Als een biomedicus het woord ‘recent’ gebruikt, kan dat ook 37 jaar geleden zijn

Als biomedici in hun publicaties verwijzen naar een ‘recent’ onderzoek kunnen ze dat begrip nogal ruim opvatten. De bedoelde citatie kan 0 tot wel 37 jaar geleden verschenen zijn. Gemiddeld betekent ‘recent’ 5,53 jaar oud. Dat schrijven Alejandro Díez-Vidal en Jose R. Arribas van het Hospital La Paz Institute for Health Research in Madrid in het traditioneel lichtvoetige kerstnummer van The British Medical Journal.

Díez-Vidal en Arribas analyseerden afgelopen zomer „voor de grap” duizend publicaties op het gebruik van het adjectief ‘recent’ en zochten in de literatuurlijst op welke publicatie hiermee gedoeld werd. Om het behapbaar te houden, namen ze in deze artikelen alleen de eerste keer dat het woord voorkwam mee in hun analyse.

Een op de vijf referenties aan ‘recent’ verwees naar literatuur die tien jaar of langer geleden was verschenen. Binnen de verschillende disciplines is er grote variatie. Tevreden stellen de auteurs vast dat hun eigen vakgebied (infectieziekten) tot degenen met de kortste citatie-interval behoort. Niet verbazingwekkend hoeft te zijn dat het vakgebied ‘spoedeisende hulp’ hier de minste vertraging heeft met de verwijzing naar recente publicaties. Uitschieters aan de andere kant van het spectrum zijn nefrologie, diergeneeskunde en tandheelkunde. Die hebben met verwijzingen met een mediaan van 8,5 tot 14 jaar na publicatie „een veel ruimere tijdsinterpretatie”.

Wat ook opviel in de analyse was dat publicaties in tijdschriften met een hoge impactfactor door de bank genomen een opvallend kortere interval voor ‘recent’ hadden. Het noemen van het woord ‘recent’ in de titel van het wetenschappelijk artikel was verrassend genoeg niet bepalend voor hoe up-to-date het gebruik van ‘recent’ was in het artikel zelf. Oudere artikelen waren losser in het gebruik van ‘recent’. Voor het jaar 2000 lag de mediaan op 6 tot 8 jaar, maar tussen 2020 en 2025 lag de mediaan op 2,5 jaar.

„Ons onderzoek bevestigt wat veel lezers al lang vermoedden, maar tot nu toe heeft niemand het durven kwantificeren”, schrijven de Spanjaarden. De term ‘recent’ is vaker een flexibel retorisch hulpmiddel dan een betrouwbare indicator van daadwerkelijk vers inzicht, concluderen ze. Het is een gemakswoord dat bovenaan staat in het rijtje van andere vaagtaal in de wetenschappelijke literatuur, zoals ‘emerging evidence’, ‘a growing body of evidence’ en ‘some studies suggest’.

Díez-Vidal en Arribas schrijven dat ze in hun steekproef artikelen in andere talen dan het Engels buiten beschouwing hebben gelaten. Ze realiseren zich, zo schrijven ze, dat ze daarmee potentieel waardevol onderzoeksmateriaal hebben laten liggen, met name in het Spaanse taalgebied. Als geboren en getogen Spaanssprekenden realiseren beide auteurs zich maar al te goed hoe vaag het begrip ‘reciente’ in hun eigen taal kan zijn.