Hoe Trump Wall Street veranderde in een gekkenhuis

Op maandag 7 april rond kwart over vier ’s middags, Nederlandse tijd, lichtten grote rode hoofdletters op van de Reutersnieuws-feed die beurshandelaren voortdurend van informatie voorziet. President Trump zou overwegen 90 dagen pauze in te lassen voor de enorme wereldwijde invoerheffingen die hij de week ervoor, op 2 april, had afgekondigd. Die waren groter, heftiger en acuter dan de grootste pessimist had gedacht.

Sinds die bekendmaking waren de internationale beurzen in rep en roer: de aandelenkoersen daalden donderdag en vrijdag al met 4 tot 5 procent. En die 7de april beloofde weinig anders.

Tot een vaag account op X, ‘Walter Bloomberg’, met dat nieuws van die pauze kwam. Wall Street was toen drie kwartier open, en in een paar minuten schoten de koersen met zo’n 5 procent omhoog. Vervolgens zei het Witte Huis van niets te weten, en stortten de koersen even hard in.

Nu kun je dit als een incident zien, waarvan er wel meer zijn geweest: technische rariteiten in het beurssysteem bijvoorbeeld. Maar deze maandag was anders. Een bericht van een vage bron dat normaal compleet zou zijn genegeerd, werd volkomen serieus genomen – al was het maar een paar minuten. Want de tijden zijn niet normaal, ook niet op Wall Street. De vreemdste dingen zijn onder de regering-Trump mogelijk, dus waarom dit niet?

Hier zie je de koersreactie van minuut tot minuut. Net als de nog heftiger koersreactie op woensdag 9 april, toen hetzelfde nieuws – een pauze van 90 dagen bij de heffingen – wél waar was. Behalve voor China gaan alle nieuwe heffingen voor drie maanden de koelkast in. Aandelen stegen met bijna 10 procent. En dat is een van de grootste koersstijgingen tijdens een handelsdag sinds de Tweede Wereldoorlog.

Maar is hiermee nu de rust terug op de financiële markten? Zeker niet. Allereerst hangen die heffingen nog steeds in de lucht. Alleen de onzekerheid duurt nu nóg langer. Slecht voor beleggers, slecht vooral voor ondernemers die nog steeds niet weten waar ze aan toe zijn.

Er is nóg een reden om ongerust te zijn. Normaal gesproken vluchten beleggers bij flinke koersdalingen op de aandelenmarkt naar veilige havens. Vooral staatsleningen van ‘stevige’ landen dienen dat doel. Daar zit je geld goed, en kan je nabibberend wachten tot de kust weer veilig is.

Ditmaal ging dat anders. Beleggers vluchtten donderdag en vrijdag wél in staatsleningen, zeker ook Amerikaanse. Ze dreven de koersen van die leningen op en daardoor daalde, zoals dat gaat, de effectieve rente op die leningen. Maar maandag en de dagen daarna veranderde de stemming.

Beleggers renden niet alleen uit aandelen, maar ook uit Amerikaanse staatsleningen. Terwijl de beurskoersen daalden, stéég nu de rente eveneens. Op woensdag was er een piek van 4,5 procent in de rente op Amerikaanse staatsleningen met een looptijd van tien jaar. Dat zie je hier:

Kort na de rentepiek kwam Trump met zijn pauze van 90 dagen, schoten de aandelenkoersen omhoog en kalmeerde de obligatiemarkt, waar de staatsleningen worden verhandeld, weer een beetje. Maar niet helemaal. Want de werkelijke reden voor de eerdere ongebruikelijke marktreactie, toen beleggers zich tegelijk uit aandelen én obligaties terugtrokken, is nog niet echt opgehelderd.

Er zijn theorieën: Trumps handelsbeleid met heffingen jaagt de Amerikaanse inflatie omhoog omdat die de prijzen van importgoederen opdrijven. De obligatiemarkt reageert daarop met dalende koersen en stijgende rentes, om beleggers voor die hogere inflatie te compenseren. Als de economie door die heffingen inzakt en de inflatie juist stijgt, kan het gebeuren dat de aandelenkoersen dalen én de rente op staatsleningen stijgt.

Andere theorie, die tegelijkertijd waar kan zijn: op de financiële markten zijn allerlei transacties op basis van staatsleningen, bijvoorbeeld door speculatieve beleggingsfondsen, die totaal in de war zijn geraakt door het heftige beleid en de koersbewegingen van de laatste tijd. En die transacties worden nu snel teruggedraaid, waardoor de onderliggende staatsleningen in de uitverkoop gaan.

Nóg een andere theorie: China en andere landen die Amerikaanse staatsleningen als dollarreserve in bezit hebben, verkopen die al een tijdje, en dat merk je aan de koersen. En laatste theorie: beleggers vertrouwen de Amerikaanse overheidsfinanciën simpelweg niet meer, en vragen meer rente op staatsleningen om het risico op wanbetaling te compenseren. Hier past het verhaal bij dat Trump als vastgoedondernemer ook niet vies was van een sanering van eigen schulden.

Zo zie je: de verklaringen zijn rijp en groen. Maar, zoals blijkt uit die tweet van Walter Bloomberg, de tijden zijn zó bizar dat beleggers bereid zijn veel meer voor waar aan te nemen dan voorheen.

Moet de aanleiding van Trumps besluit over de heffingenpauze worden gezocht in de obligatiemarkt? Niet onwaarschijnlijk. Want als het dáár uit de hand zou zijn gelopen, zijn de rapen gaar.

Trumps tech-bro’s mogen intussen weer even ademhalen. Ook de forse koersdalingen in hún bedrijven verdwenen woensdag als sneeuw voor de zon.