‘Serious Request heeft de functie die de kerk vroeger had: je leert dat het goed is wat voor een ander over te hebben’

1 dag geleden 3

Lachend draait Roan (15), zwarte muts met blauwe jas, rondjes met zijn elektrische rolstoel op de Markt in Den Bosch. Thuis voor de tv, in het Limburgse Herten, had hij Serious Request gevolgd. Hij zag het Glazen Huis waarin drie diskjockeys muziek draaien en cheques van particuliere inzamelacties in ontvangst nemen. Nu is Roan er écht bij. Hoe dat is? „Wel leuk.” Vroeg hij zelf een verzoekje aan? „Ja.” Na enig aandringen: „Turbo van Paul Elstak en New Kids.” Vader Daniël Lichtleitner (45) glimlacht: „Het blijft een puber.”

Roan heeft spierziekte HMSN-type 1. Vijf jaar geleden voetbalde Roan nog. Nu kan hij niet zonder hulp naar de wc. „Mijn vrouw werkt al vijftien jaar nachtdiensten, zodat ze overdag thuis is voor Roan”, zegt Lichtleitner, zelf boekhouder. „Voor ons is het normaal om continu te zorgen. Door alle Serious Request-aandacht voor spierziekten besefte ik: spierziekten zijn helemaal niet normaal.”

Serious Request, de goededoelenactie van radiozender 3FM, stevent af op een flink hogere opbrengst dan álle 22 voorgaande edities. Vorig jaar werd 12,6 miljoen euro ingezameld voor kinderen met metabole ziekten. Tot dusverre gold de opbrengst van 2012, 13,8 miljoen euro om wereldwijd babysterfte tegen te gaan, als record. Dit jaar collecteert 3FM voor hulp aan kinderen met spierziekten. Maandag werd al een ‘tussenstand’ van 10,1 miljoen euro bekendgemaakt. Dat is inclusief enkele grote donaties. De actie loopt nog tot kerstavond. Wat verklaart het succes?

Verhalen van leed én veerkracht

„In het verleden haalden we met het Rode Kruis wel geld op voor buitenlandse goede doelen. Die verhalen laten zich, omdat het zich verder weg afspeelt, wel lastiger vertellen”, zegt Menno de Boer, zendermanager van NPO 3FM. Voor de vierde keer koos de zender een Nederlands doel. „De samenleving is veranderd. Om onze doelgroep te bereiken, is het verschrikkelijk belangrijk om bij een doel verhalen te kunnen vertellen van leed én veerkracht.”

De Boer zit in het stadhuis, aan de rand van het marktplein, in een kamer behept met tv-schermen. Daarop is te zien hoe honderden carnavalisten met elk een roodgele Oeteldonk-sjaal om staan te zwaaien. „Kijk dan, de sfeer druipt ervan af”, zegt De Boer. Als de verhouding tussen ernst en carnaval goed zit, gaat de actie leven en krijg je volgens hem „een sneeuwbaleffect”.

Lokale, concrete goede doelen waar vrijwilligers bij betrokken zijn, kunnen op veel sympathie rekenen

„Je kan het bijna niet omschrijven, het is iets wat in de lucht hangt”, zegt Monique Maks, directeur van stichting Spieren voor Spieren. Het eindbedrag is nog niet bekend, maar ze heeft „nu al kippenvel”. „Serious Request is de Olympische Spelen voor goede doelen”, zegt ze. „Er is geen groter podium dan dit om te tonen waarvoor je op aarde bent.”

Twintigduizend kinderen in Nederland hebben een spierziekte. De opbrengst gaat naar onderzoek naar nieuwe behandelingen en medicijnen. Ook vloeit een deel van het geld naar sport- en beweegprogramma’s voor kinderen met een spierziekte en naar het bespoedigen van diagnoses. „Voor veel mensen is een goede gezondheid vanzelfsprekend. Dat moet het ook zijn, maar dat geldt niet voor deze kinderen”, zegt Maks.

Binnenlandse goede doelen

Hoogleraar filantropie aan de Vrije Universiteit Amsterdam René Bekkers is niet verbaasd over de, waarschijnlijk, recordhoge opbrengst, vertelt hij telefonisch. Hij gokt op 25 miljoen euro, kijkend naar de trend van de voorbije drie edities. „Serious Request heeft de maatschappelijke functie die de kerk vroeger had: je leert dat het goed is wat voor een ander over te hebben. Daar krijg je als donateur ook nog een gezellige middag of je naam op tv voor terug.” Dat de opbrengst enige jaren daalde, is volgens Bekkers niet los te zien van het dalende marktaandeel van 3FM. Hij begrijpt de overstap naar binnenlandse goede doelen, om het tij te keren. „Lokale, concrete goede doelen waar vrijwilligers bij betrokken zijn, kunnen op veel sympathie rekenen. Sinds corona geldt dat al helemaal voor doelen die met gezondheid te maken hebben.”

In Den Bosch geven led-schermen de tussenstand aan. Dat bedrag maakt 3FM dagelijks met enige bombarie bekend. „Tonen dat anderen al een hoog bedrag hebben gedoneerd heeft een positief effect, blijkt uit onderzoek naar crowdfundingscampagnes”, zegt Bekkers. „Mensen doen liever mee met iets wat al succesvol is, dan dat ze het idee hebben als enige ergens aan te geven.”

Met Serious Request wordt dit jaar geld ingezameld voor kinderen met een spierziekte.

Op het Marktplein is het een komen en gaan. Een vrouw loopt rond met een kinderwagen vol zelfgebreide mutsen, die ze verkoopt voor het goede doel. Een jong stel is op date, roos in de hand. Er zijn veel gezinnen. Orthopedagoog Eefje de Rooij (44) uit Breda, groene baret op, staat met haar kinderen helemaal vooraan bij het Glazen Huis. „Het is gezellig, maar ik wil ze ook meegeven hoe belangrijk omkijken naar elkaar is.” Zoon Loek (11) draagt een korte beige broek, al sinds de zomer. Op het Jeugdjournaal zag hij dat andere kinderen dat deden en zich lieten sponsoren. „Ik doe het voor Kika [organisatie die zich inzet voor kinderen met kanker], ik wil niet dat zij alleen zijn.”

Verderop staat een groep Bossche studenten met roodgele Oeteldonksjaal, een jas vol kleurrijke carnavalsemblemen en een pilsje in de hand. Het succes van Serious Request? „Iedereen is hier positief, we vormen een warme gemeenschap”, zegt managementstudent Dylan Nijholt (21). „Ik was hier gisteravond ook. Toen ik stond te plassen hoorde ik mensen van overal uit Nederland. Normaal is het al heel wat als je in Den Bosch iemand uit Oss treft.”