‘Hulp aan illegalen toch strafbaar, als witwassen’

2 dagen geleden 4

In het wetsvoorstel dat hulpverlening aan illegale vluchtelingen moet uitsluiten van vervolging zitten nog grote gaten. Dat stelt advocaat Roan Lamp, die gespecialiseerd is in financieel-economisch strafrecht. Wie mensen zonder verblijfsvergunning helpt, kan volgens hem alsnog beschuldigd worden van ‘witwassen’. Daardoor is de tandarts of de dokter die een vluchteling zonder documenten behandelt, straks in theorie toch strafbaar, net als een leraar die les geeft aan illegale vluchtelingen.

„Er blijft een significante mate van rechtsonzekerheid in stand”, schrijft Lamp in zijn notitie. Hij werkt bij advocatenkantoor De Brauw Blackstone Westbroek, dat voor het Amsterdams Solidariteits Komitee Vluchtelingen (ASKV) het wetsvoorstel onderzocht waarover de Tweede Kamer maandag debatteert.

Illegaal verblijf in Nederland wordt strafbaar zodra de Eerste Kamer de asielnoodmaatregelenwet aanneemt. Het demissionaire kabinet wil op die manier de instroom van asielzoekers verminderen en de dichtgeslibde asielketen ontlasten.

Lees ook

Raad van State: Van Weel moet met duidelijker plan komen om hulp aan ongedocumenteerden niet strafbaar te stellen

De oorspronkelijke wet wilde ook hulpverlening aan irafbaar maken, maar dit stuitte op politieke weerstand. Om te voorkomen dat hulpverleners ‘medeplichtig’ zijn en vervolgd kunnen worden, stelde David van Weel, demissionair minister van Asiel en Migratie, daarom begin september een wijziging voor. Aan de Vreemdelingenwet 2000 wordt een extra zin toegevoegd, dat „deelnemen aan dit misdrijf (illegaal verblijf), anders dan als pleger niet strafbaar is.”

Volgens Lamp lost dit ene zinnetje het probleem echter niet op. „De wijziging is ondeugdelijk omdat een andere route tot mogelijke vervolging nog wagenwijd openstaat”, legt hij telefonisch uit. Volgens het strafrecht kun je van witwassen beschuldigd worden als je iemand bewust helpt bij het plegen van een misdrijf, door geld of vermogen te geven of aan te nemen.

Schoolgeld of medische kosten

In zijn notitie schrijft Lamp: „De ongedocumenteerde zal mogelijk gelden aanwenden die hij heeft ontvangen tijdens zijn onrechtmatig verblijf, zoals het betalen van schoolgeld voor zijn kinderen of medische kosten. […] Het risico bestaat dat de school of het ziekenhuis wordt aangemerkt als medepleger van of medeplichtige aan witwassen. Ook voor de rol van de bank bij een dergelijke transactie bestaat een dergelijk risico.”

Lamp denkt dat deze wijziging, op het laatste moment van de Asielnoodmaatregelenwet, te snel is ingevoerd. „Je kunt dit wel regelen, maar er is niet goed over nagedacht.”

Vorige maand publiceerde de Raad van State ook al een kritisch advies over de Asielnoodmaatregelenwet. „Sinds de zomer worden we overladen met vragen van ongedocumenteerden en hulpverleners”, zegt Sander Schaap van de Nederlands tak van hulporganisatie Dokters van de Wereld. „Ze willen uitsluitsel over de juridische onduidelijkheid: zijn we straks strafbaar. Sommige zorgorganisaties weigeren nu al botweg zorg, vanwege de onduidelijkheid over strafbaarstelling of omdat ze het te ingewikkeld vinden en bang zijn voor extra bureaucratie.”