Jemenitisch protest tegen verscherpt beleid IND: 'Waarom zou ik teruggaan naar een land waar de bommen naar beneden vallen?'

Op het plein voor het Haagse rechtbankgebouw staat Hamed Al-Ragawi met een vlaggenstok en vraagt: „Wilt u een filmpje zien?”. Hij heeft video’s van bombardementen in Jemen, op nog geen paar kilometer afstand van zijn ouderlijk huis. Al-Ragawi heeft het ook aan de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) laten zien, voor zijn asielaanvraag in Nederland. „En weet je wat de IND zei? Dat bij dit bombardement niemand in ons huis is omgekomen, dus dat ik geen direct gevaar loop. Wat willen ze, wachten tot we allemaal dood zijn?”

Al-Ragawi’s aanvraag is drie weken geleden afgewezen, en hij is niet de enige. Zo’n honderd Jemenieten zijn zaterdagmiddag naar Den Haag te komen om te demonstreren tegen het nieuwe Nederlandse toelatingsbeleid. Waar tot begin vorig jaar vluchtelingen uit Jemen vrijwel automatisch asiel kregen verleend vanwege de oorlog in het land, is het beleid voor Jemenieten daarna aangescherpt. Zij moeten nu aantonen dat zij persoonlijk gevaar lopen. En dat heeft grote consequenties: de meeste Jemenieten krijgen inmiddels geen asiel meer – terwijl er in hun land nog volop wordt gevochten.

De demonstratie is juist dit weekend georganiseerd omdat de Raad van State zich woensdag buigt over twee afwijzingen van Jemenitische asielzoekers. Het oordeel van de hoogste bestuursrechter is voor alle Jemenieten van belang, zegt demonstratieleider Mugahed Sarhan. „Als de rechter meegaat in het verhaal dat Jemen veilig is, zullen we daar allemaal last van krijgen.”

Ontvoerde diplomaat

Het idee dat Jemenieten weer terug kunnen, wordt door de demonstranten op het plein afgedaan als bespottelijk. „Meneer, legt u mij uit, hoe kunnen de Nederlanders zeggen dat Jemen veilig is?”, vraagt Mohammed Hassani (30) in een witte blouse, voormalig visser uit Jemen. „Laatst is een diplomaat van de Nederlandse ambassade nog ontvoerd door de Houthi’s. Als zelfs Nederlandse ambassademedewerkers niet veilig zijn, hoe denk je dat ze met ons omgaan?”

„U moet begrijpen”, zegt een jongen die naast hem staat, „de Houthi’s zijn als ISIS. Ze pakken je en doden je.” Iedereen om hem heen knikt instemmend.

Lees ook

IND werkt met ingrijpend nieuw toelatingsbeleid: ‘Asielzoeker moet nu zélf aantonen dat hij gevaar loopt’

Het laatste IND-verslag, de ‘Migratieradar’, over de situatie in Jemen is ook weinig hoopvol. Een wapenstilstand is nog „niet in zicht”, het conflict tussen de Houthi’s en Israël lijkt zelfs „te escaleren”, luchtaanvallen zijn aan de orde van de dag. Maar de Jemenitische vluchtelingen hebben de tijd niet mee. Niet alleen is het beleid voor hun land gewijzigd; de algemene werkwijze van de IND is vorig jaar ook nog eens aangescherpt. Hierdoor moeten asielzoekers nóg meer doen om te bewijzen dat zij een vluchteling zijn die bescherming nodig heeft.

Gevaar bij terugkeer

De Jemenieten op het Haagse plein krijgen door deze wijzigingen geen asiel meer, terwijl zij naar eigen zeggen gevaar zouden lopen bij terugkeer. Zoals de 31-jarige Osamah Al Ashlaf, die asiel aanvroeg mede omdat hij door de Houthi’s wordt bedreigd vanwege zijn vader, die voor de tegenstander werkt. Hij werd in 2018 tijdelijk gevangen genomen door de Houthi’s. Toch wees de IND hem af, mede omdat hij niet kon bewijzen dat hij om politieke redenen gearresteerd werd.

Ook Ali Ateik, een 25-jarige jongen in een bruin jasje, kon de IND er niet van overtuigen dat hij gevaar loopt. In 2023 kwam hij naar Nederland. Zijn familie wordt bedreigd door de Houthi’s, zegt hij, en zijn vader is gevangen genomen door de groepering. „Maar de IND blijft volhouden dat het voor mijzelf veilig genoeg is om terug te gaan. Omdat ik mijn vader niet ben.”

Volgens Ali Ateik zou een terugkeer echter zijn „dood” betekenen. „Ja, natuurlijk, ze zijn op zoek naar ons. Vooral na onze demonstraties tegen de Houthi’s. Die zijn ook uitgezonden in Jemen.” Daarom weet Ateik het „heel zeker”: „Ik ga nooit terug.”

Ook Hamed Al-Ragawi, van het bombardement vlakbij zijn ouderlijk huis, is dat niet van plan nu zijn eerste aanvraag is afgewezen. Hij werkt in een hamburgerrestaurant in Zaandam en volgt een studie in coderen. „Ik ben hier mijn leven gestart”, zegt Al-Ragawi. „Waarom zou ik teruggaan naar een land zonder president, zonder overheid, waar de bommen naar beneden vallen?”