zZz-rockduo: ‘Op dit album wilden we alleen maar knallers. Geen rustpunten’

In het Amsterdamse ADM, een van de laatste krakersbolwerken van de stad, speelt op een avond, eind oktober, zzZz. Het duo met de moeilijk uitspreekbare naam (iets als ‘zzz’) presenteert na tien jaar stilte hier haar nieuwe album. De magie is nog in tact, blijkt. De twee muzikanten met een drumstel en een stapel klavieren maken opwindende rock met een hypnotiserende cadans. In de grote ruimte van het ADM-complex kunnen jonge en oude krakers en andere aanwezigen vanaf het eerste liedje niet anders dan enthousiast meebewegen.

Ze spelen de nummers van hun nieuwe, vierde album Konnichiwa – Guten Tag – Money Money. Het bijzondere van zZz is, sinds de oprichting in 2000, dat hier ruige rock wordt gespeeld zónder gitaar. De venijnige riffs van synths, keyboards en samplers zijn de aanjagers.

Björn Ottenheim zingt vanachter zijn drumstel, Daan Schinkel speelt met gespreide armen op zijn drie klavieren, terwijl hij ook de samplers en andere effecten bedient. Ottenheims jungledrums en diepe stem geven liedjes als ’Rambler’ en ‘Dope Rider’ hun oerklank. Dit is meer dan muziek, het is een houdgreep.

Lees ook

Je hoort de invloed van de triosonates van Bach'

Na de soundcheck vertellen Schinkel en Ottenheim over het proces van liedjes schrijven en opnemen, dat dit keer zo’n zes jaar duurde. Ze doen alles altijd met zijn tweeën: het spelen in de oefenruimte, het opnemen in de studio. Tijdens het gesprek vullen ze elkaars woorden aan.

Briljante volgordes

Alle details waren belangrijk, zeggen ze. Zoals de flow, oftewel de sfeer, die opwindend moest zijn. Ottenheim (1970, Ede): „Op dit album wilden we alleen maar knallers hebben. Geen rustpunten.” Dat geldt inderdaad voor voortjakkerende nummers als ‘Freerange Renegade’ en het ophitsende ‘Hey Hey’.

De lengte van het album, de volgorde van de nummers, de hoeveelheid decibels per liedje, alles was onderwerp van discussie. Schinkel (1969, Amsterdam): „We hebben meerdere briljante volgordes bedacht, maar we kwamen er niet uit. Uiteindelijk belde Björn me met een eureka-moment: ‘Zó moet het’.”

Ze praten over een A-kant en een B-kant, alsof ze het over een lp hebben. „Ja, voor ons is dit een lp, of je hem nou op cd of op Spotify luistert, hij voldoet aan de juiste lengte van een lp. Een vinylplaat kan het best zo’n 40 minuten duren, langer gaat ten koste van de geluidskwaliteit.”

Hun stijl zweemt naar nostalgie. Beide muzikanten houden van echte lp’s, van de . En van de muziek van begin deze eeuw, toen ze als zZz net begonnen waren en in New York de scene rond groepen als The Strokes, LCD Soundsystem en The Rapture ontdekten. ‘Sleaze’ noemden Ottenheim en Schinkel hun stijl, en dat is toevallig ook de naam van een recente stroming (‘Indie sleaze’) die teruggrijpt op de New Yorkse scene.

Echoënde sjamaan

Een van de opvallende nummers op het 37 minuten durende album is ‘Dope Rider’, dat dendert vanaf de openingssirene tot de laatste drum-klap, met Ottenheim als een echoënde sjamaan op de achtergrond. Het kostte tijd en aandacht om alle muzikale elementen tot hun recht te laten komen, zegt Schinkel: „Eerst het opnemen en produceren, toen mixen, en uiteindelijk masteren.” Ottenheim: „Want we wilden een specifiek geluid. Wij horen als we spelen een combinatie van het podiumgeluid en het zaalgeluid. Voor ons loopt het door elkaar: de energie vanuit de zaal en die van ons. Daar ontstaan ook echo’s die we mooi vinden. Die ervaring wilden we op het nieuwe album oproepen.”

Lees ook

Etalage van nieuw Europees muzikaal talent

Op een avond was Schinkel aan het mixen met een technicus in de studio, en stond Ottenheim bij een concert van Motorpsycho. „Daan stuurde me iets op dat ze hadden gemixt, ik luisterde even in de gang maar was niet tevreden.” Hij reed naar de studio. „In drie nummers moest het aantal decibel iets naar beneden. Anders zou het geheel te vlak worden”, zegt Ottenheim. Ze waren het snel eens. „Daarna ging ik terug naar het concert dat gelukkig nog bezig was. Mijn vrouw had me niet eens gemist.”