Hordeloper, wetenschapper of actrice: onderaan de partijlijst is er volop keus uit BN’ers

17 uren geleden 2

De een vindt het goedkope pr, de ander ziet het juist als een mooie brugfunctie naar het grote publiek. De meer of minder bekende Nederlander als lijstduwer lokt heel verschillende reacties uit. Maar de meeste partijen maken er grif gebruik van. Bij de Tweede Kamerverkiezingen van komende week is volop keus.

Alle grote partijen sluiten de lijst af met een bekende naam. Uitzondering is de VVD waar de Doesburgse lobbyist Colin Rijmers positie nummer 80 inneemt. De afgelopen drie verkiezingen sloot olympisch zwemkampioen Maarten van der Weijden de VVD-lijst af. In 2023 was hij nog goed voor 3.656 stemmen.

De verschillen in partijstrategie zijn groot. Zo grijpt GroenLinks-PvdA vooral terug op het verleden. Hedy d’Ancona sluit de lijst af en met haar 88 jaar is de voormalige minister (1989-1994) de oudste van alle lijstduwers. Populair is ze ook. Een jaar geleden kreeg D’Ancona bij de Europese verkiezingen ruim 21.000 stemmen waardoor ze recht had op een zetel. Maar dat aanbod sloeg ze af.

Cabaret

D’Ancona is niet de enige tachtiger bij GroenLinks-PvdA. Ook in de staart van de lijst: Jan Pronk met zijn 85 jaar. Op bekende namen heeft de fusiepartij sowieso niet beknibbeld. Ze komen uit de cabaretwereld – Erik van Muiswinkel (64), Vincent Bijlo (60) – of uit de politiek, zoals Sharon Gesthuizen (49), die eerder voor de SP in de Kamer zat.

De PVV nam afscheid van een trouwe lijstduwer. Gom van Strien wist al in 2010 op die positie 1.002 stemmen binnen te halen. Maar zijn rol als verkenner voor een nieuwe coalitie verliep in 2023 dramatisch toen bleek dat hij werd beschuldigd van oplichting en omkoping. De laatste plek op de lijst wordt nu ingenomen door oud-minister Barry Madlener (56). Naar verluidt wordt de politicus uit Rockanje na de verkiezingen gevraagd in Van Striens voetsporen te treden als verkenner. Dan moet de PVV wel de grootste worden.

De kandidatenlijst van D66 bergt een hoop zwaargewichten in de staart. De nummers 47 tot en met 49 – oud-nieuwslezer Pia Dijkstra (70), voormalige topambtenaar Kajsa Ollongren (58) en wetenschapper Robbert Dijkgraaf (65) – waren vorig jaar nog actief als minister in het kabinet-Rutte 4.

Nummer 50 bij D66 is Sandra Phlippen (47) die als hoofdeconoom bij ABN Amro voor twee maanden een sabbatical heeft genomen. Zij bewijst ongewild dat bekende lijstduwers ook een risico met zich meedragen. ABN Amro noemde vorige week in een analyse de belastingaftrek van hypotheekrente ‘kostbaar en achterhaald’ en toen was vanuit rechtse hoek de suggestie van een een-tweetje tussen bank en politica snel gemaakt.

Hordeloper

De nummer 50 van het CDA behoort zonder twijfel tot de sportiefste kandidaten. De 44-jarige Gregory Sedoc is voor veel mensen als televisie-analist bij atletiek een bekend gezicht. Zijn tijd van 7,52 seconden op de 60 meter horden (indoor) is na zestien jaar nog altijd het Nederlands record. „Niet alleen de overwinning telt in de sport, maar vooral hoe je met elkaar omgaat”, laat de Europees kampioen uit 2007 op de CDA-site noteren.

Net als in 2023 sluit Beatrice de Graaf (49) de lijst af van de ChristenUnie. De terrorisme-expert en NRC-columnist was tien jaar geleden al kandidaat om voor de ChristenUnie in de Eerste Kamer te komen, maar als vijfde op de lijst greep zij mis. Bij de SP staat good old Remi Poppe (87) als laatste op de lijst, goed voor twaalf dienstjaren in de Kamer. JA21 heeft als lijstduwer Simon Fortuyn (70), de jongste broer van Pim Fortuyn. Bij nieuwkomer Vrede voor Dieren bezet actrice Belinda Meuldijk (70) de voorlaatste plaats.

Misschien wel de dapperste lijstduwer is Colette Kersten van voormalig coalitiepartij NSC. De nummer 32 presenteert zich op de partijsite als specialist in privacybescherming. Zij zal – anders dan de meeste lijstduwers – graag haar zetel in de Kamer innemen, maar dat wordt nog een hele klus. De nalatenschap van Pieter Omtzigt staat in de peilingen nog altijd op nul zetels.

Lees het hele artikel