BBB-senator Kemperman verrast fractie met vertrek, maar onvrede over koers is breder

In de zestienkoppige Eerste Kamerfractie van BBB is het al maanden onrustig. BBB’ers hadden het er vaak over: het zou hen niet verbazen als senatoren de fractie zouden verlaten. In die gesprekken viel niet vaak de naam van Eric Kemperman. Toch maakte hij op maandagavond bekend dat hij de fractie in de Eerste Kamer, en in de Provinciale Staten van Gelderland, verlaat. Hij gaat op beide plekken verder als eenmansfractie.

Lees ook

Eerste afsplitsing bij senaatsfractie BBB: Eric Kemperman gaat alleen verder

Eric Kemperman (60) zegt op dinsdagmiddag in een kamertje van de Eerste Kamer dat hij zich steeds minder thuis is gaan voelen in de BBB-fractie. Over veel onderwerpen denkt hij anders dan het partijstandpunt. Het gaat hem, onder meer, over „vraagstukken van oorlog en vrede”, zoals Oekraïne en Gaza. „Ik heb letterlijk in mijn interne verklaring geschreven: ‘Ik kijk niet in een body bag. Het gaat er niet om wat voor ras, kleur of geloof daarin ligt. Ik vind dat we in Oekraïne veel te oorlogszuchtig zijn geweest. Wij, het Westen. Maar ook wij, mijn partij. En dus ook het kabinet waar we een onderdeel van uitmaken.”

Kemperman voelde vaak sympathie voor de ideeën van FVD, maar voelde zich meer thuis bij BBB, waar hij meer kon bereiken

Het viel in de partij al langer op dat Kemperman met standpunten over Oekraïne afwijkt van de partij. Ruim een jaar geleden gaf hij een interview aan De Andere Krant, een alternatief medium dat in 2018 is opgericht om verhalen te vertellen die de ‘mainstream media’ zouden achterhouden. Het gaat vaak over het coronavirus, Rusland en Oekraïne. Kemperman zei daar dat hij elke week de nieuwe editie van De Andere Krant verspreidt onder senatoren. Kemperman voelde „vaak sympathie voor de ideeën van FVD”. Maar, zei hij, hij voelde zich meer thuis bij BBB, waar hij meer kon bereiken.

Gevoelig verlies

BBB is veruit de grootste machtsfactor in de Eerste Kamer. De partij behaalde in 2023 een verpletterende verkiezingsoverwinning, middenin de stikstofcrisis. Omdat Statenleden de Eerste Kamerleden kiezen, kreeg de partij daar zestien zetels. Toch heeft de coalitie van PVV, VVD, NSC en BBB geen meerderheid in de Eerste Kamer. Voor elke begroting of wetsvoorstel moet de coalitie andere fracties overtuigen. Daarom is het vertrek van Kemperman een gevoelig verlies.

Eric Kemperman zegt dat hij „heel vaak” probeerde de oorlog in Oekraïne te bespreken in de fractie. Maar altijd werd dat „op de lange baan geschoven”. „Ik zei vaak: houd op met dat extra geld en die wapens, en die oorlogszuchtige retoriek. Neem het woord ‘vrede’ eens in de mond. Kijk eens hoe het proeft, hoe het smaakt. Maar dat mocht nooit. Dat gesprek is veel te weinig gevoerd.”

Volgens Kemperman kan zijn vertrek „geen verrassing” zijn. Hij had twee maanden geleden al aan het partijbestuur en aan fractievoorzitter in de Eerste Kamer Ilona Lagas verteld dat hij uit de fractie wilde stappen. In het mei-reces nam hij het definitieve besluit. Op maandagavond hield de zestienkoppige Eerste Kamerfractie een etentje in een restaurant op het Plein in Den Haag. Daar wilde hij het aan de fractie meedelen door een schriftelijke verklaring voor te lezen. Dat kon pas na het eten, maar toen moest Kemperman al naar de Staten van Gelderland. Daarom wilde hij de verklaring delen. „Dat kon niet meer, omdat ik per direct uit alle appgroepen ben gegooid”. Hij heeft de verklaring nu per mail aan alle fractieleden gestuurd.

Kemperman behoudt zijn zetel bewust, zegt hij. „Ik heb enkele jaren geleden bewust voor de politiek gekozen. Caroline sprak me aan, het nuchtere, het plattelandsdenken, het leren jack. Ik heb hier veel in geïnvesteerd, ik heb mijn bedrijf verkocht. Mijn werk hier is nog niet af. Daarom ga ik door.”

Zetel mee

Eenmaal eerder kwam Kemperman landelijk in het nieuws. Dat was vorig jaar, toen NRC schreef dat de senator tientallen Kamervragen had ingediend over de Wet betaalbare huur, die in werkelijkheid waren opgesteld door de vereniging van particuliere verhuurders Vastgoed Belang. Hij zei daar zelf over: „Ik zit misschien wat apolitiek in de wedstrijd.”

Dat Kemperman zijn zetel meeneemt, vindt Ilona Lagas „niet netjes”

Er heerst binnen de BBB-fractie al langere tijd onrust over de vrijheid die de senatoren krijgen van hun fractievoorzitter. Dit speelt met name bij asiel en migratie. Een klein groepje Eerste Kamerleden vindt het beleid van het kabinet te hard, en vindt dat BBB te rechts is geworden. Kemperman behoorde niet bij die groep. Ook vinden sommigen dat ze van de fractievoorzitter te weinig ruimte krijgen, en dat Ilona Lagas te veel luistert naar wat Caroline van der Plas wil, de politiek leider van BBB. Intern wordt niet uitgesloten dat ook andere senatoren op een dag voortijdig vertrekken, bijvoorbeeld als de asielwetten van minister Marjolein Faber (PVV) behandeld worden.

Ilona Lagas is verrast door het vertrek van Eric Kemperman, zegt ze op dinsdagmiddag in de Eerste Kamer. Ze had hooguit „wel eens een gesprek gehad” over Kempermans twijfels. „Ik heb een brief gekregen, maar die heb ik nog niet kunnen lezen. Hij wilde het gisteren toelichten, maar we zaten in een restaurant en ik kon geen kant op. Maar dat geeft helemaal niks. Het is Erics keuze, en wij hebben het te accepteren.”

Dat Kemperman zijn zetel meeneemt, vindt Lagas „niet netjes”. „We hadden afgesproken het niet te doen, iedereen zei dat uit volle overtuiging, maar hij heeft er recht op.”