Lange wachtlijsten bij sportverenigingen: een training in geduld, nog vóór je mag schieten

Ashmie Soedamah (44) pakt op donderdagavond, in de schietruimte van handboogschietvereniging Artemis ’79 in Utrecht, uit haar leren heuptas een pijl en legt hem met vaste hand op de pees, het touw dat gespannen is tussen haar boog. Met haar linkerarm houdt ze haar boog stabiel terwijl ze met haar rechterhand de pees naar haar gezicht trekt.

Even blijft Soedamah staan in deze trotse, geconcentreerde houding. Haar blik is gefixeerd op de overkant van de ruimte waar vier kleurrijke cirkels naast elkaar hangen: de blazoenen. Ze ademt een paar keer rustig in en uit, het lijkt alsof ze de gesprekken om haar heen van andere schutters niet meer hoort en volledig opgaat in haar eigen wereld en gevoel. Dan laat ze los en de pijl snijdt door de lucht.

Soedamah begon in april dit jaar met schieten en speelt haar derde wedstrijd. Ze meldde zich al aan bij de vereniging vóór de coronapandemie en heeft zo’n zes jaar op de wachtlijst gestaan. „Ik was op een gegeven moment vergeten dat ik nog op die wachtlijst stond”, zegt ze lachend.

Vijfhonderd mensen op wachtlijst

Artemis ’79 telt momenteel 75 leden, maar veel meer mensen willen de sport beoefenen. „De sport werd tien jaar geleden populair”, vertelt Geert van Roosmalen (74). Hij werd ruim twintig jaar geleden lid toen er nog geen wachtlijst was. Volgens hem zorgden vooral films als The Hunger Games voor een opleving van de sport.

Helaas is de club op dit moment niet in staat om verder uit te breiden, waardoor er een wachtlijst is ontstaan van ongeveer vijfhonderd mensen. „We kunnen alleen nieuwe leden aannemen wanneer anderen stoppen”, zegt wedstrijdsecretaris Theun van der Wiel (39). „Per jaar stoppen er meestal tussen de tien en vijftien leden. Als je nu op plek 499 staat, kan het dus nog tientallen jaren duren voordat je aan de beurt bent.”

We delen onze locatie met drie andere sportverenigingen

Artemis ’79 is niet de enige vereniging met een wachtlijst. Eén op de tien amateursportverenigingen in Nederland heeft inmiddels een ledenstop of wachtlijst, blijkt uit recent onderzoek van het Mulier Instituut in opdracht van sportkoepel NOC*NSF. Vooral in de Randstad is het een groot probleem. Hier heeft één op de vijf clubs een wachtlijst.

Ashmie Soedamah legt bij de training aan met haar moderrne handboog zonder vizier.

Saskia van den Boom

Niet nadenken

„Ah nee!”, roept Soedamah als haar pijl naast het blazoen belandt. Ze schiet met een traditionele boog. in tegenstelling tot de recurveboog die op de Olympische Spelen wordt gebruikt, heeft deze boog geen vizier.

Een vizier helpt schutters hun pijl nauwkeuriger te richten op het doel. „Als je vizier goed is afgesteld en je blijft elke keer op dezelfde manier staan, zul je altijd raak schieten”, legt Van der Wiel uit. „Eigenlijk is boogschieten een heel eenvoudige sport: niet nadenken en telkens op dezelfde manier staan. Maar juist dát maakt het zo moeilijk.”

Lees ook

Alle pijlen op olympisch goud

Met een traditionele boog is raken een stuk lastiger, soms zelfs „een kwestie van geluk”, zegt Lieske van Kranenburg (35), trainer van de beginnerscursus. „Je richt op gevoel, niet omdat een vizier dat aangeeft. Schutters met een traditionele boog zijn blij als ze het blazoen raken. Schutters met een moderne zijn dat pas als ze in de roos schieten.”

De vereniging kan niet groeien, vanwege ruimtegebruik. „We delen onze locatie met drie andere sportverenigingen”, vertelt Van der Wiel. „Daardoor kunnen we hier maar twee dagdelen per week terecht.”

Dat probleem is herkenbaar voor veel sportclubs. 64 procent van de verenigingen met wachtlijsten noemt een tekort aan accommodatie als belangrijkste oorzaak, blijkt uit het onderzoek van het Mulier Instituut. Vooral kinderen en jongeren worden hierdoor geraakt.

Schietruimte zonder obstakels

Ook bij Artemis ’79 zouden ze graag meer jeugd laten schieten, maar is dat in de praktijk niet mogelijk. „We zouden één van de drie banen voor de jeugd moeten reserveren”, zegt Van der Wiel. „Dan moeten de seniorleden het met twee banen doen en kunnen ze minder schieten.”

Volgens Van Roosmalen is dat geen optie. „Tijdens een normale training is het nu al te druk. Met 24 mensen op de baan is het echt krap, zeker met al die recurve- en compoundbogen die flink uitsteken aan de voorkant.”

De oplossing is volgens hem duidelijk: een eigen locatie. „Clubs met een eigen honk kunnen vijf tot zes dagen per week trainen”, legt Van Roosmalen uit. „Dan kun je ook avonden vrijmaken voor jeugdtrainingen.”

Een handboogschietvereniging als Artemis ’79 heeft een vrije schietruimte van minimaal vijfentwintig meter nodig zonder obstakels zoals pilaren.

Saskia van den Boom

Maar het vinden van geschikte ruimte blijkt lastig. „In en rond Utrecht is weinig plek” zegt Van der Wiel. „We hebben minimaal vijfentwintig meter schietruimte in de lengte nodig, zonder obstakels zoals pilaren. Een loods zou ideaal zijn, maar die komen niet vaak vrij en zijn vaak duur.”

Contributie voor de leden verhogen, om daarmee een nieuwe locatie te kunnen huren wil het bestuur van de club niet. „Wij kiezen ervoor om de contributie zo min mogelijk te verhogen”, zegt Van der Wiel, „om de sport toegankelijk te houden. Materiaal is al duur genoeg.”

Buiten trainen is ook niet zomaar mogelijk. Daar gelden strikte veiligheidsregels en afstandseisen. „Er moet een maximale schietlengte zijn en een aarden wal achter de doelen, zodat pijlen niet over de baan heen kunnen schieten”, legt Van der Wiel uit.

De schutters lopen nog één keer naar de overkant om de punten te tellen. De wedstrijd is voorbij. Soedamah eindigt met iets minder punten dan gehoopt, maar ze haalt haar schouders op. „Het resultaat is bijzaak. Het leukste aan zo’n avond vind ik dat het zo meditatief is. Vaak kom ik met een vol hoofd binnen en ga ik weer rustig naar huis.”

Lees ook

Kinderen en volwassenen kunnen hun sportclub vaak niet meer kiezen door wachtlijsten en ledenstops