Wie zijn de Nederlanders die naast staatssecretaris Paul naar de verboden Pride-demonstratie in Boedapest gaan?

„Met hoe meer we zijn, hoe veiliger we zijn.” Dat zegt Gergely Karácsony, de progressieve burgemeester van de Hongaarse hoofdstad Boedapest, over de Pride-demonstratie die zaterdag doorgaat in zijn stad.

Viktor Orbán, premier van EU-lidstaat Hongarije, heeft de Pride verboden. Wie deelneemt, riskeert een boete van 500 euro.

De burgemeester besluit zich niets van het verbod aan te trekken. Want: als je de mars verbiedt, werkt dat averechts en komen er massa’s mensen, redeneert hij. „Ik roep iedereen op om te komen”, zegt Karácsony.

Die oproep is internationaal massaal gehoord. Namens het Nederlandse kabinet loopt demissionair staatssecretaris Mariëlle Paul (VVD) mee. Ook de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema is aanwezig, evenals een Eurocommissaris en ruim zeventig Europarlementariërs.

Naast bestuurders en politici komen burgeractivisten uit meer dan dertig landen naar Boedapest, zo meldt de Hongaarse organisatie achter de Pride.

Wie zijn de andere Nederlanders die, ondanks de risico’s, zaterdag in Hongarije op de barricade staan? Waarom gaan ze, en hoe hebben zij zich voorbereid op de mogelijke risico’s?

NRC sprak enkele deelnemers die onderweg waren naar Boedapest.

Thomas Lamers (hij/hem, 35 jaar), dramaturg en theatermaker in Amsterdam

„Toen in 2021 de anti-homowet in Hongarije werd geïntroduceerd, en boeken, vlaggen of andere uitingen gerelateerd aan homoseksualiteit als ongewenste propaganda werden bestempeld, dacht ik: hoe kan ik als kunstenaar helpen? Toen heb ik met een collega een badge ontworpen met het logo van een radiator. Het Hongaarse woord voor homo, ‘meleg’, betekent ook ‘warm’.

„Het logo heb ik gedistribueerd als een soort undercover Pridevlag voor organisaties in Hongarije. Ik verwacht het logo tijdens de Pride wel een paar keer te zien. Nu ben ik ook in actie gekomen: ik heb geld opgehaald om de boetes van Hongaren te helpen betalen. De teller staat nu op 1.500 euro.

„Familie en vrienden hebben vaak tegen me gezegd: 'Wees voorzichtig en laat je niet oppakken’. Ik heb het gevoel dat ik overgeïnformeerd ben over de risico’s, onder meer door de organisatie van de Pride zelf. Ik heb zonnebrand die niet op oliebasis is, want daar kan traangas goed aan hechten. Verder wordt aangeraden geen slippers of naaldhakken te dragen, want daarop kun je niet wegrennen. Het grootste gevaar zit in de twee geplande tegendemonstraties van neonazi’s die uit zijn op geweld. Die demonstraties zijn legaal en de Pride is illegaal. Dat breekt mijn hart.”

Hans Verhoeven (hij/hem, 60) ondernemer in Amsterdam

„Ik ben hier samen met een aantal mensen van Pride-Amsterdam. Maar niet alleen de regenboogcommunity is hier, ook lokale inwoners van Boedapest die daar geen onderdeel van zijn, ally's ,sluiten zich bij ons aan.

„Om die reden ben ik ook hier met de Hongaren: We have your back, samen staan we sterker. Als je verandering wil in de maatschappij, dan moet je zorgen voor zichtbaarheid. Pride is bij uitstek een moment om dat te doen. De morele waarde waar de Europese Unie op gebouwd is, dreigt uit te hollen. Als we Orbán in de gelegenheid stellen bepaalde groepen, zoals de regenboog-community, uit te sluiten, dan staan we dat toe.

„Ik ben niet zo snel bang, maar we moeten wel rekening houden met geweld. Ik neem een EHBO-kit mee, een bodycamera en een veiligheidsbril. Dat is wel iets anders dan de Pride in Amsterdam, waar de voorbereiding is welk kek t-shirtje je aan zal trekken. Is dat een reden om weg te blijven uit Boedapest? Zeker niet. Wij laten ons niet wegjagen.”

Nuria Jansen (zij/haar, 31), maatschappelijk werker in Amsterdam

„Toen vorige week bekend werd dat de politie de Pride wil verbieden, wist ik direct dat ik wel moest gaan. De aanwezigheid van mensen uit andere landen is belangrijk: het laat zien dat we niet wegkijken.

„In Nederland neem ik vaker deel aan demonstraties, ook de strijd voor lhbtqi+-rechten. Maar dit wordt mijn eerste internationale Pride.

„Elke Pride toont aan hoe het in een land gesteld is met de vrijheid om jezelf te zijn. In Boedepest voel ik een grotere urgentie dan de Nederlandse Pride. In Boedapest voeren we een strijd tegen het steeds verder inperken van fundamentele rechten.

„Over de veiligheid maak ik me niet meer zorgen dan bij een demonstratie in Nederland, ook daar gebruiken de autoriteiten regelmatig geweld. Veel van de angst die wordt verspreid is bedoeld om mensen weg te houden, maar juist daarom is het zo belangrijk om te gaan. Hoe meer mensen er zijn, hoe veiliger.”