De bruine beren in de Apennijnen zijn aaibaarder dan hun soortgenoten elders

De bruine beer die leeft in de Apennijnen in Midden-Italië is anders dan alle andere bruine beren. Hij is niet alleen een slag kleiner, maar ook een stuk liever – althans minder agressief.

De kleine en geïsoleerde populatie van nu nog zo’n vijftig dieren in de bergen rondom de stad L’Aquila kent een lange geschiedenis van nabijheid van menselijke nederzettingen. Eerder onderzoek wijst erop dat de ondersoort zich 2.000 tot 3.000 jaar geleden afsplitste van andere Europese bruine beren en dat ze sinds de Romeinse tijd volledig geïsoleerd is gebleven. Een belangrijke oorzaak van de achteruitgang en isolatie was waarschijnlijk de ontbossing in verband met de uitbreiding van de landbouw en de toenemende bevolkingsdichtheid in Midden-Italië.

Italiaanse onderzoekers vergeleken het dna van de Marsicaanse bruine beren met dat van een grotere Europese populatie in Slowakije en met een eerder gepubliceerd genoom van Amerikaanse bruine beren. Zoals verwacht hadden de Marsicaanse bruine beren duidelijk minder genetische variatie dan hun soortgenoten elders en hadden ze een hoge graad van inteelt.

De onderzoekers zien in het dna ook sporen van selectie op gedragsgerelateerde genetische varianten, waarschijnlijk veroorzaakt door het uitselecteren en van agressievere beren door mensen. De eeuwenlange nabijheid van de mens heeft het voortbestaan van de beer in het nauw gebracht, door achteruitgang van het aantal en genetische erosie, maar het heeft ook geleid tot de evolutie van een ondersoort die beter met de mens kan samenleven.

In zes van de zeven genen die ze aanmerkten als ‘betrokken bij overdreven vriendelijkheid’ zagen de onderzoekers mutaties ten opzichte van andere beren. Daarnaast zagen ze ook veranderingen in domesticatiegenen die bekend zijn van paarden, rundvee en zilvervossen. De Marsicaanse bruine beer is dus genetisch vriendelijker geworden.

Dat is wel iets om rekening mee te houden schrijven de onderzoekers, mocht het ooit nodig zijn om vers bloed in te brengen om de genetische variatie in de populatie weer wat op te krikken. Dan kun je niet zo maar een andere Europese bruine beer erbij zetten, want dan loop je het risico dat daarmee de genetische ingebakken agressiviteit terugkeert, en dus het gevaar op conflicten met mensen.