Regering van Spaanse premier Sánchez wankelt door corruptieschandaal binnen zijn partij

7 uren geleden 1

„Ik heb 450.000 euro ontvangen van de eerste contracten.”

„Ze hebben me 70.000 euro gegeven als extraatje.”

„Ariatna is flirterig. Ze is goed, ze is perfect.”

„En die nieuwe Colombiaanse?”

„Kies maar wie je wilt. Ariatna of Carlota. Of allebei.”

Deze zinnen lijken afkomstig uit een maffiafilm, maar het zijn uitspraken van hoge functionarissen binnen de Spaanse socialistische partij (PSOE) van premier Pedro Sánchez. De zaak die begon met geruchten en beschuldigingen is uitgegroeid tot één van de grootste politieke schandalen van de afgelopen jaren. De ‘Caso Koldo’ (zaak-Koldo) legt een netwerk van machtsmisbruik, corruptie en seksisme bloot binnen de socialistische partij. De positie van premier Sánchez is wankel. „Hoe kon dit onder zijn ogen gebeuren?”, zeggen oppositie en boze Spanjaarden op straat. Deze week wordt duidelijk of Sánchez kan aanblijven als premier. Mogelijk valt zijn regering en komen er vervroegde verkiezingen.

Centrale figuur in het schandaal is Koldo García, voormalig adviseur van ex-transportminister José Luis Ábalos, die in de opnames openlijk spreekt over forse geldbedragen die zijn doorgegeven aan partijgenoten. Met Santos Cerdán, een invloedrijk partijsecretaris en vertrouweling van premier Sánchez, bespreekt Koldo de verdeling van bedragen die oplopen tot honderdduizenden euro’s.

Het drietal zou overheidscontracten ter waarde van miljoenen euro’s hebben geregeld voor bevriende bedrijven tijdens de coronacrisis, onder meer voor de levering van mondkapjes en opdrachten aan bouwbedrijven. In ruil daarvoor zouden er commissies en steekpenningen zijn betaald via bemiddelaar Koldo, en werd het geld vervolgens onderling verdeeld. Caso Koldo speelt al enige tijd, maar er was geen concreet bewijs.

Opnames als verzekering

Dat bewijs kwam toen zakenman Víctor de Aldama met verklaringen naar buiten kwam. Hij vertelde hoe hij grote sommen geld overmaakte aan Ábalos, García en Cerdán, in ruil voor overheidscontracten. Deze betalingen zouden hebben plaatsgevonden in cafés vlakbij het hoofdkwartier van de PSOE.

De Guardia Civil opende een onderzoek. Er werden huiszoekingen verricht bij meerdere betrokkenen en tientallen personen werden ondervraagd. Bij Koldo thuis werden de geluidsopnames gevonden. Die zou hij hebben gemaakt als „verzekering”, omdat hij Santos Cerdán niet meer vertrouwde.

Volgens Koldo had hij alles bewaard, behalve wat oud-minister Ábalos betrof, dat had hij „gewist” uit loyaliteit. „Voor mij blijf jij altijd de man van mijn leven, want jij hebt dingen voor me gedaan die niemand anders ooit heeft gedaan. Maar die klootzak Santos heeft me vijftien jaar gebruikt en me niks gegeven”, is te horen op een van de opnames. Op een ander moment in het gesprek uit Koldo zijn woede over Santos Cerdán, omdat die volgens hem had geklaagd bij „el jefe”, refererend aan Pedro Sánchez. Het Openbaar Ministerie zit Koldo dan op de hielen. Maar hij waarschuwt: „Als hij me naait, weet ik ook hoe ik hem kan naaien.”

Een rechter van het Hooggerechtshof ziet de opnames als „hard bewijs” en roept Santos Cerdán op om 25 juni voor de rechter te verschijnen om tekst en uitleg te geven.

Onderzoeken naar vrouw en broer

Premier Sánchez, die zich in het verleden krachtig opstelde tegen corruptie en in 2018 aan de macht kwam na een succesvolle motie van wantrouwen tegen de door schandalen geteisterde Partido Popular (PP), ziet zijn eigen positie ernstig onder druk staan. Hij wordt geconfronteerd met een reeks gevoelige corruptieonderzoeken die steeds dichter bij zijn politieke en persoonlijke omgeving komen.

Sánchez wordt geconfronteerd met corruptieonderzoeken die steeds dichter bij zijn politieke en persoonlijke omgeving komen

Naast het onderzoek naar zijn voormalige minister van Transport en diens rechterhand, loopt er al enige tijd ook justitieel onderzoek naar Sánchez’ vrouw en broer. Al deze betrokkenen ontkennen iedere vorm van schuld.

Om zijn anti-corruptieboodschap kracht bij te zetten, reageerde Sánchez direct op de nieuwste onthullingen in de zaak-Koldo. Hij benadrukte dat er binnen zijn partij geen ruimte is voor corrupt gedrag en dwong Santos Cerdán om zijn functies binnen PSOE op te geven, inclusief zijn parlementszetel. Daarmee verliest Cerdán ook zijn parlementaire onschendbaarheid en heeft de Guardia Civil alle ruimte voor verder onderzoek. Daarnaast richt Sanchez een onderzoekscommissie op. „We zullen er alles aan doen om ervoor te zorgen dat degenen die corruptie hebben gepleegd, daarvoor zullen boeten”, zei hij in een toespraak.

Publieke onvrede

Premier Sánchez weigert op te stappen en daagde de oppositie maandag uit om een motie van wantrouwen tegen hem in te dienen. Ook heeft hij aangekondigd dat hij in het Congres van Afgevaardigden zal verschijnen om zijn positie te verdedigen. De komende dagen vergadert Sánchez met coalitiepartners, onder wie de Catalaanse onafhankelijkheidspartijen Junts en Erc om zijn meerderheid in het parlement veilig te stellen.

Ondertussen neemt ook de publieke onvrede toe. Veel Spanjaarden zijn teleurgesteld door het voortdurende gebrek aan transparantie en het idee dat politieke en financiële belangen verstrengeld zijn. Vorige week gingen duizenden mensen de straat op in Madrid om te demonstreren tegen Sánchez.

Ondanks zijn zelfvertrouwen is de politieke toekomst van Sánchez onzeker. De komende weken worden cruciaal. De parlementaire hoorzittingen, de rechtszaak tegen Cerdán, en de reactie van Sánchez’ coalitiepartners zullen bepalen of hij politiek overleeft.

Lees het hele artikel