Nederlanders beleggen meer in defensie, maar vooral in één bedrijf: het Duitse Rheinmetall

Terwijl de verwarring voortduurt over waar de gesprekken in het Witte Huis over de oorlog in Oekraïne toe leiden, lijken beleggers alvast te rekenen op minder werk voor defensiebedrijven. Zo daalde het aandeel van de Italiaanse tankfabrikant Leonardo dinsdag 8 procent in waarde. Thales, maker van radarsystemen, leverde 4 procent in.

Onder Nederlandse particuliere beleggers zal echter vooral het Duitse Rheinmetall onderwerp van gesprek zijn. De fabrikant van onder meer trucks, tanks en munitie zag de koers de dag na de verwarrende vredesgesprekken met 5 procent dalen. Juist Rheinmetall was de afgelopen jaren populair bij veel van de 2,2 miljoen Nederlandse huishoudens die beleggen.

Uit een dinsdag gepubliceerde beleggingsmonitor van De Nederlandsche Bank (DNB) bleek dat beleggingen in defensie-aandelen de afgelopen jaren flink zijn toegenomen. Waar in januari 2023 – bijna een jaar na de invasie in Oekraïne – voor zo’n 87 miljoen euro was belegd in defensiebedrijven, is dat aangezwollen tot 832 miljoen euro in juni dit jaar. Daarvan kwam 56 procent door de stijging in waarde van de bestaande beleggingen. De resterende 44 procent betrof de netto aankopen van aandelen. De Nederlandsche Bank geeft bedrijven een label ‘defensie’ mee als meer dan een derde van de totale omzet uit defensieactiviteiten bestaat.

In de top-25

Van alle defensie-bedrijven is Rheinmetall verreweg het meest in trek bij beleggers: liefst 63 procent van alle defensie-investeringen van Nederlandse huishoudens, 521 miljoen euro, zit in het Duitse bedrijf. Het bedrijf stond hierdoor in juni voor het eerst in de top-25 van aan de beurs genoteerde bedrijven waarin Nederlanders het meest beleggen. Het bedrijf laat andere defensiebedrijven daarmee ver achter zich. Nummer twee is het Franse Thales, met 98 miljoen euro aan inleg door Nederlandse beleggers. Het Italiaanse Leonardo (51 miljoen), de Zweedse vliegtuigmaker Saab (35 miljoen) en het Amerikaanse Boeing (32 miljoen) komen daar (ijkpunt eind juni) ver achter.

Het eind negentiende eeuw opgerichte Rheinmetall maakt onder meer pantserwagens, wapens en munitie. Het is een van de grootste leveranciers van de NAVO. In Nederland is Rheinmetall gevestigd in Ede waar het naast legervoertuigen binnenkort ook luchtafweersystemen gaat maken. Daarnaast werkt de onderneming al decennialang voor de auto-industrie.

Het Duitse bedrijf (omzet 2024: 9,8 miljard euro; 40.000 medewerkers) profiteert er onder meer van dat Duitsland haar traditionele voorzichtigheid rond defensie-uitgaven heeft laten varen. Zo wil bondskanselier Friedrich Merz dat Duitsland het sterkste leger van Europa krijgt. En daarin mag geïnvesteerd worden: de Schuldenbremse (schuldenrem), jarenlang het uitgangspunt van het Duitse begrotingsbeleid, wordt losgelaten. Nu begrotingstekorten groter mogen worden, kunnen honderden miljarden euro’s extra naar defensie gaan.

Wie extra opdrachten en dus inkomsten kan verwachten, ziet de aandacht van beleggers ook toenemen. Er valt immers rendement en dividend te behalen. De koers van een aandeel Rheinmetall is dan ook sinds begin 2023 explosief gestegen: van 187 euro tot 1.751 euro eind juni, het laatste meetpunt van DNB. Een plus van 841 procent.

Die enorme koersstijging is dan ook de grootste oorzaak van de enorme stijging van Nederlandse beleggingen in Rheinmetall. Van de totale waardestijging van de beleggingen in dit bedrijf tussen januari 2023 en juni 2025 is iets minder dan twee derde – 62 procent – afkomstig van huishoudens die al Rheinmetall-aandelen in bezit hadden. De rest van de waardegroei komt doordat huishoudens nieuwe aandelen hebben gekocht, waarschijnlijk in de hoop om ook nog te profiteren van de hausse rond het bedrijf.

De populariteit van defensiebedrijven als beleggingsobject kent ook gevaren. Daarvan was deze dinsdag al een glimp te zien. Eindigt een oorlog, dan kan het zomaar gebeuren dat beloofde budgetverhogingen deels worden teruggedraaid. Daarvoor waarschuwde Jacob Falkencrone, hoofd van de beleggingstak van Saxo Bank, onlangs in een rapport over defensie-investeringen: „Als de oorlog in Oekraïne echter eindigt en de (defensie)budgetten worden teruggeschroefd naar 2 tot 2,5 procent, lijken de huidige groeiverwachtingen onrealistisch. Dat zou de ‘zeepbel’ weleens kunnen doen barsten.”

Sparen nog aan kop

De 832 miljoen euro die Nederlandse huishoudens op dit moment in defensiebedrijven hebben belegd, is overigens nog steeds maar een fractie van het totale in aandelen belegde vermogen. Dat bedroeg eind tweede kwartaal 65,3 miljard euro. Nederlandse beleggers kiezen bovendien vooral voor passief beleggen: 122 miljard euro wordt beheerd door beleggingsfondsen. Zulke fondsen beleggen zeker ook in defensiebedrijven, maar dat aandeel heeft DNB niet apart berekend. Met de obligaties erbij hebben de 2,2 miljoen Nederlanders die beleggen in totaal voor 193,9 miljard euro aan effecten.

Sparen is onder Nederlanders nog altijd veel populairder: in totaal 516,8 miljard euro staat op spaarrekeningen. Daarnaast hebben huishoudens nog eens 111,6 miljard euro op hun betaalrekeningen staan.

In de Europese Unie wordt momenteel druk gesproken hoe de grote hoeveelheid spaargeld meer is in te zetten om economische groei aan te zwengelen. Daarbij wordt ook gekeken naar de financiering van defensiebedrijven, die de afgelopen jaren in Europa juist moeite hadden om (bank)leningen te krijgen. Dat huishoudens nu meer in defensie beleggen, heeft daar overigens niet veel verandering in gebracht. Wel is het voor de bedrijven dankzij de hogere beurskoersen mogelijk makkelijker om nieuwe aandelen of obligaties uit te geven.