Het aantal politiek gemotiveerde incidenten in Duitsland is de afgelopen tien jaar verdubbeld

In mei vorig jaar werd de sociaaldemocratische Europarlementariër Matthias Ecke bij het ophangen van verkiezingsposters in Dresden door drie tienerjongens aangevallen en in elkaar geslagen. Ecke raakte zwaargewond. De jongens overvielen later die avond ook nog een campagnemedewerker van de Groenen.

De aanvallen in verkiezingstijd in Dresden waren geen incidenten. Volgens cijfers die minister van Binnenlandse Zaken Alexander Dobrindt (CSU) dinsdag presenteerde, is het aantal politiek gemotiveerde strafbare feiten tot recordhoogte gestegen: een verdubbeling in tien jaar tijd.

Het Bundeskriminalamt (BKA) registreerde vorig jaar ruim tachtigduizend gevallen, waarvan ruim de helft extreem-rechts gemotiveerd is. Andere achtergronden die het ministerie onderscheidt zijn onder meer links-extremisme en religieuze overtuiging. De cijfers bevatten geweldplegingen, maar ook het gebruik van verboden symbolen of leuzen, bedreiging en vandalisme.

Minister Dobrindt noemde het rechts-extremisme in Duitsland de grootste bedreiging voor de democratie

De „extreme toename”, aldus Dobrindt, heeft te maken met het plaatshebben van meerdere verkiezingen in 2024 en de gepolariseerde stemming in het land. Dobrindt, die polariserende taal in het verleden niet altijd schuwde, noemde het rechts-extremisme in Duitsland de grootste bedreiging voor de democratie. Zijn twee directe voorgangers constateerden hetzelfde. Nieuw is volgens Dobrindt het groeiende aantal jongeren in rechts-extremistische bewegingen, die vorig jaar bijvoorbeeld lhbti-straatfeesten verstoorden. Het hoofd van het Bundeskriminalamt, Holger Münch, constateerde dat jongeren ook vaker bereid zijn geweld te gebruiken.

Lees ook

Lees ook: De radicaal-rechtse AfD focust zich bij de verkiezingen op jongeren. ‘Sociale media zijn overspoeld door fascho’s’

Volgens Dobrindt speelt ook het toegenomen antisemitisme in Duitsland een rol, en dan met name het „geïmporteerde antisemitisme”. Uit de cijfers blijkt dat de helft van de antisemitisch gemotiveerde strafbare feiten afkomstig is uit extreem-rechtse hoek, en zo’n 30 procent voortkomt uit ‘buitenlandse ideologie’, in de termen van het ministerie. Daarmee wordt onder meer gedoeld op in Duitsland verboden leuzen die tijdens pro-Palestijnse demonstraties worden gebruikt. Dobrindt wil meer bevoegdheden voor de opsporingsdiensten en hardere straffen.

Opkomst AfD

Los van de cijfers van het ministerie werden ook cijfers van de organisatie voor slachtoffers van racistisch, antisemitisch en rechts geweld (VBRG) gepresenteerd. De organisatie komt eveneens tot de slotsom dat geweld uit rechtse hoek vorig jaar fors is toegenomen, en wel met 24 procent in vergelijking met 2023.

Die toename wijt de organisatie deels aan de opkomst van Alternative für Deutschland (AfD), de politieke partij die onlangs door de Duitse binnenlandse veiligheidsdienst als ‘extreem-rechts’ werd ingeschaald. „De AfD is verantwoordelijk voor de normalisering van ophitsende taal en geweld”, aldus Judith Porath van de slachtofferhulp in Brandenburg. Slachtoffers horen volgens Porath vaak: ‘Als de AfD aan de macht is, ben jij hier weg’.

Porath constateert dat onder jongeren in Oost-Duitse deelstaten extreem-rechtse ideeën en ook de bijbehorende esthetiek steeds meer de dominante jeugdcultuur worden, zoals dat ook in de jaren negentig te zien was. Volgens Porath is de situatie nu „gevaarlijker dan destijds, omdat die extreem-rechtse beweging met de AfD een parlementaire arm heeft gekregen”. Ze pleit daarom voor een verbod op de AfD.

Minister Dobrindt vindt een dergelijk verbod – waartoe hooguit het constitutioneel hof na een lang proces zou kunnen besluiten – geen oplossing. Hij wil „de partijen op de flanken met goede politiek wegregeren”.

Lees ook

Lees ook: Politicus pleit voor verbod op de AfD