Schokkend: jonge automobilisten in de VS zitten een vijfde van de tijd op hun smartphone (en in Nederland is het niet veel beter)

Je smartphone gebruiken achter het stuur, het is voor de meeste mensen een duidelijke no-go, maar dat geldt kennelijk niet voor veel Amerikaanse jongeren.

Jongeren kijken ruim 21 procent van de tijd op hun mobiel terwijl ze aan het rijden zijn. Dat blijkt uit een vragenlijst die door meer dan 1100 autorijdende tieners in de VS is ingevuld. De jonge chauffeurs schatten dat zeker een kwart van de keren ze minimaal 2 seconden lang op hun mobiel kijken. Dat is levensgevaarlijk.

En doen ze dan iets nuttigs op hun telefoon, misschien even kort op Google Maps kijken voor de juiste route? Nee, integendeel. De meest voorkomende reden was puur entertainment (65%). Daarna volgden sms’en (40%) en navigatie (30%).

Levensgevaarlijk
“Afgeleid rijden is een ernstige bedreiging voor de volksgezondheid en vooral zorgwekkend bij jonge bestuurders. Het brengt niet alleen de bestuurder in gevaar maar ook alle andere weggebruikers”, zegt hoofdonderzoeker Rebecca Robbins van het Brigham and Women’s Hospital in Boston.

Het is in een groot deel van de VS – 35 staten om precies te zijn – net zo verboden als hier om op je mobiel te zitten tijdens het rijden. Uit eerder onderzoek bleek echter al dat meer dan 90 procent van de jongeren regelmatig ‘afgeleid rijdt’. Daar valt overigens ook telefoneren onder, iets dat handsfree natuurlijk wel is toegestaan.

Kwalitatief en kwantitatief onderzoek
Om meer te weten te komen over hoeveel jongeren hun smartphone gebruiken achter het stuur en wat ze dan precies doen hebben de onderzoekers eerst twintig interviews gehouden met middelbare scholieren. Op basis van de uitkomsten daarvan hebben ze een vragenlijst opgesteld met 38 items. Die werd voorgelegd aan 1126 jonge automobilisten verspreid over de hele VS.

Uit de antwoorden blijkt dat veel jonge bestuurders best wel weten dat afleiding achter het stuur negatieve gevolgen heeft. Ook zeggen ze dat hun ouders en vrienden vinden dat ze niet mogen rijden, terwijl ze afgeleid zijn door hun telefoon.

Sociale normen
Ze zijn echter van mening dat hun leeftijdsgenoten dat net als zij wél doen. Er is dus een sociale norm onder jongeren waardoor het min of meer wordt goedgekeurd om je smartphone te gebruiken achter het stuur. Toch zijn de meeste jonge automobilisten er ‘sterk van overtuigd’ dat ze de druk om afgeleid te rijden kunnen weerstaan.

“We hebben ontdekt dat jonge bestuurders weliswaar de voordelen van het gebruik van smartphonefuncties zoals gps erkennen, maar dat ze ook begrijpen dat afgeleid rijden een verhoogd risico op ongevallen met zich meebrengt”, aldus Robbins.

Maar weten wat goed voor je is en het ook daadwerkelijk doen, zijn twee verschillende dingen. Daarom komt Robbins met tips om het smartphonegebruik in de auto te verminderen. “Het aanmoedigen van het gebruik van de niet storen-modus, telefoons buiten bereik houden en ervoor zorgen dat tieners voldoende slaap krijgen, zijn effectieve strategieën om dit gevaarlijke gedrag te verminderen.”

De cijfers in Nederland
Ook in Nederland vormt smartphonegebruik achter het stuur een groeiend probleem, met jongeren als meest kwetsbare groep. Van de jongeren tussen de 12 en 17 jaar gebruikt 85 procent de mobiele telefoon in het verkeer, blijkt uit onderzoek van Interpolis. Dit is des te zorgwekkender omdat jongeren het gebruik van de mobiele telefoon in het verkeer minder gevaarlijk vinden dan ouderen. Bijna de helft van de jonge fietsers ziet geen problemen in telefoongebruik op de fiets.

Maar ook bij volwassenen tonen de cijfers een alarmerende trend: driekwart van de Nederlandse weggebruikers gebruikt wel eens de telefoon achter het stuur, ondanks een boeteverhoging naar 420 euro sinds maart 2024. Van de automobilisten gaf 70 procent aan hun telefoon te gebruiken tijdens het rijden, tegenover 65,5 procent in 2019.

Het smartphonegebruik in het verkeer leidt naar schatting tot enkele tientallen slachtoffers per jaar, aldus Veilig Verkeer Nederland.