De Grote Drie: de ‘Witte Reus’, ‘Jumping Jack’ en ‘Den Boet’

Net als in de literatuur en het cabaret kent Nederland in de motorsport De Grote Drie. Bijna een halve eeuw na hun carrières worden de coureurs uit de koningsklasse (500 cc) Boet van Dulmen, Wil Hartog en Jack Middelburg in één adem met de TT genoemd. Hartog en Middelburg wonnen in Assen, Van Dulmen was er heel dicht bij.

Wil Hartog, vanwege de kleur van zijn leren pak de ‘Witte Reus’ genoemd, en de ‘Grasdroger uit Abbekerk’, was de eerste Nederlander die de TT op zijn naam schreef in de koningsklasse, de 500 cc. Op 25 juni 1977, als niet-fabrieksrijder op zijn Suzuki. Hartog (77) haalt graag herinneringen op aan „de mooiste dag van zijn leven”, zoals in het officiële jubileummagazine van 100 jaar TT.

Hij vertelt over de collegialiteit van de legendarische Britse coureur Barry Sheene (1950-2003), die hem vanwege darmklachten voor de race Norit verschafte. Zo kon hij betrekkelijk fit aan de start verschijnen, en uiteindelijk winnen. Onderaan het erepodium, met nummer twee Sheene naast zich – die de TT in 1975 en ’76 won – zag Hartog zijn gescheiden ouders samen staan. „Toen ik hen zag was ik zo blij”, zegt hij in het jubileummagazine. „Ik dacht dat mijn TT-overwinning ervoor zorgde dat zij weer bij elkaar kwamen. Helaas, het mocht niet zo zijn.”

In het harnas gestorven

Jack Middelburg, vanwege zijn spectaculaire rijstijl en met een knipoog naar een nummer van The Rolling Stones ‘Jumping Jack’ genoemd, won in 1980, drie jaar na Hartog. Hij was een publiekslieveling, altijd met een sjekkie tussen z’n lippen. Zelfs op het podium in Assen, naast zijn monteur (en oud-coureur) Adrie van den Broeke. Achter hem de Italiaanse nummer twee Graziano Rossi, de vader van tienvoudig TT-winnaar Valentino Rossi, in tegenstelling tot Middelburg met een brandende sigaret.

In het jubileumboek 100 jaar TT Assen is ook een zwart-witfoto waarop Van den Broeke de voorbijrazende Middelburg op z’n Yamaha laat zien dat hij met een voorsprong van negentien seconden de laatste ronde ingaat.

Vier jaar later sterft Middelburg in het harnas. Tijdens een stratenrace in het Groningse Tolbert, op 1 april 1984, gaat hij onderuit en wordt hij door andere motoren geraakt. Twee dagen later bezwijkt hij aan zijn verwondingen, 31 jaar oud.

„Het had die nacht nog een beetje gevroren en het wegdek was nog wat glad”, zegt vriend Cees Verhagen, een van de vier Westlanders die in het jubileummagazine terugkijken op leven en dood van de man met wie ze een vriendengroep vormden. „Je zou dan een regenband kunnen gebruiken en het wat rustiger aan kunnen doen, maar dat zat er niet in bij Jack.” In 2019 werd een door Frank Lammers geregisseerde rockmusical gemaakt over Middelburg. Die ging in première op het TT-circuit.

Aangereden op de fiets

Boet van Dulmen, een van ’s werelds beste privérijders, mocht in Assen alleen maar ruiken aan de overwinning. In 1981 was hij er het dichtst bij. Op een Yamaha werd hij tweede, achter de Italiaan Marco Luchinelli. Tien jaar eerder was Amsterdammer Rob Bron de eerste Nederlander op het podium in Assen in de koningsklasse. ‘Ruige Robbie’ (1945-2009) werd in 1971 op Suzuki the best of the rest werd achter de ongenaakbare Giacomo Agostini.

Boet van Dulmen werd op z’n 37ste, in 1985, nog vierde in de TT. In 2021 overleed hij, 73 jaar oud, nadat hij in zijn woonplaats Ammerzoden op zijn fiets was aangereden. Anderhalf jaar eerder had ‘Ðen Boet’ in het Gelderse dorp nog zijn eigen borstbeeld onthuld, samen met kleinzoon Boetje.

Lees ook

De eerste bouwstenen van ‘de kathedraal van de motorsport’