Hubble legt jonge sterren in kosmische kraamkamer Taurus vast: chaos en geboorte

Hubble legde een adembenemende reflectienevel vast in het Taurus Complex – slechts 480 lichtjaar ver. Centraal: een trio jonge, veranderlijke sterren en een pasgeboren ster, verstopt in een planeet vormende schijf. Een unieke blik op een stellaire kinderkamer!

In het hart van het Taurus Complex, een uitgestrekte stellaire kraamkamer op zo’n 480 lichtjaar afstand, heeft de Hubble ruimtetelescoop een verbluffend nieuw beeld vastgelegd. Deze week staat reflectienevel GN 04.32.8 in de schijnwerpers: een blauwige wolk van stof en gas die niet zelf schijnt, maar oplicht door het weerkaatste licht van drie nabije sterren. Het gebied is een van de dichtstbijzijnde broedplaatsen van jonge sterren, wat het perfect maakt voor onderzoek naar stervorming. Het Taurus complex is een complex van moleculaire wolken in het noordelijk deel van het sterrenbeeld Stier (Tauris) en het zuidwestelijk deel van het sterrenbeeld Voerman (Aur) ten zuiden van het galactisch vlak en maakt ook deel uit van de Orion-arm.

Ruimtelijke context van het Taurus Complex (box rechts toont Hubble’s focusgebied). Locatie: ongeveer 480 lichtjaar van aarde. Afbeelding: NASA, ESA, G. Duchene; Bewerking: Gladys Kober; Inzet: KPNO/NOIRLab/NSF/AURA/T.A. Rector

Centraal in deze ‘ruimtefoto van de week’ schitteren drie sterren: HP Tau, HP Tau G2 en HP Tau G3, vermoedelijk verbonden door zwaartekracht en daarmee een drievoudig sterrensysteem. HP Tau is een T Tauri-ster – een kosmische “peuter” jonger dan 10 miljoen jaar. Zulke sterren zijn notoir chaotisch: hun helderheid schommelt door instabiele accretieschijven, materiaalverval of uitbarstingen op hun oppervlak. “Ze evolueren nog naar volwassenheid, net als onze zon ooit deed,” legt een Hubble-onderzoeker uit.

Maar het echte juweeltje? Linksonder, verscholen als een oranje stipje doorsneden door een donkere streep, gloort een pasgeboren ster; een protoster. Deze ster-in-wording zit ingebed in een protoplanetaire schijf die zijn licht gedeeltelijk blokkeert. Omdat we precies tegen de zijkant van die schijf aankijken (een zeldzame edge-on oriëntatie), is dit object ideaal voor onderzoek.

Reflectienevel GN 04.32.8 (grijsblauw), verlicht door drie centrale sterren. Protoster met edge-on protoplanetaire schijf zichtbaar als oranje object met donkere band (midden-linksonder). Afmeting nevel: ~0,3 lichtjaar. Foto: ESA/Hubble & NASA. Klik hier om de foto zoombaar te openen.

Met Hubble bestuderen astronomen deze schijf nu intensief. Doel: achterhalen wat voor soort exoplaneten hier later kunnen ontstaan. “Zulke schijven zijn de kraamkamers van planetenstelsels,” benadrukt het team. Het Taurus Complex blijft een goudmijn voor inzichten in stervorming – en dankzij Hubble’s precisie kunnen we die chaos van nabij volgen.

Slot
Op slechts 480 lichtjaar afstand biedt het Taurus Complex een eersteklas blik op de geboorte van sterren en planeten. Hubble’s nieuwe beeld vangt niet alleen de verblindende schoonheid van deze kraamkamer, maar ook haar wetenschappelijke rijkdom: van grillige T Tauri-sterren tot een prille protoster in zijn stofwolk. ‘Elke pixel vertelt een verhaal over onze kosmische oorsprong.’

Wil je de foto van Hubble op hoge resolutie downloaden, klik dan hier. Wil je de foto in ESA SkyView browser bekijken, klik dan hier. Of bekijk de video hieronder over de foto na:

De afgelopen decennia zijn er prachtige foto’s gemaakt van interstellaire nevels, sterrenstelsels, planeten, andere hemellichamen en in de ruimtevaart. Ieder weekend halen we een indrukwekkende ruimtefoto uit het archief. Genieten van alle foto’s? Bekijk ze op deze pagina. Heb je zelf bijzondere (astro)foto’s die je wil delen met ons? Stuur ze in via ons mailadres o.v.v. ‘Ruimtefoto’!