Jetten blundert in debat over Amalia: ’Ik gok dat een aantal kerels daar wel zin in hebben’

Waar Joost Eerdmans (JA21) aan het begin van het debat nog pleit voor ’het hoofd koel houden’ als het gaat over een veilig Europa, is die stelling binnen luttele minuten overboord. „Een volgende premier moet de 3,5 procentsnorm halen, GL/PvdA heeft daar onduidelijkheid over laten bestaan”, drukt CDA-leider Henri Bontenbal maar meteen op een zere plek bij Frans Timmermans, die als een van de weinigen de hogere NAVO-norm niet laat doorrekenen tot 2035. Rob Jetten (D66) noemt het ’teleurstellend’ dat Timmermans de rekening niet wil betalen.

„Ik zie het verzwakken van de verzorgingsstaat als het verzwakken van onze defensie”, slaat Timmermans terug richting CDA en D66, die het basispakket van de zorgverzekering willen inperken om de hogere defensie-uitgaven te betalen. De toon is gezet in Ahoy Rotterdam. En dat is geen toeval: de peilingen in de laatste week voor de Tweede Kamerverkiezingen lopen flink uiteen. Ipsos verschoof zijn geplande peiling van maandag naar dinsdag, wat de onzekerheid alleen maar vergroot.

Jetten gaat er hard in en dat kan GL/PvdA nog zetels kosten, aangezien de partijen veel electorale uitwisseling hebben. Maar de D66'er maakt een miskleun als hij kroonprinses Amalia aanhaalt in zijn oproep om meer jongeren richting defensie te trekken. Dat betekent volgens hem dat je ’met de kroonprinses in militaire training kan komen’ als je ook voor een loopbaan bij de krijgsmacht kiest. „Ik gok dat een aantal kerels hier in de zaal hier wel zin in hebben.”

Wilders en Timmermans clashen over AI-beelden

Het debat verzandt al snel in een moddergevecht waarin de lijsttrekkers elkaars zwakke plekken genadeloos blootleggen. Zo ontstaat er een harde clash tussen Wilders en Timmermans over de AI-beelden die PVV-Kamerleden verspreidden. Timmermans neemt geen genoegen met excuses: „Ze hebben tien jaar lang een haatfabriekje gerund.” Wilders kaatst terug: „Ik heb al meer gedaan dan de heer Timmermans toen er een plaatje kwam over genocide.” Timmermans noemt dat op zijn beurt weer een ’povere afleidingsmanoeuvre’.

Dilan Yeşilgöz (VVD) doet een poging om de toon te matigen als ze het ’beschamend’ noemt. „Op beide lijsten staan mensen die zeer polariserende filmpjes of plaatjes maken. Ik denk daarom dat u met deze mensen geen stabiel kabinet kunt vormen.” Maar Eerdmans grijpt zijn kans om haar op haar plek te zetten als hij benoemt dat ook zij meedeed aan het bekvechten.“Zullen we stoppen met dit soort persoonlijke aanvallen?”

Maar dan worden de schenen van Bontenbal alweer gezocht als het gaat over de C in het CDA. Yeşilgöz begint over artikel 23, de vrijheid van onderwijs. „Gaan we dat moderniseren? Kunnen we het CDA meekrijgen naar 2025?” Bontenbal benadrukt: „Homo-emancipatie moet altijd bevorderd worden. Scholen moeten zorgen voor een veilige omgeving”, maar de CDA-leider komt wat stamelend uit zijn woorden.

’Dan hebben ze iets meer honger in Afrika’

Jetten doet het goed bij het publiek, er zitten namelijk zo’n 2000 studenten in de zaal. „De laatste twintig jaar is er een sluier van negativiteit over het land gekomen”, opent hij in de slotfase van het debat de frontale aanval richting Wilders. De PVV-leider noemt het een ’ingestudeerde tekst’ en haalt ook zijn bekende stokpaardjes erbij: ’Miljoenen Nederlanders hebben er genoeg van dat de grenzen openstaan’.

Wilders zorgt voor het meest controversiële moment van de avond als hij in een discussie over ontwikkelingshulp sneert: „Dan hebben ze misschien iets meer honger in Afrika, maar hier niet.” Uit de zaal klinken hoorbaar afkeurende geluiden en rumoer.

Vlak daarna wordt Wilders de kop van jut als het over femicide gaat. „Er ontbreekt één handtekening en die staat tegenover me”, aldus de D66-leider over het akkoord dat door acht partijen is ondertekend. „De PVV is de grootste vriend van vrouwen hier”, antwoordt Wilders. „No way”, roept Jetten. „Waarom bent u nooit bij debatten? U komt alleen als er een incident is gebeurd en dan gaat u los op Twitter”, mengt ook Yesilgöz zich in het debat. „U verkoopt hoop, maar u levert teleurstelling na teleurstelling.”