Miljoenen Australiërs zijn grootgebracht met de les hun huid te beschermen tegen de zon. De bekendste overheidscampagne van Australië is ‘Slip! Slop! Slap!’. Het advies: slip een shirt aan, slop zonnebrand op en slap een hoed op je hoofd.
Maar nu blijkt dat de zonnebrand die Australiërs op hun huid sloppen vaak niet de beloofde bescherming biedt. De afgelopen dagen zijn zeven zonnebrandmerken teruggeroepen uit Australische winkels. Ze hadden een veel lagere SPF (Sun Protection Factor) dan op de verpakking stond.
Al in juni werd duidelijk dat er grote problemen waren bij een aantal zonnebrandmerken. Consumentenorganisatie Choice testte twintig zonnebrandcrèmes, en constateerde in een vernietigend rapport dat zestien crèmes een veel lagere SPF-waarde hadden dan beloofd.
Het schokkendst was het resultaat van zonnebrandmerk Ultra Violette. Dat bleek slechts SPF4 te hebben, in plaats van de beloofde SPF50. De fabrikant ontkende eerst, maar haalde het merk onlangs toch uit de schappen.
Felle zon
Het schandaal blijkt inmiddels groter dan gedacht, want vorige week volgde een handvol andere merken. Zij riepen hun producten terug en „pauzeren” de productie. Het gaat onder meer om merken als Naked Sundays, Endota’s Mineral Protect, Outside Beauty’s, allemaal met een geclaimde SPF50, die niet eerder door de consumentenorganisatie waren getest.
Het zorgt voor grote onrust en verontwaardiging in de Australische samenleving, waar men zich zeer bewust is van de gevaren van de zon. Nergens ter wereld komt huidkanker zo vaak voor als in dit land, waar op sommige plekken meer dan driehonderd dagen per jaar de zon schijnt.
Lees ook
Privé-strandtentjes zorgen voor chagrijn aan de Australische kust - ook de premier vindt het ‘niet oké’
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2025/01/data126712530-2f66db.jpg)
Bovendien is de UV-straling hier veel sterker dan op het noordelijk halfrond, doordat de aarde tijdens de zomer op het zuidelijk halfrond zo’n vijf miljoen kilometer dichter bij de zon staat. Ook is er minder luchtvervuiling in Australië, zodat meer UV-straling ongefilterd het land bereikt. In de zomer kan de zonkracht er oplopen tot vijftien of hoger. Ter vergelijking: Nederland haalt hoogzomer vaak niet meer dan zonkracht zeven.
Twee op de drie Australiërs krijgen te maken met huidkanker
Dat heeft grote gevolgen. Twee op de drie Australiërs krijgen te maken met huidkanker, jaarlijks overlijden zo’n tweeduizend mensen aan de gevolgen. Sinds de jaren tachtig roepen grote overheidscampagnes mensen op zich zo goed mogelijk te beschermen. Anders dan in Europa, waar zonnebrandcrèmes als cosmetica worden beschouwd, gelden zij in Australië als medisch product, en moeten aan de strengste regels ter wereld voldoen.
Wereldwijd verkocht
De vraag is hoe het toch zo mis kon gaan. Volgens onderzoek van de Australische omroep ABC komt het onder meer doordat veel crèmes van dezelfde producent komen en een vergelijkbare formule hebben. Een Amerikaans laboratorium dat veel van de zonnebrandcrèmes had getest, blijkt te hebben gesjoemeld met de resultaten. De geneesmiddelenautoriteit in Australië is een onderzoek begonnen, en zegt de testcriteria aan te scherpen.
Het schandaal beperkt zich niet tot Australië, want de zonnebrandcrèmes worden wereldwijd verkocht. Zo is Ultra Violette in dertig verschillende landen verkrijgbaar – ook in Nederland.
In Australië is het overheidsadvies nu uitgebreid. Slip, slop, slap, seek, slide: seek (zoek) de schaduw op en slide (schuif) een zonnebril op.
Lees ook
Smeer, en neem die vuurbal serieus
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/05/14165818/data115338942-3db50a.jpg)