Belaagd Odesa viert Kerst met aggregaten paraat: ‘Als je rond de kersttafel zit, denk dan aan ons’

1 dag geleden 3

De Heilige Drie-eenheidkerk in Odesa heeft powerbanks en een brandstof-aggregaat paraat om de kerstverlichting aan te houden. Het is een bescheiden wit buurtkerkje met een blauw dak en twee gouden koepeltorentjes, aan de rand van het aan de kust gelegen stadsdeel Prymorsky. De kerstdienst zal hoe dan ook doorgaan. Als het luchtalarm afgaat is er een schuilkelder beschikbaar voor angstige bezoekers.

„We houden de diensten en vieren gewoon kerst om te zorgen dat onze kleintjes geen vreugde wordt ontnomen”, zegt priester Vasil Vyrozoeb telefonisch. „Kinderen in Odesa weten al hoe een Shahed-kamikazedrone klinkt. Ze kunnen horen welk type het is. Ze kunnen het geluid van een Oniks-raket onderscheiden van dat van andere kruisraketten. Maar we maken er een feestdag van voor ze, zodat ze niet nog meer van hun jeugd verliezen.”

Een Russische nachtelijke aanval op Oekraïne met honderden drones en zo’n dertig raketten heeft dinsdag in meerdere steden de elektriciteit platgelegd. Onder meer de provincies Rivne, Ternopil, Chmelnytsky gingen vrijwel volledig op zwart. Ook in de regio’s Charkiv, Tsjernihiv, Zjytomyr, Dnipropetrovsk, Donetsk en Vinnytsja waren stromstoringen. Gezamenlijk beslaan die provincies meer dan de helft van het onbezette deel van Oekraïne.

Het was de negende massale luchtaanval op de Oekraïense energievoorzieningen van dit seizoen. Juist in de winter zijn inwoners afhankelijk van stroom voor warmte. Ook stroomt er zonder elektriciteit op veel plekken geen water.

Zwaar getroffen

Ernstig is de situatie in de Oekraïense havenstad Odesa. Die regio krijgt al wekenlang een ‘voorkeursbehandeling’ in de Russische aanvallen. De belangrijke infrastructuur van de havenstad en omliggende regio wordt bestookt met kruisraketten, ballistische raketten, langeafstand-kamikazedrones en „andere vuiligheid”, zoals priester Vyrozoeb het wapentuig noemt.

Priester Vasil Vyrozoeb bij de kerstversiering in zijn kerk deze week.

Deze foto toont een algemeen beeld van de zuidelijke stad Odesa, waar sommige wijken op 13 december 2025 zonder stroom zitten na Russische raket- en droneaanvallen op de Oekraïense energie-infrastructuur.

Al op 13 december ging hierdoor een groot deel van Odesa dagenlang op zwart. Nog altijd zitten de meeste inwoners het grootste deel van de dag zonder stroom. Afgezien van de aggregaat geven de stopcontacten in de kerk geven ook maar een paar uur per dag stroom. Maar bij de kerk is een ‘onoverwinnelijkheidspunt’ opgezet, waar buurtbewoners altijd kunnen opwarmen en water, elektriciteit, internet en eerste-hulpvoorzieningen zijn.

„Poetin wil geen vrede, dit is bedrog”, zegt de priester. „We verwachten al lang niets goeds meer van de Russen. We hopen op steun van Europa, en dat er iets van heling plaatsvindt in het hoofd van Trump.”

We hopen op steun van Europa, en dat er iets van heling plaatsvindt in het hoofd van Trump

Afgelopen week bombardeerde Rusland ook nog een belangrijke brug die Odesa met Moldavië en de zuidelijke deel van de provincie verbindt. Daarna werd de haven opnieuw doelwit – waardoor zeker acht mensen om het leven kwamen. De situatie leidt ook tot kritiek op de lokale autoriteiten, die een te rooskleurig beeld zouden hebben geschetst van de voorbereidingen op het vierde stookseizoen in oorlogstijd, en op de luchtafweer. Zaterdag werd het hoofd van de Oekraïense luchtverdediging ontslagen.

Nagels uitgetrokken

Priester Vyrozoeb zag afgelopen jaren een flink deel van zijn kerkgangers vluchten. „Angst is begrijpelijk, er zijn mensen die de spanning niet aankunnen”, zegt de priester. „We oordelen niet, want iedereen probeert te zorgen dat hij het beste en veiligste doet voor zijn familie en huishouden. Maar er blijven ook mensen die niet weg kunnen of willen.”

Mensen in een supermarkt zonder elektriciteit tijdens een stroomstoring nadat cruciale civiele infrastructuur werd getroffen door recente Russische raket- en droneaanvallen, 13 december 2025.

Met gebeden probeert de priester zijn parochianen moed te geven. In 2022 werd Vyrozoeb gevangengenomen door Russische militairen toen hij als legerkapellaan, een burgerfunctie, op missie was om gesneuvelde soldaten te repatriëren. Wekenlang bracht hij in Russische gevangenschap door, waar hij zegt mishandeld en geëlektrocuteerd te zijn, en zijn nagels werden uitgetrokken. „Als je niet weet wat de komende vijf of tien minuten brengen, is angst een grote uitdaging”, zegt Vyrozoeb. „Maar als je zij aan zij gaat staan en bidt, kun je angst op de vlucht jagen”.

Kyiv verwacht dat Rusland de komende dagen zal blijven aanvallen. In 2023 stapte Oekraïne over op kerstvieren op 25 december – de datum waarop de meeste westerse christenen de geboorte van Jezus vieren. De Russisch-Orthodoxe Kerk hanteert 7 januari, vanwege een eeuwenoud meningsverschil over de precieze verjaardag.

Gevraagd naar wat hij hoopt voor Kerst zegt Vyrozoeb: „Vier het, vier het ook voor ons. Als je rond de kersttafel zit en elkaar daar groet, denk dan aan ons, dat wij er ook bij horen. We leven, bidden, strijden en geven niet op.”