LIVE | Netanyahu keurt plan inname Gaza-Stad goed én stuurt aan op einde oorlog

Hij benadrukte dat de aanvallen op Gaza alleen zullen stoppen onder "voorwaarden die acceptabel zijn voor Israël". Dat betekent onder meer dat alle gijzelaars vrij moeten komen.

"Wij veroordelen dit besluit en roepen in de krachtigste bewoordingen op tot onmiddellijke terugdraaiing ervan", aldus de verklaring over de plannen voor het zogenoemde E1-gebied bij Jeruzalem. Andere ondertekenaars waren Australië, Canada en Italië.

Het plan, dat bekendstaat als E1, snijdt Oost-Jeruzalem min of meer af van de Palestijnse Westelijke Jordaanoever. Oost-Jeruzalem is de beoogde hoofdstad van de Palestijnse staat die daar gevestigd zou moeten worden. Bovendien deelt E1 de Westoever min of meer in tweeën, in een noordelijk en zuidelijk deel.

Libanon is sinds de vestiging van de staat Israël overspoeld geraakt met vluchtende Palestijnen. In 1948 kwam de eerste golf van naar schatting 110.000 vluchtelingen. Ze werden in tijdelijke kampen opgevangen, maar die zijn inmiddels hun woonwijken geworden en worden nog steeds vluchtelingenkampen genoemd. De tweede golf Palestijnse vluchtelingen kwam na de oorlog van 1967 tussen Israël en Arabische landen en de Israëlische bezetting van onder meer Oost-Jeruzalem en de Westelijke Jordaanoever.

Het Israëlische leger vraagt ziekenhuizen en ngo's die actief zijn in het noorden van de Gazastrook om zich voor te bereiden op een evacuatie naar het zuiden van de kuststrook. Dat heeft het donderdag laten weten. De vraag komt er in aanloop naar een offensief om de controle te verwerven over Gaza-Stad en omgeving.

In een communiqué luidt het dat "met betrekking tot de mogelijke intocht van het leger in Gaza-Stad, er een volledige evacuatie naar het zuiden van de Gazastrook zal plaatsvinden. Dit vereist dat u een plan opstelt om medische apparatuur van het noorden naar het zuiden over te brengen, zodat u alle patiënten in het zuiden kunt verzorgen en de ziekenhuizen kunt voorbereiden op de opvang van patiënten uit het noorden."

Het Israëlische leger heeft een versnelling hoger geschakeld in zijn plannen om Gaza-Stad in te nemen. Er wonen nog zo'n 1 miljoen mensen, die gedwongen zullen worden naar het zuiden van de Gazastrook, waar de humanitaire noden sowieso al hoog zijn. 

Meerdere landen werken mee aan de droppings. Een Nederlandse Hercules C-130 gooit sinds twee weken goederen af boven de Palestijnse kuststrook. In het begin kampte het toestel met technische problemen. Daarom is later een ander vliegtuig gestuurd. In totaal heeft de Nederlandse luchtmacht al meer dan 81.000 kilo aan voornamelijk levensmiddelen gedropt, aldus Defensie.

Het Israëlische leger zegt te zijn begonnen aan een nieuw offensief. Het heeft de aanval ingezet op Gaza-Stad, de belangrijkste plaats in het belegerde Palestijnse gebied. Het geweld kan weleens het einde van het Al-Saraya-veldziekenhuis daar betekenen, vreest het Rode Kruis. "Als het ziekenhuis moet sluiten, kost dat mensenlevens", stelt directeur Harm Goossens van de Nederlandse tak. "Deze plek is onmisbaar."

Vier Israëlische bedrijven worden dit jaar niet toegelaten op de wapenbeurs in Rotterdam wegens zorgen over de veiligheid. Dat heeft directeur Hans Huigen van de Nederlandse Industrie voor Defensie en Veiligheid (NIDV) bevestigd na berichtgeving van de NOS. "We willen de beurs zo goed en ordentelijk mogelijk laten verlopen", aldus de directeur.

Huigen noemt de ontstane maatschappelijke onrust als gevolg van de verslechterde situatie in Gaza als reden voor zijn besluit. Om welke bedrijven het gaat, wil hij niet zeggen.

De afgelopen jaren namen Israëlische bedrijven wel deel aan de beurs in Ahoy Rotterdam, wat destijds tot demonstraties en maatschappelijke onrust leidde. Vorig jaar voerden pro-Palestijnse actievoerders, klimaatactivisten en betogers van de coalitie Verzet Tegen Oorlog actie bij de wapenbeurs. Ze protesteerden omdat sommige deelnemers en bezoekers van de wapenbeurs mogelijk banden hadden met Israël. 

