Het Concertgebouw vraagt om andere zanger vanwege IDF-banden, organisatie weigert

2 dagen geleden 4

De voorzanger, chief cantor, van het Israëlische leger is door de Stichting Chanuka Concert geprogrammeerd om in december te zingen bij het jaarlijkse concert rond het Joodse lichtjesfeest. Dit tot grote onvrede van het Concertgebouw in Amsterdam, dat voor deze gelegenheid een zaal verhuurt aan de stichting.

In een bijsluiter bij de kaartverkoop voor het Chanuka Concert 2025, op de website van het Concertgebouw, staat dat de directie „een dringend verzoek” heeft gedaan aan de stichting om een andere zanger dan Shai Abramson te programmeren „gezien het feit dat hij als chief cantor een prominente rol vervult in het Israëlische leger (IDF)”. Er staat ook dat het Concertgebouw „in gesprek” is met de stichting.

Maar het overleg zal de stichting niet op andere gedachten brengen, zegt David Serphos, bestuurslid en woordvoerder. Hij is verbaasd over de publieke distantiëring door het Concertgebouw. „Als Shai Abramson daadwerkelijk op dit moment in het IDF diende, was het statement in ieder geval feitelijk correct geweest. Maar ‘chief cantor’ is geen formele titel,” zegt hij. „Er is geen gezagsverhouding. Shai is vroeger in dienst geweest, tot 2017. Hij draagt nog wel de eretitel ‘chief cantor’ en wordt door de staat Israël gevraagd voor herdenkingsceremonies. Dat is natuurlijk vaak bij het leger. Wij zien daar niets negatiefs in.”

Zwaar beladen onderwerp

De belangrijkste wereldwijde organisatie van genocideonderzoekers stelde deze week nog vast dat het Israëlische leger momenteel genocide pleegt op de bevolking van Gaza. Serphos zegt daarop dat „er een groep wetenschappers is die het met elkaar eens is. Maar zo werkt het niet met zo’n zwaar beladen onderwerp.”

De gevoeligheid in Nederland rond het IDF is Serphos niet ontgaan. „Je kunt het construeren zoals je wilt, maar het is geen overweging geweest. Ons publiek heeft geen moeite met Shai en ook niet met de IDF. Het label van de IDF roept vandaag de dag heel veel haat op. Als je dat erop wilt plakken, is het niet vreemd dat de haters daar iets van vinden.”

Abramson diende tot 2017 in het leger en is reservist. Hij afficheert zichzelf op de site van zijn bedrijf als ‘Chief Cantor van de IDF’ en treedt vaak op in uniform. Serphos zegt dat Abramson in 2022 inderdaad zo is aangekondigd toen hij ook optrad in het Concertgebouw. „Maar we noemen hem nu de Israëlische chief cantor. Het punt is dat hij niet bij de IDF werkzaam is en dat dit geen formele titel is.”

Volgens Serphos weet het Concertgebouw „al maanden” wie er komt optreden. Maandag heeft het Concertgebouw zijn bezwaren kenbaar gemaakt, zegt hij, maar de bijsluiter bij de kaartverkoop „is met ons niet overlegd”.

Spijt

Vorig jaar werd het Chanuka Concert in het Tropenmuseum gehouden. Toen werden gasten per bus naar deze vooraf niet bekendgemaakte locatie gebracht. In de nasleep van de mishandeling van Israëlische supporters van Maccabi Tel Aviv in de stad een maand daarvoor durfden veel bezoekers niet in taxi’s te stappen, stelde voorzitter David Simon destijds in gesprek met Jonet, een website voor Joods nieuws. Er zijn bij de politie en het OM in die periode ongeveer vijftig aangiften - van discriminatie tot geweldspleging - binnengekomen, zowel gericht tegen Palestina-sympathisanten als tegen aanhangers van Maccabi – Tel Aviv.

In mei vorig jaar kondigde het Concertgebouw aan twee optredens van het Jerusalem Quartet te verplaatsen. Dit was ten tijde van hevige pro-Palestina protesten rond de Universiteit van Amsterdam, waarbij voor miljoenen aan vernielingen werden aangericht. Concertgebouwdirecteur Simon Reinink kon de veiligheid van bezoekers en het Jerusalem Quartet naar eigen zeggen niet garanderen.

Later betuigde hij daar spijt over. Hij vond achteraf dat het Concertgebouw „te snel voorbijgegaan is” aan de geschiedenis van Joden in Amsterdam in de Tweede Oorlog, zo zei hij in het radioprogramma Panorama Zondag (KRO-NCRV) op NPO Klassiek. Eén van de concerten is uiteindelijk als gepland doorgegaan.