Meeste Nederlanders geen voorstander van halvering eigen risico in de zorg

Naast een verplichte zorgverzekering waarmee zorg die in het basispakket zit vergoed wordt, kennen we in Nederland een verplicht eigen risico van 385 euro per jaar. Dat betekent dat als je een behandeling in het ziekenhuis nodig hebt, de eerste 385 euro voor eigen rekening zijn.

Dit eigen risico is in politiek Den Haag al jaren een punt van discussie omdat het kan leiden tot zorgmijding: sommige Nederlanders hebben veel moeite met het betalen van de rekening en stellen daarom een bezoek aan de dokter uit of gaan helemaal niet.

Houdt zorgvraag in bedwang

Aan de andere kant vormt het eigen risico een drempel die ervoor zorgt dat Nederlanders niet met ieder pijntje naar de dokter rennen. Op die manier houdt het de - toch al stijgende - zorgvraag enigszins in bedwang.

Onder aanvoering van de PVV heeft het huidige kabinet besloten om dat eigen risico per januari 2027 te halveren naar 165 euro per jaar.

Dit heeft echter grote gevolgen voor de zorgpremie: zo verwacht de Raad van State dat de premie met 200 euro per jaar stijgt wanneer het eigen risico daalt naar 165 euro. Ook schreef de Raad van State in juni nog in een rapport dat de druk op de zorg alleen maar toeneemt als het eigen risico wordt gehalveerd, aangezien mensen sneller gebruik maken van zorg zonder te overwegen of het nodig is.

Plannen afhankelijk van verkiezingsuitslag

Nu het kabinet is gevallen en de verkiezingen voor de deur staan is de vraag of die halvering doorgaat. Het zal voor een groot deel afhangen van de uitslag van de verkiezingen.

Zo schrijven PVV, GroenLinks-PvdA en SP in hun programma’s dat ze, al dan niet stapsgewijs, helemaal van het eigen risico af willen. CDA, VVD en JA21 willen de verlaging terugdraaien. D66 schrijft dat ze het eigen risico voor chronisch zieken en mensen met een beperking minstens willen halveren.

Het onderzoek van Independer, dat uitgevoerd is door Q&A, laat zien dat twee derde van de Nederlanders niet zit te wachten op verlaging van het eigen risico en de bijbehorende hogere zorgpremie.

„Het hele idee achter de verlaging van het eigen risico was oorspronkelijk om kwetsbare groepen zoals mensen met een laag inkomen te helpen”, zegt Bas Knopperts, expert zorgverzekeringen bij Independer. „Maar mensen met lage inkomens ontvangen hiervoor al zorgtoeslag. Een kwetsbare groep die juist in de problemen kan komen zijn de arbeidsongeschikten. Zij ontvangen nu nog een jaarlijkse tegemoetkoming van 220 euro en die wordt juist geschrapt als het eigen risico naar 165 euro gaat.”

Premie met bijna 60 euro gestegen

Uit berekeningen van Independer blijkt dat de premie voor de zorgverzekering het afgelopen decennium toenam met 59 euro per maand. Zo betaalde je in 2015 gemiddeld 99 euro per maand voor de basisverzekering. Dit jaar is dat gemiddeld 158 euro per maand.

„Stel dat de plannen doorgaan, dan kan het zo zijn dat de premie vanaf 2027 richting de 200 euro per maand gaat. Dat is een verdubbeling ten opzichte van 2015. Dat kun je denk ik moeilijk verkopen aan de gemiddelde Nederlander. Een mogelijke oplossing is het onderzoeken van andere manieren om kwetsbare groepen zoals chronisch zieken bij te staan in het kunnen betalen van de zorg die ze nodig hebben”, zegt Knopperts.

Vooral jongeren tegen verlaging

Uit het onderzoek van Independer blijkt dat vooral jongeren (71 procent) niets zien in de verlaging van het eigen risico. Onder zestigplussers is het plan populairder: maar nog altijd 59 procent is ook tegen afschaffing van het eigen risico, meldt de vergelijkingssite.