Orka’s en dolfijnen werken samen in de jacht op zalm

Witflankdolfijnen helpen orka’s met het opsporen en vangen van chinookzalm in de buurt van Vancouvereiland, waarna ze zelf de restjes opeten.

Orka’s en dolfijnen werken samen om op zalm te jagen in het noordelijke deel van de Stille Oceaan. Deze onverwachte ontdekking zet het idee kracht bij dat zeezoogdieren complexe sociale levens leiden.

Marien biologen deden de ontdekking met behulp van videocamera’s en sensoren, die ze aan negen orka’s hadden vastgemaakt. De camerabeelden lieten zien hoe vier van de orka’s samen met een groot aantal witflankdolfijnen op chinookzalm joegen die zich bij de noordkust van Vancouvereiland schuilhielden. Daarnaast observeerden drones nog drie andere orka’s tijdens de jacht. De orka’s aten de zalm, en de dolfijnen smulden van de restjes.

LEES OOK

Hoe hergroei van tanden kunstgebitten en implantaten kan vervangen

Verlies je als volwassene een tand, dan groeit daar geen nieuwe voor in de plaats. Als je geen gat in je gebit wilt, kun je hooguit voor een kunsttand ...

Vrienden

‘Ze waren samen op jacht’, zegt Sarah Fortune, oceanograaf van de Dalhousie-universiteit in Canada, die deel uitmaakte van het onderzoeksteam. ‘Als je hier met een antropomorfische bril naar kijkt, zou je zeggen dat ze tijdelijk vrienden worden om samen te kunnen jagen.’

Chinookzalmen, ook wel bekend als koningszalmen, kunnen meer dan een meter lang worden. Dit maakt ze te groot voor dolfijnen om op te eten. Maar de orka’s die nabij de noordkust van Vancouvereiland leven, zijn slordige eters. Ze scheuren vissen vaak aan flarden om ze met hun familie te delen. Hierbij blijven er bloed, schubben en stukjes achter die dolfijnen dan weer op kunnen eten. De biologen denken dat de dolfijnen de orka’s om die reden helpen bij het opsporen van de zalm.

Zes van de twaalf orka’s gingen met de dolfijnen om en richtten zich in totaal 102 keer naar hen toe in de video’s. Vier orka’s doken samen met dolfijnen tot een diepte van 60 meter – hier is het donker en kan zalm zich verschuilen tussen rotsen en spleten.

Hoewel beide soorten klik- en zoemgeluiden maakten, bleek uit de sensorgegevens dat de orka’s hun echolocatie vaak verminderden. Mogelijk luisterden ze stiekem mee met de echolocatie van de dolfijnen. Een dolfijn oriënteert zich namelijk in één richting – denk aan een schijnwerper. De aanwezigheid van een groep dolfijnen, die allemaal het water scannen, vergroot de kansen van een walvis om vis te vinden, zegt Fortune. ‘Het is alsof je het grootlicht van een auto aanzet’, zegt ze. ‘Maar het licht is in dit geval het geluid.’

Speels tot zinken

Wetenschappers hebben eerder al samenwerking tussen verschillende soorten geobserveerd. Zo zijn er vissen die octopussen naar schaaldieren leiden, en vogeltjes, zogeheten honingspeurders, die mensen naar bijenkolonies brengen. Maar orka’s leken niet zo sociaal. Wanneer wetenschappers in eerdere gevallen interacties tussen deze dieren en andere soorten observeerden, joegen de orka’s op die soorten of vielen ze deze lastig.

Zo hebben orka’s in de buurt van het Iberisch schiereiland recent een zestal zeilboten geramd en tot zinken gebracht. Wetenschappers denken dat de dieren met de boten wilden spelen.

Bioloog Brittany Visona-Kelly van natuurbeschermingsorganisatie Ocean Wise vermoedt dat de dolfijnen in dit onderzoek de restjes van de orka’s stalen, in plaats van dat ze daadwerkelijk samenwerkten. In een onderzoek dat zij en haar collega Lance Barrett-Lennard dit jaar publiceerden, lieten dronebeelden in datzelfde gebied namelijk zien dat orka’s de dolfijnen juist leken te negeren, met ze speelden of, in een enkel geval, op ze sprongen. De twee concludeerden dat dolfijnen vooral bescherming zochten tegen een bepaalde zoogdieretende orkasoort – bekend als Biggs orka’s – aangezien deze de inheemse orka’s vermijden. ‘We hebben geen duidelijk bewijs gevonden dat deze interactie voordelen heeft voor de orka’s’, zegt Visona-Kelly.

Flexibele dieren

Biologen meldden vorige maand nog dat dertig tot veertig witflankdolfijnen rond een uitgemergelde orka cirkelden, die bij de onderzoekers bekend staat als I76. Deze orka dook onder en kwam niet meer boven. Het leek er volgens de biologen op dat de dolfijnen ‘I76 hadden uitgeput zodat hij niet meer naar het oppervlak kon terugkeren.’

Bioloog Luke Rendell van de Universiteit van St Andrews in het Verenigd Koninkrijk zegt dat de nieuwe beelden op overtuigende wijze samenwerking aantonen. Het maakt volgens hem niet uit of de orka’s de echolocatie van de dolfijnen konden begrijpen, of dat de heibel ze gewoon het idee gaf om te kijken of daar voedsel te vinden was.

‘Deze dieren zijn slim en erg flexibel in hun gedrag’, zegt hij. ‘We zien allerlei interacties tussen orka’s en dolfijnen: van orka’s die ze opeten, tot orka’s die met ze spelen of met ze samenwerken.’