Het slotseizoen ‘Squid Game’ is nóg duisterder

4 uren geleden 1

Het was een uitdaging na het eerste seizoen van de Zuid-Koreaanse hitserie Squid Game: hoe zet je de serie voort in een tweede en derde seizoen, wanneer bijna alle personages van belang al uitgeschakeld zijn? Er werd een creatieve oplossing gevonden die goed werkte voor het tweede seizoen. Seizoen 3, dat vrijdagochtend is verschenen, kent mogelijk de spannendste én duisterste spellen van de hele serie.

Dat Squid Game ondanks het hoge sneuveltempo van de personages meerdere seizoenen zou krijgen was logisch: het eerste seizoen is nog altijd de grootste kijkcijferhit die Netflix ooit gekend heeft, aldus de streamingdienst zelf. Alleen al in de eerste vier weken werd de serie 1,65 miljard uur bekeken. Uiteindelijk leverde het eerste seizoen, dat een luttele 18,6 miljoen euro kostte om te maken, het streamingplatform zo’n 775 miljoen euro aan omzet op.

Ondanks de bijtende kritiek op het kapitalisme, geldzucht en de kloof tussen arm en rijk werd Squid Game overal gecommercialiseerd: restaurants kwamen met Squid Game-menu’s, feestwinkels boden de kostuums uit de serie aan en terwijl fans wachtten op een nieuw seizoen hield Netflix het concept warm met een game en spelshow.

Datzelfde greed is good-kapitalisme staat weer centraal in het derde seizoen, dat meteen verder gaat bij de enorme cliffhanger waarmee het vorige eindigde. Hoofdpersoon 456 moet leven met het schuldgevoel over wat hij heeft aangericht, wat hem zichtbaar slecht afgaat. Je houdt het niet voor mogelijk, maar de toon is dit seizoen nóg duisterder. Wat is een grotere som geld je waard? De dood van een vriend, van een zwakker persoon, van een baby?

In die zin voert de hebzucht in dit seizoen definitief de boventoon boven de wanhoop die in voorgaande afleveringen ook zo voelbaar was. De spelers die doorgaan zijn zo bezeten door een hogere prijzenpot dat het hun rationele denken uitschakelt. De drive om alles te geven die als een overlevingsmechanisme zou moeten fungeren, jaagt hier ironisch genoeg mensen massaal de dood in.

Hoewel spelers met nobele motieven het er niet per se beter vanaf brengen: een blijk van hulp, empathie en medemenselijkheid kan door zelfzuchtig opererende spelers direct worden uitgebuit – met fatale gevolgen. Die spellen zijn dit derde seizoen nóg spannender, dus binge-risico is zeker aanwezig. De jongste speler van het seizoen fungeert als een zeldzaam symbool van hoop en menselijkheid in een dystopische omgeving.

Machtsdynamiek

Op een afstandje van de bloeddorstige games krijgt het ‘systeem’ er evengoed van langs, want (helaas, zeggen de meeste kijkers mij vermoedelijk na) de VIP’s zijn weer aanwezig in dit seizoen. Waar hun verschrikkelijke, bijna karikaturale acteerwerk de grootste cringe-factor van seizoen 1 was, valt dit nu relatief mee. Zij symboliseren een belangrijke machtsdynamiek: zij laten gewone burgers elkaar bevechten om een stukje van de taart die zij geheel in beheer hebben. Een parallel met de machtige miljardairs van onze tijd is niet moeilijk te trekken.

Het eerste seizoen van Squid Game leidde, los van de kijkcijfers, direct na het uitkomen in 2021 tot een mondiale sensatie. Kinderen gingen op school de dodelijke spelletjes uit de serie naspelen, met bezorgde ouders en leraren tot gevolg. Na het succes investeerde Netflix over een periode van vier jaar maar liefst 2,2 miljard euro in het aantrekken van Zuid-Koreaanse series.

Daarin zit dan ook het meer duurzame succes van Squid Game. Hoewel de thriller Parasite de serie al was voorgegaan als mondiaal Koreaans filmsucces (ook nog eens met soortgelijke thematiek), zijn Zuid-Koreaanse series niet meer weg te denken van Netflix. Ook heeft Squid Game bijgedragen aan een drempelverlagende beweging om niet-Engelstalige series te kijken. Dat ook series met een taal die de gemiddelde kijker niet kan verstaan een mondiaal succes kunnen worden, wordt bewezen door de populariteit van Lupin, Dark en La Casa de Papel.

Regisseur Hwang Dong-hyuk lijkt in zijn eigen narratief te zijn gaan geloven. „Ik was altijd zeer optimistisch en had veel vertrouwen, empathie en compassie”, zei hij in een interview met The Telegraph. „Tijdens het maken van Squid Game en door wat er allemaal speelt in de wereld, ben ik wel veel pessimistischer geworden. Kunnen we klimaatverandering nog stoppen? Zijn we bereid offers te brengen? Volgens mij niet. We zijn veel te egoïstisch, veel te veel bezig met onze eigen rijkdom. We maken onszelf kapot.”

Meegaan in zulk defaitisme kan in deze steeds omineuzer wordende tijden verleidelijk zijn, maar is ook een doodlopende weg. De mondiale populariteit van het eerste seizoen van de serie werd destijds verklaard door het feit dat veel kijkers hun eigen land herkende in de Zuid-Koreaanse dystopie van kansenongelijkheid, schuldenlast en de enorme kloof tussen arm en rijk. Cultuur hoort echter de verbeelding te prikkelen, niet lam te leggen. Het zou dan ook mooi zijn als Squid Game kan dienen als waarschuwing voor hoe we niet willen eindigen – en ons aan het denken zet over hoe we het tij kunnen keren.

Lees het hele artikel