Advocaten ontzet over mogelijk verbod op telefoons, tablets en laptops in spreekkamer gevangenis: ‘Er heerst Taghi-vrees’

2 uren geleden 1

De Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) is voornemens om strafrechtadvocaten, reclasseringsmedewerkers en andere gevangenisbezoekers te verbieden om laptops, tablets of telefoons mee te nemen indien ze een gedetineerde willen spreken. Volgens de dienst is de maatregel nodig om de „toenemende” hoeveelheid verboden spullen en in de gevangenis „voortgezet crimineel handelen” te bestrijden. Het is onbekend wanneer de maatregel in zou gaan. De instantie gaat donderdag in gesprek met de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA).

Door „onderbezetting en drukte” is het volgens een DJI-woordvoerder nu niet mogelijk „harde cijfers” te verstrekken over de groei in criminele activiteiten in de gevangenissen. In het verleden, zo stelt de woordvoerder, hebben gedetineerden misbruik gemaakt van contactmomenten. De maatregel geldt niet alleen voor advocaten, benadrukt ze.

Advocaten moeten dan per gevangenis, per verdachte om toestemming vragen. Ondoenlijk

De NOvA voelt zich „overvallen” door het plan. „We hebben zeker geen signalen ontvangen dat advocaten betrokken zijn bij smokkel”, zegt strafrechtadvocaat Karin de Lange. Daarbij kan de dienst bij grote veiligheidsrisico’s al een telefoon- en laptopverbod opleggen, zegt ze. „Dus ik snap niet waarom dat niet voldoende is.”

Volgens het plan kan een advocaat toestemming vragen aan de gevangenisdirecteur om een laptop mee te mogen nemen. „Die redenering is onnavolgbaar”, vindt De Lange. „Een laptop is altijd noodzakelijk voor een advocaat. In de gevangenis wil een advocaat alle dossierstukken kunnen nalopen.” Ze vindt het onwerkbaar als een advocaat tienduizenden geprinte pagina’s moet doorspitten op zoek naar relevante informatie. Bovendien, stelt De Lange, loopt het systeem „helemaal vast” als een gevangenisdirecteur voor elk advocatenbezoek een afweging moet maken of een laptop mee de cel in mag.

Zwaarbeveiligd

„Ze hebben bij de DJI Taghi-vrees”, vindt advocaat Caroline Pronk van Pronk Advocaten te Apeldoorn. Crimineel Ridouan Taghi gaf via zijn advocaat en oom Youssef Taghi berichten door aan handlangers vanuit de zwaarbeveiligde EBI in Vught. „Omdat één grote crimineel contact met de buitenwereld kan onderhouden, moet meteen iedereen daar maar de gevolgen van ondervinden.” De maatregel heeft weinig nut, denkt Pronk. „In Italië had je de beroemde maffiabaas Bernardo Provenzano, die met pizzini, kleine stukjes papier, zijn organisatie Corleonesi bleef leiden vanuit de gevangenis.”

Vanwege de ‘smokkelzaak’ rondom Taghi geldt al sinds 2021 een laptop- en telefoonverbod in de EBI, waar onder meer Mohammed B. en Willem Holleeder een levenslange gevangenisstraf uitzitten. Ook een voormalige Arabisch sprekende cliënt van Pronk zat vast in Vught. „Omdat ik mijn laptop en mobiel niet mocht gebruiken voor Google Translate, moest mijn advocatenkantoor iedere keer op kosten van de maatschappij een tolk inschakelen.”

In Italië bleef een maffiabaas met kleine stukjes papier z’n organisatie leiden vanuit de gevangenis

In de EBI bleek al snel dat advocaten onmogelijk goed konden werken zonder laptop, zegt De Lange van de NOvA. Inmiddels mogen advocaten via een beveiligde usb-stick wel met een laptop werken, maar dat levert soms problemen op als die usb’s niet goed worden geregistreerd. „Het is ook een uitdaging om die sticks voortdurend geüpdatet te houden.”

Dossiers

Voor een langlopende zaak van een EBI-gevangene is dat nog wel werkbaar, stelt De Lange, maar het nieuwe plan raakt iedere zaak. „Advocaten zullen dan per gevangenis, per verdachte een verzoek moeten doen. Al die verschillende USB’s moeten dan voortdurend worden bijgewerkt. Dat is ondoenlijk.”

Daarbij is de strafadvocatuur niet zonder reden sterk gedigitaliseerd, vertelt De Lange. „Dossiers worden steeds omvangrijker. De relevante informatie is niet gerangschikt, maar kan zich in het hele strafdossier bevinden. Het is dan heel fijn om snel iets via een zoekbalk op te zoeken.”