Meloni haalt met charme-offensief Trump naar Europa

2 dagen geleden 2

De Italiaanse premier Giorgia Meloni kan opgelucht ademhalen: haar bezoek aan het Witte Huis en aan een onvoorspelbare leider als Donald Trump verliep zonder uitglijders of incidenten. De Amerikaanse president ontving Meloni – die hij als „een vriendin” omschreef – donderdag voor de lunch, gevolgd door een gesprek in het Oval Office. Daarmee was Meloni de eerste Europese leider die officieel op bezoek ging bij Trump sinds de Amerikaanse president op 2 april een heffingenoorlog met de wereld is gestart.

Meloni is nu al maanden in een ingewikkelde balanceeract verwikkeld. Haar radicaal-rechtse en nationalistische agenda vertoont sterke gelijkenissen met die van Trump en zijn vicepresident JD Vance, die vrijdag Rome bezoekt en daar Meloni opnieuw ontmoet. Tegelijk beseft de Italiaanse premier dat het economische, politieke en militaire lot van Italië sterk verbonden is met de rest van Europa. De EU en de Italiaanse oppositie waren bezorgd dat Meloni haar ‘Italy first’-agenda te sterk zou uitspelen in Washington, ten nadele van de EU.

Maar dat deed ze niet. Vooraf had Meloni, die zichzelf als een bruggenbouwer ziet tussen de EU en de VS, over haar bezoek aan Washington met Commissievoorzitter Ursula von der Leyen gepraat. Ook de uittredende Duitse bondskanselier Olaf Scholz en zijn opvolger Friedrich Merz, die nog niet door Trump werd ontvangen, bespraken met haar het delicate bezoek. Omdat de Europese Commissie vergaande bevoegdheden heeft wat betreft handel, had de Italiaanse premier geen officieel mandaat om namens de EU over de heffingen te onderhandelen. Maar ze kon wél een charmeoffensief inzetten en Trump verleiden tot rechtstreekse besprekingen, in Europa.

‘Het Westen weer groot maken’

Meloni zei verschillende dingen die Trump als muziek in de oren klonken. De Italiaanse premier zei als doel te hebben „het Westen weer groot te maken” – een referentie aan Trumps verkiezingsslogan ‘Make America Great Again’ – en benadrukte de punten van overeenstemming tussen de VS en Italië onder haar leiding, zoals de strijd tegen illegale migratie en synthetische drugs, tegen ‘woke’ en „wie onze geschiedenis wil uitwissen.” Terwijl Trump enthousiast knikte, zat even verderop een glunderende JD Vance.

Het charmeoffensief leek te werken. Trump aanvaardde Meloni’s uitnodiging om „in de nabije toekomst” Rome te bezoeken, en de „mogelijkheid te overwegen” om dan ook te spreken met de EU. Trump zei voor de lunch al dat hij „100 procent zeker is” dat er met de EU een deal zal worden bereikt. De VS hebben importheffingen van 25 procent aangekondigd op aluminium en staal. De aangekondigde heffingen van 20 procent voor alle producten uit de EU zijn voor 90 dagen opgeschort, een periode waarin ook de EU voorlopig de invoering van tegenmaatregelen bevriest.

Trump zei dat hij „100 procent zeker is” dat er met de EU een deal zal worden bereikt

Een regelrechte handelsoorlog vermijden, is ook van rechtstreeks belang voor Italië, beseft Meloni. De Verenigde Staten zijn de belangrijkste handelspartner van Italië buiten de EU, en Italië doet ook rechtstreekse buitenlandse investeringen in de VS. Meloni stipte slim aan dat „Italiaanse bedrijven de komende jaren zo’n 10 miljard zullen investeren”, dat de economieën sterk verweven zijn, wat „niet alleen geldt voor Italië, maar voor de hele EU.” Zakenman Trump spitste de oren.

Tijdens het vragenmoment met de pers in het Witte Huis werd het wel even spannend. Een Italiaanse reporter vroeg Meloni wat ze ervan vond dat Trump de Oekraïense president Zelensky de schuld geeft van de oorlog. De Italiaanse premier zei dat iedereen wist hoe zij erover dacht: „Poetin is Oekraïne binnengevallen, maar nu moet worden gewerkt aan een duurzame en rechtvaardige vrede.” Toen de tolk worstelde met de vertaling, onderbrak Meloni haar haastig, om de boodschap af te leiden naar de Italiaanse belofte om de defensie-uitgaven te verhogen naar 2 procent van het bbp, zoals de Navo al jaren vraagt. Over Zelensky zei Trump dat hij hem „niet de schuld geeft” – maar leek dat daarna toch te doen. „Ik ben geen grote fan van hem.”