Democraten en Republikeinen slaan politiek slaatje uit rellen in Los Angeles, maar beide kampen spelen met vuur

’Arresteer me!’ Deze woorden sprak Gavin Newsom afgelopen weekend met veel gevoel voor dramatiek. De Democratische gouverneur van Californië daagde de Trump-regering publiekelijk uit om hem in de boeien te slaan.

Newson daagde Homan uit

Newsom reageerde op uitspraken van Trumps grenstsaar Tom Homan. De topfunctionaris had gewaarschuwd dat iedereen die de wet overtreedt bij verzet tegen de federale vreemdelingenpolitie zou worden vervolgd. Of dat ook voor de gouverneur gold, had een journalist gevraagd. Homan bevestigde dat, al voegde hij eraan toe dat van een wetsovertreding geen sprake was. Newsom wist genoeg. Hij daagde Homan uit. „Let’s just get it over with, tough guy.”

De 57-jarige Newsom heeft de crisis in Los Angeles met beide handen aangegrepen om zich te profileren als nieuwe aanvoerder van de Democraten. Sinds het smadelijke verlies van Kamala Harris is de partij even leiderloos als stuurloos.

Maar toen was daar de operatie van de federale vreemdelingenpolitie, ICE. De dienst had toestemming van de federale rechter gekregen voor vier acties in Los Angeles om illegale migranten in de kraag te vatten. Vrijdag vielen agenten onder meer een kledingbedrijf en bouwplaats binnen. Het zou het begin zijn van een gevaarlijke kettingreactie.

Dat de Trump-regering Los Angeles koos voor een nieuwe serie invallen, lijkt geen toeval. De op een na grootste stad van Amerika in het progressieve Californië geldt als een zogeheten sanctuary city, een veilig toevluchtsoord voor illegale migranten. Tal van Democratisch geleide steden weigeren in dat verband medewerking met federale autoriteiten. Het frustreert de verkiezingsbelofte van president Trump om illegalen massaal uit te zetten.

Volgens officiële ICE-cijfers zijn in Trumps eerste honderd dagen ruim 65.000 illegalen opgepakt. Op jaarbasis zou dat uitkomen op een kleine 240.000 personen. Ter vergelijking, in het laatste jaar van de Biden-regering zijn 685.000 mensen uitgezet. Destijds waren het de lokale autoriteiten, de ogen en oren in gemeenschappen, die voor veel ’aanvoer’ zorgden. Nu zij in veel steden de medewerking hebben gestaakt, moeten agenten van de federale vreemdelingenpolitie zelf de straat op om ongedocumenteerden in de kraag te vatten.

Dat trekt veel media-aandacht, niet in de laatste plaats doordat ICE zelf journalisten uitnodigt om de daadkracht te etaleren. Zo was in Los Angeles een tv-ploeg van het programma Dr Phil ‘embedded’.

’Terreur’

De acties, waarbij die vrijdag 44 illegalen waren opgepakt, leidden tot een confrontatie. ICE-agenten werden met stenen bekogeld. De lokale politie beantwoordde een hulpverzoek ’door omstandigheden’ traag. De politie van Los Angeles had op voorhand afstand genomen van de ICE-acties. De burgemeester van Los Angeles, Karen Bragg, noemde het door de rechter goedgekeurde optreden van de federale vreemdelingenpolitie die vrijdag zelfs ’terreur’.

Toen het zaterdag opnieuw onrustig was en federale gebouwen in Los Angeles werden belaagd, greep Washington in. Het Witte Huis stuurde de Nationale Garde. De meningen lopen in het gepolariseerde Amerika sterk uiteen of dit noodzakelijk was door halfslachtig optreden van bokkende lokale autoriteiten, of een kans die president Trump rook. De commander in chief flirtte vaker met de inzet van het leger op eigen grondgebied.

Brandstichting en plunderingen

Het Witte Huis passeerde de gouverneur bij het besluit om tweeduizend militairen te sturen, een aantal dat later is verdubbeld en aangevuld met zevenhonderd mariniers. Newsom sprak van een ’escalatie’. Het verzet in Los Angeles werd inderdaad gewelddadiger, met brandstichting en plunderingen.

Inmiddels heeft Newsom de Trump-regering aangeklaagd. Ook hield hij deze week een tv-toespraak, waarin de gouverneur zei dat ’de democratie wordt aangevallen’. Hij sprak daarbij in een presidentiële setting, met vlaggen op de achtergrond. Newsom werd al getipt als Democratische kandidaat voor de presidentsverkiezingen van 2028. Zijn verzet tegen Trump heeft zijn kansen verder vergroot.

De president kan op zijn beurt uitventen dat er werk wordt gemaakt van de migratiecrisis en een zero tolerance beleid geldt. Zo winnen beide kampen, maar ten koste van wat? Protesten slaan inmiddels over naar andere steden, waarbij volgens berichten het extreemlinkse Antifa een kans ruikt. Voor komend weekend zijn ruim honderd betogingen aangekondigd.

Trump: ’Newsom is incompetent’

„Ik mag Gavin Newsom”, zei Trump deze week in de Oval Office. „Hij is alleen zeer incompetent.” Wellicht speelt Newsoms voormalige echtgenote Kimberly Guilfoyle een rol in de dubbelhartigheid. Zij was tot voor kort de geliefde van Trumps zoon Donald junior en is nu voorgedragen als ambassadeur in Griekenland. Niettemin moedigde de president zijn grenstsaar Homan aan Newsom op te pakken. „Dat is een goed idee. Gavin houdt van de publiciteit.”