Als je vlogouders je niet beschermen, dan grijpt Tim Hofman in

Wat als ouders hun kind 24 uur in bad laten zitten? Of hun dochter aanzetten haar broertje 24 uur lang te treiteren? Of als ouders hun dochtertje beschimpen omdat ze in het ziekenhuis huilend een MRI-scan moet ondergaan? Bel de kinderbescherming, zou ik zeggen. Maar je kunt je ook abonneren op hun YouTube-kanaal en zo meegenieten van dit kinderleed.

In de nieuwe aflevering van BOOS (NPO Start, YouTube) neemt Tim Hofman vlogfamilies als de Bellinga’s en de Bakkertjes op de korrel. De ouders verdienen hun geld met het filmen voor YouTube van het dagelijks leven van hun kinderen. De grootste vijf hebben 300.000 tot 800.000 abonnees.

Volgens de deskundigen die Hofman raadpleegt zitten daar grote risico’s aan. Het is kinderarbeid en privacyschending die gepaard kan gaan met kindermishandeling, een vervormd zelfbeeld, allerlei angsten. De kinderen hebben geen veilige thuishaven meer omdat de camera altijd loopt. En de ouders, die geacht worden hun kinderen te beschermen, worden hun werkgevers, met andere belangen.

Om de kijkers aan zich te binden, verzinnen de ouders challenges en andere dingen om de video’s spannend te houden. Zo maken ze de kinderen aan het huilen, ze maken ze midden in de nacht wakker, of ze proberen ze op een andere manier over het randje te duwen. In de comments onder de video’s krijgen de kinderen te maken met een stortvloed van haat. Verder worden ze doelwit van pedofielen die gretig opnames delen van kinderen in badkleding, en kinderen die spelen met kleverige substanties, bij voorkeur witte.

Hofman vroeg aan de vlogfamilies om een reactie. Alleen vader Ruben Koet van het kanaal De Koetlife staat Hofman te woord, hoewel ik betwijfel of hij weet dat zijn telefoongesprek in de uitzending komt. Koet vindt de kritiek onzin omdat zijn kinderen het filmen juist hartstikke leuk vinden Ook is hij „erg bezig is met het welzijn” van zijn kinderen. Over de haatcomments en de dubieuze challenges zegt hij: „Ze moeten ook ergens tegen kunnen, ze moeten een dikke huid creëren.”

Schrikbewind

Wanneer de betrokken vlogouders zich beroerd voelen na deze uitzending, dan kunnen ze kijken naar Bad Influence. Uit deze driedelige Netflixdocumentaire blijkt namelijk dat het veel erger kan. Bad Influence gaat over de zaak tegen de Amerikaanse vlogmoeder Tiffany Smith die miljoenen verdiende met YouTubefilmpjes van haar dochter Piper Rockelle. Ze creëerde een entourage van andere kindfluencers om haar dochter, die ze allemaal samen liet wonen in haar villa. Daar moesten ze zo’n veertien uur per dag video’s opnemen.

Smith begreep dat seksualiseren de kijkcijfers flink kon opschroeven, dus maakten ze crush-video’s waarin Piper met nepvriendjes moest zoenen. De stylist kreeg opdracht om de jonge tiener „hoeriger” te kleden: „Ze moet meer laten zien.” Een van de moeders zegt dat Smith gebruikte onderbroeken van Piper verkocht aan kijkers.

Volgens de ouders van gevluchte influencers voerde Smith een schrikbewind over de kinderen waarbij ze ook seksueel over de schreef ging. In een video zie je de moeder een minderjarige jongen vol op de mond kussen. Wie de villa ontvluchtte, werd getroffen door Smiths haatcampagnes.

In de VS noch in Nederland doet de overheid iets tegen het uitbuiten van kinderen op YouTube en andere sociale media. Volgens een deskundige in Bad Influence gaat het hier om een nieuw en daarom ongereguleerd gebied van de entertainmentindustrie. Staatssecretaris Jurgen Nobel (Participatie en Integratie, VVD) zegt in de uitzending dat wetgeving lastig is omdat het om thuisvideo’s gaat. Het is volgens hem niet duidelijk of het om werk gaat of om een hobby. Hint voor Nobel: als je er geld mee verdient, is het werk.