Het hoofd van de VN-organisatie voor Palestijnse vluchtelingen (UNRWA) vreest voor de levens van ondervoede kinderen in Gaza-Stad, waar de Israëlische krijgsmacht een nieuw offensief is begonnen. Zonder crisisplan kunnen zij overlijden, aldus Philippe Lazzarini.

Bijna een op de drie kinderen in Gaza-Stad kampt volgens hem met ondervoeding. "We hebben een extreem zwakke bevolking die wordt geconfronteerd met een nieuwe grote militaire operatie", zei Lazzarini tegen verslaggevers. "Velen hebben simpelweg niet de kracht om een nieuwe verplaatsing te ondergaan."

De UNRWA, andere VN-organisaties en hulporganisaties roepen al langer dat Israël niet genoeg hulpgoederen toelaat tot de Gazastrook. De toevoer van hulpgoederen staat volledig onder Israëlische controle. Dat land ontkent verantwoordelijk te zijn voor de honger in het gebied en geeft Hamas de schuld. De Palestijnse groepering ontkent.

Lazzarini spreekt van een hongersnood die opzettelijk is gecreëerd. "Voedsel wordt gebruikt als oorlogswapen", voegde hij eraan toe. Volgens de UNRWA zijn dagelijks minstens vijfhonderd tot zeshonderd vrachtwagenladingen aan noodhulp nodig. Dat is flink meer dan wat de afgelopen tijd tot Gaza is toegelaten.

De Israëlische overheidsinstantie die de noodhulp coördineert, COGAT, meldt dat steeds meer goederen worden geleverd. De opschaling volgt op toenemende internationale druk op Israël. Het land laat sinds halverwege mei weer goederen toe tot Gaza, na een volledige blokkade van 2,5 maand. COGAT meldde dinsdag dat sindsdien bijna 9200 vrachtwagens met noodhulp Gaza binnen zijn gereden. Dat zijn er gemiddeld minder dan honderd per dag.

Het aantal doden door ondervoeding en verhongering blijft stijgen. Volgens het lokale ministerie van Volksgezondheid is het aantal inmiddels opgelopen tot 271, onder wie 112 kinderen. Voor de oorlog, die in oktober 2023 begon, kwam acute ondervoeding in de Gazastrook volgens UNRWA nauwelijks voor. 

De Iraanse marine is donderdag begonnen met haar eerste grootschalige oefeningen sinds het einde van de twaalf dagen durende oorlog met Israël zo'n twee maanden geleden.

Aan de oefening in de Golf van Oman nemen volgens de Iraanse staatsradio oorlogsschepen, duikboten en kusteenheden deel.

De militaire manoeuvres, die gespreid over twee dagen worden gehouden, zijn naar verluidt gericht op het testen van raketten, kruisraketten en gevechtsdrones.

Familieleden van Israëlische gijzelaars protesteerden woensdag in het grensgebied met Gaza tegen de start van het Israëlische offensief op Gaza-Stad. Van de vijftig gijzelaars zouden er nog twintig in leven zijn. Nabestaanden vrezen dat de militaire druk hun dierbaren juist in gevaar brengt.

Secretaris-generaal António Guterres van de Verenigde Naties heeft Israël opgeroepen om de plannen voor een erg omstreden nederzettingenproject op de bezette Westelijke Jordaanoever stop te zetten. Volgens de VN-topman is het project in strijd met het internationaal recht en de VN-resoluties.

"De voortzetting van dit project is een existentiële bedreiging voor de tweestatenoplossing. Het zou het noorden en het zuiden van de Westelijke Jordaanoever van elkaar scheiden en ernstige gevolgen hebben voor de territoriale eenheid van het bezette Palestijns gebied", betoogde de woordvoerder van Guterres, Stéphane Dujarric, in een verklaring. 

De Israëlische minister van Financiën Bezalel Smotrich kondigde onlangs een plan aan om meer dan 3.000 woningen te bouwen als onderdeel van het controversiële 'E1'-nederzettingenproject tussen Jeruzalem en Maale Adumim. Dat project ligt al decennia stil vanwege hevige kritiek vanuit het buitenland. De bouw van woningen in de zone zou de Westelijke Jordaanoever afsnijden van het eveneens door Israël bezette Oost-Jeruzalem.