Hap-slik-weg: Sauropoda-dino kauwde niet

Paleontologen hebben voor het eerst een Sauropoda-dinosaurusfossiel waarvan de darminhoud bewaard is gebleven gevonden. Hierdoor komen ze meer te weten over wat en hoe deze dinosaurussen aten.

Voor het eerst ooit hebben paleontologen de fossiele darminhoud bestudeerd van een Sauropoda-dinosaurus, de grootste landdieren die ooit geleefd hebben. Daaruit bleek dat deze enorme dinosauriërs herbivoren waren die nauwelijks op hun eten kauwden. De onderzoekers publiceerden over deze ontdekking in het wetenschappelijke tijdschrift Current Biology.

Planteneters

In mei 2017 werd een Diamantinasaurus matildae-fossiel met de bijnaam Judy opgegraven in de buurt van Winton in de regio Queensland in Australië. Aaseters hebben Judy’s overblijfselen aangetast kort na haar dood, ergens tussen de 101 miljoen en 94 miljoen jaar geleden. Desondanks zijn grote delen van het lichaam van de dinosaurus intact gebleven, waaronder gemineraliseerde delen van haar huid. Maar het meest opmerkelijke is dat haar darminhoud bewaard is gebleven, die een hoop verschillende planten bevatte.

LEES OOK

‘De Noordpool zoals ik die ooit kende, bestaat niet meer’

Elke zomer trekt poolbioloog Maarten Loonen naar Spitsbergen, terwijl de gletsjers afbrokkelen en de wereld om hem heen smelt.

Voorheen namen paleontologen vanwege de vorm van de schedels en kaken van sauropoden aan dat deze dinosaurussen vegetariërs waren. Maar ze hadden nog geen direct bewijs van wat er zoal onderdeel van een sauropodedieet was.

Judy

‘Het is moeilijk om Judy te bekijken zonder een bepaald gevoel van verwondering, dat je bij andere sauropoden misschien niet hebt’, zegt paleontoloog Stephen Poropat van de Curtin-universiteit in Perth in Australië. Hij maakt deel uit van het team dat het fossiel opgroef en analyseerde.

Met een lengte van zo’n 11 meter, een nek van 4 meter lang en een 3,3 meter lange staart, was Judy waarschijnlijk nog niet volledig volgroeid toen ze stierf. Haar huid en darminhoud zijn sinds 9 juni te zien in het Australian Age of Dinosaurs Museum in Winton in Australië.

‘Je kunt echt een idee krijgen van Judy’s totale grootte en de vorm van het hele dier. Dit was gewoonweg niet mogelijk met eerdere Sauropoda-fossielen in Australië, omdat die verreweg niet zo compleet zijn als Judy’, zegt Poropat.

Volle buik

De buik van de dinosaurus zat tjokvol met planten, zegt hij. ‘De planten zaten allemaal binnen de huid en in de lichaamsholte. We zijn er daarom zeker van dat we voor het eerst ooit de mogelijke darminhoud van deze diersoort hebben gevonden. We wisten al snel dat we mogelijk een wereldprimeur hadden.’

In deze fossiele resten identificeerde het team bladeren en vruchten van coniferen zoals de Araucaria en Austrosequoia wintonensis. Ook zagen ze resten van bladeren van ongeïdentificeerde bloemdragende planten. Hoewel de plantenresten afgescheurd leken, was er niet op gekauwd. Daarnaast was er een grote variatie aan plantensoorten. Daarom denkt het onderzoeksteam dat Judy grote hoeveelheden eten in een keer naar binnen schrokte zonder echt onderscheid te maken tussen verschillende planten.

Museumcurator Mackenzie Enchelmaier van het Australian Age of Dinosaurs Museum heeft de fossiele maaginhoud van een Sauropode-dinosaurus in handen. Beeld: Stephen Poropat.

‘Er werd helemaal niet gekauwd in de bek’, zegt Poropat. ‘Het was gewoon een kwestie van afbijten en doorslikken.’ Met zo’n groot scala aan ongekauwde planten in Judy’s buikholte is het waarschijnlijk dat sauropoden grote hoeveelheden methaan uitstootten, net als olifanten en neushoorns, zegt Poropat.

‘Het is altijd mooi om daadwerkelijk bewijs te vinden van wat uitgestorven dieren, zoals enorme dinosauriërs, aten’, zegt paleontoloog John Long van de Flinders-universiteit in Adelaide in Australië, die niet bij het onderzoek betrokken was. ‘Als we alleen de schedels van pandaberen hadden, waren we ervan uitgegaan dat ze hetzelfde eten als andere beren – niet alleen bamboe.’

‘Tot nu toe konden we alleen speculeren dat deze reuzen planten aten. Nu weten we het zeker. Niet alleen aten ze planten, maar ze aten ook nog eens veel verschillende soorten, zowel van de grond als van de takken van bomen’, zegt Long.