Had onze zoon toch een extra jaar moeten kleuteren?

Moeder: „Onze oudste zoon werd eind september 6 jaar. Wij twijfelden enorm of hij naar groep 3 moest. Hij leert graag nieuwe dingen en onthoudt ze goed. Cognitief zit hij goed op niveau, zoals de school ons vertelde. Maar wij vonden hem ook nog heel speels, enthousiast als een kleuter, en beweeglijk. Alle ‘voorwaarden om geconcentreerd te kunnen leren’ zagen wij minder. En we gunden hem ook om vanuit zelfvertrouwen en kracht naar groep 3 te gaan.”

„School vond cognitieve uitdaging belangrijker en had zorgen over eventuele verveling bij nog een jaar kleuteren. Nu vertellen de juffen van groep 3 dat concentratie en luisteren moeilijk voor hem zijn. Zoon zelf vindt het leren leuk en moeilijk tegelijk, en de juf vooral streng en saai. Hij mist zijn vrijheid. Volgens school zit hij nog altijd op de goede plek. Wij blijven ons toch afvragen: hadden we niet moeten strijden voor dat extra jaar kleuteren?”

Naam en woonplaats zijn bij de redactie bekend. 

De rubriek Opgevoed is anoniem, omdat moeilijkheden in de opvoeding gevoelig liggen. Wilt u een dilemma in de opvoeding voorleggen? Stuur uw vraag of reacties naar opgevoed@nrc.nl

Ruimte geven

Mariette Dietz: „We willen als ouders de beste keuzes maken voor ons kind, maar het hoeft niet allemaal perfect: welk pad je kind ook beloopt, het leert er weer van. Een kind met een leergierig brein in de kleuterklas houden, had ook nadelen met zich meegebracht.”

„De overgang naar groep 3 is groot voor veel kinderen. Ze zijn vaak nog zo beweeglijk en moeten leren concentreren in de praktijk.”

„Toon begrip voor de klachten van uw zoon: ‘Ja ik snap het wel. Het is ook zo anders dan vorig jaar. Het ene jaar heb je een lievere juf en het andere jaar een strengere, het hoort allemaal bij opgroeien.’”

„Misschien helpt het als de juffen hem meer het gevoel geven dat hij gezien wordt? Een extra knipoog of een aai over zijn bol kunnen mogelijk al helpen hem er meer bij te halen.”

„Mocht uw zoon in essentie dat gevoel van vrijheid missen, geef hem dan de ruimte in de middagen of weekenden.”

„Kijk ook of zijn onrust niet veroorzaakt wordt omdat hij cognitief juist te weinig uitdaging krijgt. Dat kan ook een oorzaak zijn van een lagere concentratie.”

Leren concentreren

Cordula Rooijendijk: „U heeft de juiste keuze gemaakt. Onderzoek laat zien dat het eigenlijk altijd een goed idee is om een kind door te laten stromen en niet ‘te laten zitten’. Zowel vanuit cognitief oogpunt als om sociaal-emotionele redenen. De enige goede reden om dat niet te doen, zo blijkt uit datzelfde onderzoek, is als het kind bijvoorbeeld lang ziek is geweest en daardoor onderwijstijd heeft gemist.”

„Voldoende uitdaging is voor een cognitief sterk kind essentieel. En een kind moet vanaf de kleuterklas momenten hebben waarop het tegen dingen aanloopt en frustratie ervaart. Dat is belangrijk voor de verdere ontwikkeling, schoolcarrière en loopbaan.”

„Geconcentreerd kunnen leren, en alle andere vaardigheden die een kind nodig heeft om taken te volbrengen, is iets wat kinderen nog moeten leren op de basisschool, tot en met groep 8. Dat moeten leerlingen onderwezen krijgen van leraren, net als bijvoorbeeld rekenen. Dat leer je doorgaans ook niet vanzelf.”

„Bespreek uw zorgen met de leerkrachten en vraag hoe jullie dit samen met school kunnen oppakken. U kunt die concentratie ook thuis oefenen met spelletjes en puzzeltjes. En dan buiten schooltijd die vrijheid opzoeken: lekker buiten ravotten, speelafspraakjes met oud-kleuterklasgenootjes.”

„Het is altijd moeilijk om achteraf een beslissing te wegen. U weet niet hoe het geweest was als hij nog in een kleuterklas zou zitten en zich stierlijk verveeld zou hebben. Dan zou luisteren waarschijnlijk ook een aandachtspunt zijn geweest.”

Mariette Dietz helpt als kindercoach bij leerproblemen. Cordula Rooijendijk is basisschoolonderwijzer en bestuurder van 20 scholen in de Gooi- en Vechtstreek en Amsterdam.