Drugs, poepen, slapen in portieken: overlastgevende daklozen worden harder aangepakt in Rotterdam

‘Regelmatig klop ik op het raam. Zo van: wegwezen”, vertelt Jorrit Hylkema (58) vanuit de deuropening. Hij wijst naar het buitenstopcontact in z’n voortuin: „Natuurlijk de ideale plek om een telefoon op te laden. En om te poepen en te plassen, maar dat is meestal in de nacht, dus dan zie ik het niet.”

In den in de wijk Oude Westen in Rotterdam, vervolgt Hylkema, schuilen daklozen vaak of zitten ze te blowen. „En ze slapen hier vaak. Als ik ’s ochtends om zes uur de deur uitga, moet ik weleens over iemand heen stappen. Als hier de mensen worden weggejaagd, gaan ze een paar straten verderop zitten.”

Als de mensen worden weggejaagd, gaan ze een paar straten verderop zitten

Evenals Hylkema heeft ook Marja Horbach (80) . Zede situatie zorgelijk. „Als oudere vrouw doet het iets met mijn veiligheidsgevoel.”

De gemeente Rotterdam heeft nu alleen zicht op de daklozen die zich – jaarlijks zo’n 2.500. Dat is maar een deel, want daarnaast heeft Rotterdam „pakweg 250 buitenslapers en anderen die bijna dakloos zijn”, schrijft een woordvoerder van zorgwethouder Ronald Buijt (JA21), in een reactie.

Lees ook

Den Bosch geeft daklozen direct een huis en dat helpt, maar andere gemeenten twijfelen

Verslaving

Om een volledig beeld te krijgen van het aantal daklozen en hun ‘‘ (leeftijd, duur dakloosheid, nationaliteit etc.) doet de gemeente volgend jaar mee met de ETHOS-telling. Deze methode van de Hogeschool Utrecht en Stichting Kansfonds brengt ook in beeld. „Mensen die bijvoorbeeld op een bank slapen, maar wel dakloos dreigen te worden als die steun van vrienden of familie wegvalt. Of mensen die op een camping verblijven”, legt de woordvoerder uit.

kunnen volgens de woordvoerder worden onderverdeeld in groepen. Eén bestaat uit mensen , bijvoorbeeld door psychische problemen, schulden of een verslaving. Een andere groep betreft , die door een echtscheiding of verlies van werk uit huis werden gezet – veelal arbeidsmigranten uit EU-landen. En ongedocumenteerden met een afgewezen asielaanvraag vormen ook een groep. „Alleen mensen die recht hebben op verblijf kunnen we helpen aan g”, aldus de woordvoerder.

De gemeente heeft in beeld, die de meeste hinder veroorzaken, zegt de woordvoerder. „Deze groep heeft vaak een meervoudige problematiek: mentale of gedragsproblemen gecombineerd met schulden, verslaving en crimineel gedrag.”

Buurtbewoner Luna Bongers (26) vindt dat de hulp tekortschiet. In de anderhalf jaar dat ze in het Oude Westen woont, ziet ze vaker daklozen die in „steeds slechtere” staat, vertelt ze aan haar eettafel. „Zeker in de winterperiode zijn er meer drugs. Ik zie ze crack roken.” Volgens haar kunnen ze daar zelf niet veel aan doen. „Het zijn ook maar mensen. En ik vind iemand met complexe problemen – zoals een drugsverslaving – een huis en hulp van de gemeente.”

Flesjes

Maar, zegt Martijn van Leerdam (41),dakloosheid is een „breder maatschappelijk probleem d”. Van Leerdam is predikant-directeur van de Pauluskerk, die ook dient als . Volgens Van Leerdam groeide het aantal daklozen in tien jaar tijd van ongeveer 15 buitenslapers naar tussen de 250 en 300 in Rotterdam. „De belangrijkste factor is dat de gemeente heel veel buitensluit van maatschappelijke opvang.”

Als daarvan noemt Van Leerdam een recent onderzoek van journalistiek platform Investico voor Trouw en De Groene Amsterdammer. Daaruit blijkt dat meerdere gemeenten dakloze moeders waarschuwen dat hun kinderen worden weggenomen als ze om opvang vragen, waardoor die vervolgens afzien van hulpverlening.

We zullen geen bedelopbrengst afpakken als iemand zijn flesjes bij de flesautomaat omzet in geld

De gemeente gaat met maatregelen de „hardnekkige overlast” van mensen die op straat verblijven aanpakken. richt een speciaal team zich op de groep van zeventig overlastgevers. „Mensen van verslavingszorg, schuldhulpverlening, politie, handhavers en zorginstellingen werken samen om te zorgen voor en verlenen ze daarna verslavingszorg.”

Wie weigert of overlast blijft veroorzaken, krijgt een of gebiedsverbod. Ook bedelopbrengsten afpakken behoort tot de mogelijkheden. „Dat is bedoeld om criminele bendes uit Oost-Europa te ontmoedigen die in stadscentra bedelaars neerzetten die dan ’s avonds hun opbrengsten moeten inleveren bij de baas”, zegt de woordvoerder van de gemeente. „Dat is vaak een vorm van . We zullen geen bedelopbrengst afpakken als iemand z’n gebedelde flesjes bij de flesautomaat omzet in geld.”

Verslavingszorg

Van Leerdam heeft kritiek op de repressieve maatregelen. „Die 250 á 300 dakloze buitenslapers in Rotterdam: dat is. Plaatselijk zullen de maatregelen impact hebben op de overlastgevers, maar op het grotere geheel heeft het totaal geen positieve uitwerking,” zegt de predikant van de Pauluskerk. „Mensen verdwijnen niet als je ze een gebiedsverbod geeft. Sterker, ze worden alleen maar wanhopiger. En ze raken uit het zicht van de hulpverlening.”

De Pauluskerk pleit daarom voor investeringen in de psychiatrie, verslavingszorg en het buurtwerk. Van Leerdam: „Dat zijn bewezen oplossingen voor dit soort problematiek en daar wordt niet genoeg in geïnvesteerd.”

Lees ook

Inmiddels worden mensen met wie niets mis is dakloos, en ook hier faalt de hulp