van Leer maakt zich ook zorgen over de druk die de beslissing van Van Weel op de asielketen gaat leggen. Toen Syriërs naar Nederland kwamen, kregen ze vaak een status na een kort gesprek en een blik op hun paspoort. „Dat waren standaardbeschikkingen. Als ze nu per individu moeten gaan kijken of iemand wel of geen recht heeft op een verblijfsvergunning, gaat dat ontzettend veel tijd kosten. Advocaten zullen gaan procederen, waardoor rechtbanken ook weer veel meer zaken zullen krijgen. Ik weet niet hoe ze het gaan wegwerken.”

De IND-woordvoerder zegt dat de organisatie wel wat gewend is: „In de afgelopen maanden kregen we gemiddeld 45.000 nieuwe aanvragen per maand en het is ook geen geheim dat we ons daar al doorheen proberen te ploeteren. We roeien met alle riemen die we hebben.”

Khaled weet in ieder geval: „Als mijn asielaanvraag wordt afgewezen, ga ik in beroep.”